EK SAYFA – 1762-3
TEBBET SURESİ
{وتب}
/1/: خسر. {تباب}
/غافر: 37/: خسران.
{تتبيب} /هود: 101/:
تدمير
تباب tebab
"hüsran," تتبيب tetbib "yok etme" anlamına gelir.
1. BAB
حدثنا يوسف
بن موسى:
حدثنا أبو
أسامة: حدثنا
الأعمش: حدثنا
عمرو ابن مرة،
عن سعيد بن
جبير، عن ابن
عباس رضي الله
عنهما قال:
لما
نزلت: {وأنذر
عشيرتك
الأقربين}.
ورهطك منهم
المخلصين،
خرج رسول الله
صلى الله عليه
وسلم حتى صعد
الصفا، فهتف:
(يا صباحاه).
فقالوا: من هذا،
فاجتمعوا
إليه، فقال:
(أرأيتم إن
أخبرتكم أن
خيلا تخرج من
سفح هذا
الجبل، أكنتم
مصدقي). قالوا:
ما جربنا عليك
كذبا، قال: (فإني
نذير لكم بين
يدي عذاب
شديد). قال أبو
لهب: تبا لك،
ما جمعتنا إلا
لهذا، ثم قام.
فنزلت: {تبت
يدا أبي لهب
وتب}. وقد تب.
هكذا قرأها
الأعمش يومئذ.
[-4971-] İbn Abbas r.a.'dan rivayet edildiğine göre, o
şöyle demiştir:
"Önce en yakın akrabalarını (onlardan samimiyet sahibi
olanları) uyar, "(Şuara 214) ayeti inince Allah Resulü Sallallahu Aleyhi
ve Sellem gitti ve Safa tepesine çıktı. İnsanlara "Yetişin!" diye
bağırdı. İnsanlar;
"Bu da kim?" dediler ve onun etrafında toplandılar. Hz.
Nebi;
"Şu dağın ardından süvarilerin çıkacağını size söylesem, beni
tasdik eder misiniz? Bu konuda ne dersiniz?" diye sordu. Toplanan
insanlar;
"Senin bize yalan söylediğine tanık olmadık" dediler.
Bunun üzerine Hz. Nebi;
"Öyleyse bilin ki, ben, şiddetli bir azab öncesinde size
gönderilmiş bir uyarıcıyım!" dedi. Hemen Ebu Leheb "Yazıklar olsun
sana! Bizi sadece bunun için mi çağırdın?" dedi ve kalkıp gitti. İşte
bunun üzerine .........tebbet yeda Ebi Leheb ve teb (Tebbet 1) ayeti indi. Ebu
Leheb'in iki eli gerçekten kurumuştu.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Ebu Leheb / Alev babası, Abdulmuttalib'in oğludur. Asıl adı
Abduluzza'dır.
Annesinin isimi ise Huzaıyye'dir. Ebu Leheb künyesini ya
"Leheb" adlı oğlundan, ya da yanaklarının aşırı kırmızı olmasından
dolayı almıştır. Onun bu künyesi en sonunda alevalev yükselen ateşe gireceği
gerçeği ile uyum içinde olmuştur. Bundan, künyesi ile daha çok tanınmasından ve
isminin bir puta izafe edilmesinden dolayı Kur'an'da kendisinden ismiyle değil,
künyesi ile söz edilmiştir.
Burada her halükarda müşrik birine künye verilmesinin caiz
olduğunu söyleyenler için bir delil yoktur. Şayet bir saygıyı gerektirmediği
veya ihtiyaç olduğu sürece müşrik birine künye verilebilir.
Vakıdi şöyle demiştir: "Ebu Leheb, Hz. Nebi'e en fazla
düşmanlık yapan kimselerden biriydi."
Ebu Leheb Bedir Savaşı'ndan sonra ölmüştür. Kendisi bu savaşa
katılmamış, yerine adam göndermişti. Bu savaşta Kureyş'in başına gelenler
kendisine anlatılınca üzüntüden ölmüştür.
باب: قوله:
{وتب. ما أغنى
عنه ماله وما
كسب} /2، 3/.
2. "ONA NE MALI, NE DE KAZANDIKLARI FAYDA
VERDİ!"(Tebbet 2) AYETİNİN TEFSİRİ
حدثنا محمد
بن سلام:
أخبرنا أبو
معاوية: حدثنا
الأعمش، عن
عمرو ابن مرة،
عن سعيد بن
جبير، عن ابن
عباس:
أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم خرج إلى
البطحاء،
فصعد إلى
الجبل فنادى:
(يا صباحاه).
فاجتمعت إليه
قريش، فقال:
(أرأيتم إن
حدثتكم أن
العدو مصبحكم
أو ممسيكم،
أكنتم
تصدقونني).
قالوا: نعم،
قال: (فإني
نذير لكم بين
يدي عذاب
شديد). فقال أبو
لهب: ألهذا
جمعتنا تبا لك،
فأنزل الله عز
وجل: {تبت يدا
أبي لهب}.
[-4972-] İbn Abbas r.a.'dan rivayet edildiğine göre,
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem Batha'ya gitti, sonra dağa çıkıp
"Yetişin!" diye bağırdı. Kureyşliler onun etrafında toplandı. Sonra
Allah Resulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem
"Sabah vakti veya akşam vakti düşman size saldıracak desem,
bana inanır mısınız?" diye sordu. Etrafındakiler:
"Elbette" diye cevap verdiler. Bunun üzerine Allah
Resulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem "Öyleyse bilin ki, ben, şiddetli bir
azab öncesinde size gönderilmiş bir uyancıyım!" dedi. Hemen Ebu Leheb
"Bunun için mi bizi topladın! Yazıklar olsun sana!" diye
karşılık verdi. Bunun üzerine Allah Teala Tebbet Suresi'nin tamamını indirdi.
İmam Buhari bu başlık altında, bir önceki başlık altında
zikrettiği hadisi bir başka senede nakletti.
باب: قوله:
{سيصلى نارا
ذات لهب} /3/.
3. "O, ALEV ALEV YÜKSELEN ATEŞE GİRECEK"(Tebbet 3)
AYETİNİN TEFSİRİ
حدثنا عمر بن
حفص: حدثنا
أبي: حدثنا
الأعمش: حدثني
عمرو بن مرة،
عن سعيد بن
جبير، عن ابن
عباس رضي الله
عنهما: قال
أبو لهب: تبا لك،
ألهذا
جمعتنا،
فنزلت: {تبت
يدا أبي لهب}.
[-4973-] İbn Abbas r.a.'dan rivayet edildiğine göre,
Ebu Leheb Hz. Nebi'e "Yazıklar olsun! Bizi bunun için mi
topladın!" dedi. Bunun üzerine
Tebbet Suresi'nin tamamı indi.
باب: {وامرأته
حمالة الحطب} /4/.
4. "EŞİ DE O ATEŞE ODUN TAŞIYACAK," (Tebbet 4)
AYETİNİN TEFSİRİ
وقال مجاهد:
{حمالة حطب} /4/:
تمشي
بالنميمة. {في
جيدها حبل من
مسد} /5/: يقال: من
مسد: ليف
المقل، وهي السلسلة
التي في النار.
Mücahid şöyle demiştir: حمالة
حطب Hammalete'l-hatab
"laf taşıyan" anlamına gelir. في
جيدها حبل من
مسد Ficidiha hablun min mesed (Tebbet 5)
[ifadesindeki mesed] Mukl ağacının lifinden öiülmüş ip anlamına gelir ve Cehennem
ateşindeki zinciri ifade eder.
AÇIKLAMA :
Ebu Leheb'in eşinin adı Avra, künyesi de Ümmü CemI! idi. Avra,
Harb İbn Ümeyye'nin kızı, Muaviye'nin babası Ebu Süfyan'ın da kız kardeşi idi.
Bir görüşe göre onun ismi Erva, lakabı ise Avra idi. Bir başka görüşe göre ise,
onun adı Avra değildi, güzelliğinden dolayı kendisine bu ad sonradan
verilmişti.