MUHAMMED SURESİ
{أوزارها}
/4/: آثامها، حتى
لا يبقى مسلم.
{عرفها} /6/: بينها.
أوزارها Evzaraha (Muhammed 4)
"günahları" anlamına gelir. Bu
kelimenin geçtiği ayet herkes teslim oluncaya kadar savaşın devam edeceğini gösterir.
عرفها
Arrafeha (Muhammed 6) "onu açıkladı" demektir,
وقال مجاهد:
{مولى الذين
آمنوا} /11/: وليهم.
{عزم الأمر} /21/:
جد الأمر. {فلا
تهنوا} /35/: لا
تضعفوا.
Mücahid şöyle demiştir: مولى
الذين آمنوا Mevlellezıne amenu ifadesi "onların velisi" anlamına
gelir.(Muhammed 11) عزم
الأمر
Feiza azeme'l-emru "iş ciddileşince,"(Muhammed 21) فلا تهنوا fela tehinu "zayıflık göstermeyin" demektir.(Muhammed
35)
وقال ابن
عباس:
{أضغانهم} /29/:
حسدهم. {آسن} /15/:
متغير.
İbn Abbas şöyle demiştir: أضغانهم Adğanehum "kinleri,"(Muhammed 29) آسن asin "değişen"
anlamına gelir.
AÇIKLAMA : Abdurrezzak, Ma'mer kanalıyla Katade'nin
........hatta tedaa'l-harbü evzareha ayetini "şirk yok oluncaya
kadar" şeklinde açıklayıp "harb" kelimesinin Nebi s.a.v. ile
savaşan kimseler hakkın da olduğunu ifade etmiştir. İbnu't-Tın şöyle demiştir:
"Sadece Buhari tarafından evzar kelimesi günahlar şeklinde izah
edilmiştir. Halbuki yaygın görüşe göre, bu kelime ile silah kastedilmiştir. Bir
görüşe göre de bu ifade 'Hz. İsa ininceye ka-' dar' anlamına gelir."
İbnu't-Tın'in nefyettiği başkaları tarafından söylenmiştir. İbn Karkul şöyle
demiştir: Bu tefsır, başka bir tefsire ihtiyaç duyar. Çünkü "harb"in
günahı olmaz. Belki de burada, Ferra'nın söylediği gibi, savaşanların günahları
kastedilmiş, daha sonra muzaf hazfedilip muzafun ileyh onun yerine
geçirilmiştir. Burada Nehhas'ın dile getirdiği şu yorum da söz konusu olabilir:
"Savaş, günah sahiplerini yok edip ortada hiçbir müşrik kalmayıncaya kadar
... " ..........Arrafeha ifadesinin
"onu açıkladı" şeklinde izahı Ebu Ubeyde'ye aittir.
O, bu konuda şöyle demiştir: Allah Teala cenneti onlara
açıklamış ve makam lannı göstermiştir.
باب: {وتقطعوا
أرحامكم} /22/.
1. "AKRABALIK BAĞLARINI KESMEYE"(Muhammed 22) AYETiNiN
TEFSiRi
حدثنا خالد
بن مخلد: حدثنا
سليمان قال:
حدثني معاوية
بن أبي مزرد،
عن سعيد بن
يسار، عن أبي
هريرة رضي
الله عنه، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال:
(خلق
الله الخلق،
فلما فرغ منه
قامت الرحم،
فأخذت بحقو
الرحمن، فقال
له: مه، قالت:
هذا مقام العائذ
بك من
القطيعة، قال:
ألا ترضين أن
أصل من وصلك،
وأقطع من
قطعك؟ قالت:
بلى يا رب،
قال: فذاك). قال
أبو هريرة:
اقرؤوا إن
شئتم: {فهل
عسيتم إن
توليتم أن
تفسدوا في
الأرض
وتقطعوا
أرحامكم}.
[-4830-] Ebu Hureyre'den Hz. Nebi'in şöyle buyurduğU rivayet edilmiştir:
Allah Teala tüm mahlukatı yaratıp yaratmayı bitirince,
rahim/akrabalzk bağı kalkıp Rahmdn'zn (azamet izdnnzn) bir ucundan tuttu. Allah
Teala ona; "Ne istiyorsun?" diye sordu. O da şöyle cevap verdi:
"Benim bu şekildekalkmam, ilişkileri kesilen birinin kalkışıdır. Bunun
üzerine Allah Teala:
"Seninle bağ kuranlar ile bağ kurmama; seninle bağlarını
koparanlarla bağlarımı koparmama razı olur musun?" buyurdu. O da;
"Elbette Ey Rabbim!" diye karşılık verdi. Allah Ted/d da;
"Bundan sonra böyle olacak ... " şeklinde hükmetti.
Ebu Hureyre şöyle demiştir: Dilerseniz "Geri dönerseniz,
yeryüzünde bozgunculuk yapmaya ve akrabalık bağlannı kesmeye dönmüş olmaz
mısınız?" ayetini okuyun,
Hadisin geçtiği diğer yerler: 4831, 4832, 5987, 7502.
حدثنا
إبراهيم بن
حمزة: حدثنا
حاتم، عن
معاوية قال:
حدثني عمي أبو
الحباب سعيد
بن يسار، عن
أبي هريرة
بهذا، ثم قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (اقرؤوا
إن شئتم: {فهل
عسيتم}).
[-4831-] Ebu Hureyre'den aynı şekilde rivayet edilmiştir.
.. Rivayetin sonunda o şöyle demiştir:
Allah Resulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem "Dilerseniz 'Geri
dönerseniz, yeryüzünde bozgunculuk yapmaya ve akrabalık bağlarını kesmeye
dönmüş olmaz mısınız?' ayetini okuyun," buyurdu.
حدثنا بشر بن
محمد: أخبرنا
عبد الله:
أخبرنا معاوية
بن أبي المزرد
بهذا، قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم:
(واقرؤوا إن
شئتم: {فهل
عسيتم}).
[-4832-] Muaviye İbn Ebi'l-Müzerrad'dan bu rivayet nakledilmiştir ...
Rivayetin sonu şu şekildedir: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem
"Dilerseniz 'Geri dönerseniz, yeryüzünde bozgunculuk yapmaya
ve akrabalık bağlarını kesmeye dönmüş olmaz mısınız?' ayetini okuyun,"
buyurdu.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Rahim / arabalık bağının kalkması hakikat anlamında 01abilir.
Arazların Allah'ın izni ile bir varlığa bürünüp konuşması caizdir. Burada
akrabalık bağlarının önemine vurgu yapılmış, akrabalık bağlarına riayet
edenlerin fazileti ve akrabalık bağlarını koparanların günahı kastedilmiştir.
Ayette [Muhammed 22J geçen .........in tevelleytum ifadesi
hakkında farklı yorumlar vardır. Çoğunluğa göre bu lafız, yönetimi elinde
bulundurma anlamına gelen velayeti ifade eder. Bu ifadenin yüz çevirmek, geri
dönmek anlamına geldiği de söylenmiştir. Bu durumda ayetin anlamı şu şekilde
olur. Eğer hakkı kabule yanaşmazsanız, siz ifade edilenleri yaparsınız. Yaygın
olan, birinci görüştür. İmam TaberI"ni!: Abdullah İbp M,ugaffellden
naklettiği şu hadis de bunu desteklemektedir: "................Fehel
aseytum in tevelleytum en tüfsidli fi'l-aı'di ayetinde kastedilenler Kureyş'in
şu kısmıdır. Halbuki Allah Teala onlardan, yönetime geldikleri takdirde yeryüzünde
bozgunculuk yapmamak ve akrabalık bağını kesmernek üzere söz almıştı."