ŞURA SURESİ
ويذكر عن ابن
عباس: {عقيما} /50/:
لا تلد. {روحا
من أمرنا} /52/:
القرآن.
İbn Abbas'ın عقيما akima (Şura 50) kelimesini "çocuk doğuramayan/kısır,"
روحا من
أمرنا
Ruhan min emrina(Şura 52) [ifadesindeki ruh kelimesini] de Kur'an olarak
çıkladığı nakledilmiştir.
وقال مجاهد:
{يذرؤكم فيه} /11/:
نسل بعد نسل.
{لا حجة بيننا
وبينكم} /15/: لا
خصومة بيننا
وبينكم. {من
طرف خفي} /45/: ذليل.
Mücahid şöyle demiştir: يذرؤكم
فيه Yezraukum fihi (Şura 11)
ifadesi "nesillerin peş peşe gelmesini" ifade eder. لا
حجة بيننا
وبينكم
la huccete beyne na ve beynekum (Şura 15) "Sizinle bizim aramızda hiçbir
husumet yoktur," anlamına gelir. من
طرف خفي
Min tarfin hafiyyin (Şura 45) [ifadesindeki hafiyyin kelimesi]
"zelil" anlamıni [fade edei
وقال غيره:
{فيظللن رواكد
على ظهره} /33/:
يتحركن ولا
يجرين في
البحر. {شرعوا}
/21/: ابتدعوا.
Bir diğer müfessir de şöyle demiştir: فيظللن
رواكد على
ظهره feyazlelne ravakide ala
zahrihi (Şura 33) [ifadesindeki ravakide kelimesi] "hareket etmezler,
denizde ilerlemezler," demektir. شرعوا Şerau (Şura 21) "yeni bir şey uyduruyorlar," anlamına
gelir.
باب: قوله:
{إلا المودة
في القربى} /23/.
1. "AKRABALIK SEVGİSİNDEN BAŞKA,
" (Şura 23) AYETİNİN TEFSİRİ
حدثنا محمد
بن بشار:
حدثنا محمد بن
جعفر: حدثنا
شعبة، عن عبد
الملك بن
ميسرة قال:
سمعت طاوسا،
عن ابن عباس
رضي الله
عنهما:
أنه
سئل عن قوله:
{إلا المودة
في القربى}.
فقال سعيد بن
جبير: قربى آل
محمد صلى الله
عليه وسلم،
فقال ابن
عباس: عجلت،
إن النبي صلى
الله عليه
وسلم لم يكن
بطن من قريش
إلا كان له
فيهم قرابة.
فقال: (إلا أن
تصلوا ما بيني
وبينكم من القرابة).
[-4818-] İbn Abbas'tan rivayet edildiğine göre, ona "Akrabalık
sevgisinden başka," ayetinin anlamı sorulmuş. Said İbn Cübeyr devreye
girip
"Burada Hz. Nebi'in akrabaları
kastediliyor," demiş. İbn Abbas ise ona şöyle demiş:
"Cevap vermekte acele ettin. Hz. Nebi'in bütün Kureyş boyları
ile akrabaIığı vardı. Dolayısıyla bu ayet 'Sizinle benim arasında bulunan
akrabalık bağlarını gözetmenizden başka,' anlamına gelir.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
İmam Buhari bu başlık altında TavUS kanalıyla İbn Abbas'tan
nakledilen rivayeti verdi. Buna göre ayetin anlamı şu şekildedir: "Ben
sizden akrabalık ilişkilerimizi gözetmenizden başka bir şey istemiyorum."
Burada özelolarak Kureyş'e hitap edilmiştir. Sanki şu mana kastedilmiştir:
"Nebiliğimi kabul etmiyorsanız, bari akrabalık bağlarımızı gözetin!"
Özetle ifade edecek olursak; Said İbn Cübeyr ve Taberi'nin
naklettiği rivayetlere göre, ona tabi olan Ali İbnu'l-Huseyn, Süddi ve Amr İbn
Şuayb ayeti, muhatapıarın Hz. Nebi'in akrabalarına sevgi beslemesini
emrettiğini söyleyerek açıklamışlardır. İbn Abbas ise ayeti, aralarındaki
akrabalık bağlarından dolayı muhatapların Hz. Nebi'e sevgi beslemesine
hamlederek açıklamıştır.
Birinci görüşe göre ayetteki hitap geneldir, bütün mükellefleri
kapsamaktadır. İkinci görüşe göre ise sadece Kureyş'e özeldir. Surenin Mekki
olması ikinci görüşü desteklemektedir.