باب: طعام
الواحد يكفي
الإثنين.
11. BİR KİŞİNİN YEMEĞİ İKİ KİŞİYE YETER
حدثنا عبد
الله بن يوسف:
أخبرنا مالك.
وحدثنا إسماعيل
قال: حدثني
مالك، عن أبي
الزناد، عن الأعرج،
عن أبي هريرة
رضي الله عنه
أنه قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (طعام
الواحد كافي
الثلاثة،
وطعام
الثلاثة كافي
الأربعة).
[-5392-] Ebu Hureyre r.a.'dan, dedi ki: "Rasulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
İki kişinin yemeği üç kişiye, üç kişinin yemeği de dört kişiye
yeter."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Bir kişinin yemeği iki kişiye yeter." Cerir'den şöyle
dediği nakledilmiştir: Hadis, bir kişiyi doyuran bir yemeğin iki kişinin
açlığını giderebileceği manasınadır. İki kişilik yemek de dört kişinin açlığını
giderir.
el-Mühelleb dedi ki: Bu hadislerle, fazilete ve yetecek kadarı
ile kanaat etmeye teşvik kastedilmektedir. Yoksa bundan maksat, yeterli olan
miktarın münhasıran tespiti değildir. Maksat başkalarının görüp gözetilmesi
gereğini anlatmak ve yemeği olan iki kişinin hazır bulunanlara göre yemeklerine
üçüncüsünü, gerekirse de dördüncüsünü katmaya teşvik etmektir.
İbn Mace'deki Ömer yoluyla gelen hadiste şu lafız ile
zikredilmiştir: "Bir kişinin yemeği iki kişiye yeter. İki kişinin yemeği
üç kişiye ve dört kişiye yeter. Dört kişinin yemeği de beş kişiye ve altı
kişiye yeter."
Abdurrahman b. Ebi Bekr'in rivayet ettiği hadiste Ebu Bekr'in
misafirleri ile ilgili kıssada da şu ibareler yer almıştır: "Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle . buyurdu: Kimin yanında iki kişilik bir
yemek varsa üçüncü bir kişiyi alıp gitsin, kimin yanında dört kişilik yemek
varsa beşincisini ya da altıncısını alıp gitsin."
Taberani'de İbn Ömer yoluyla gelen hadis de bundaki illetin ne
olduğuna işaret vardır. Hadisin baş tarafları şöyledir: Hep birlikte yiyiniz ve
dağılmayınız. Çünkü bir kişinin yemeği ikikişiye yeter."
İşte bu hadisten, yetecek miktarın aslında toplu olmak
bereketinden ileri geldiği anlaşılmaktadır. Topluluk ne kadar çoğalırsa,
bereket de o kadar artar.
Tirmizi de İbn Ömer'in hadisine işaret etmiş, ayrıca el-Bezzar
da Semura'dan, Ömer'in rivayet ettiği hadise yakın bir hadis nakletmiş, sonunda
da "ve Allah'ın eli cemaatin üzerindedir" fazlalığını da
kaydetmiştir.
İbnu'l-Münzir de şöyle demektedir: Ebu Hureyre'nin hadisinden
yemeklerin topluca yenilmesinin müstehap olduğu ve kişinin tek başına yemek
yememesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Yine hadiste başkasının gözetilmesi halinde bereketin de elde
edileceğine ve hazır bulunanların hepsini kapsayacağına işaret vardır. Ayrıca
hadisten, kişinin yanında bulunan yiyeceği küçümseyerek onu misafirlerin önÜne
koymaktan çekinmemesi gerektiği de anlaşılmaktadır. Çünkü az bir miktar ile
dahi yetinmek mümkün olabilir. Yani kişi bu yolla açlığını giderebilir ve bünyesinin
de ayakta durmasını sağlayabilir, yoksa gerçek manada tokluk olmayabilir.