EK SAYFA – 1759-4
İNŞİRAH SURESİ
وقال مجاهد:
{ووزرك} /2/: في
الجاهلية.
{أنقض} /3/: أثقل.
Mücahid şöyle demiştir: ووزرك vizreke (inşirah 2)
"Cahiliyye dönemindeki yükün," أنقض enkede (inşirah 3)
"ağır geldi" demektir.
{مع
العسر يسرا} /5، 6/:
قال ابن
عيينة: أي مع
ذلك العسر
يسرا آخر،
كقوله: {هل
تربصون بنا
إلا إحدى الحسنين}
/التوبة: 52/: ولن
يغلب عسر
يسرين.
İbn Uyeyne مع
العسر يسرا mea'l-usri yusra ayeti hakkında şöyle
demiştir: Aynı zorluk ile birlikte başka bir kolaylık daha vardır. Bu ayet هل تربصون
بنا إلا إحدى
الحسنين Siz bizim için ancak iki iyilikten birini beklemektesiniz,(Tevbe
52) ayetine benzer. Bir zorluk, iki kolaylığı alt edemez.
وقال مجاهد:
{فانصب} /7/: في
حاجتك إلى
ربك.
Mücahid şöyle demiştir: فانصب Fenseb (İnşirah 7) "ihtiyaçların için
Rabbine yöneı" demektir.
ويذكر عن ابن
عباس: {ألم
نشرح لك صدرك} /1/:
شرح الله صدره
للإسلام.
İbn Abbas'ın ألم
نشرح لك صدرك elem neşrah leke sadrek (İnşirah 1) ayeti
hakkında şöyle söylediği anlatılır: Allan Teala Hz. Nebi'e göğsünü Islam için
açıp genişlik vermiştir.
AÇIKLAMA :
Yukarıdaki yorumunda İbn Uyeyne'nin nahiv alimlerine uyduğu
görülmektedir. Nahiv alimleri "Bir nekira/belirsiz kelime ikinci kez
nekira olarak kullanılırsa, bu durumda ikinci kelime birinci kelimeden farklı
bir mana ifade eder," görüşündedirler. Yukarıdaki bezetmenin yönü ise,
mu'minler için iki güzellik söz konusu olduğu gibi iki kolaylığın olmasıdır.
İbn Uyeyne iki kolaylıktan biri ile zaferin, diğeri ile sevabın
kastedildiğini, mu'minlerin her halükarda bunlardan birini elde edeceğini de
ifade etmiş olabilir.
Abd İbn Humeyd, Katade kanalıyla İbn Mes'Dd'dun şöyle
söylediğini sahıh senetle nakletmiştir: Bize Hz. Nebi'in bu ayetle ashabını
müjdelediği ve "Allah'ın izni ile bir zorluk iki kolaylığı alt
edemez," buyurduğu anlatıldı.
İbnu'l-Mübarek "Zühd" adlı eserinde Süfyan ve Mansur
kanalıyla Mücahid'in .......feiza ferağte fensab ve ila Rabbike ferğeb ayetleri
hakkında şöyle söylediğini senediyle birlikte nakletmiştir: "Boş kaldın mı
hemen namazda Rabbine yönel ve O'na yakIaş! Niyetini ve isteğini Rabbine halis
kıl!"
İbn Ebı Hatim de Zeyd İbn Eslem'in .........fe iza ferağte
fensab ayeti hakkında şöyle söylediğini nakletmiştir: "Cihaddan dönünce
ibadet et!" .
İmam Buhari bu surenin tefsirinde merro bir hadis zikretmedi.
Ancak Taberanı'nin tahriç ettiği İbn Hıbban'ın da sahıh olduğunu belirttiği Ebu
Saıd'den nakledilen şu hadis bu surenin tefsiri ile alakalıdır: Cebrail bana
geldi ve "Rabbin senin şanını nasıl yücelttiğini bilip bilmediğini
soruyor" dedi. Ben de "Allah daha iyi b1lir" dedim. Bunun
üzerine Allah Teala şöyle buyurdu: "Ben anıldığı m zaman sen de
anılacaksın. "