AL-İ İMRAN SURESİ
باب: {إن
الناس قد
جمعوا لكم
فاخشوهم}.
الآية /173/.
13. "BİR KISIM İNSANLAR MU'MİNLERE: "DÜŞMANLARINIZ
OLAN İNSANLAR, SİZE KARŞI ASKER TOPLADILAR; AMAN SAKININ ONLARDAN!"
DEDİKLERİNDE ... "[AI-i İmran 173] AYETİNİN TEFSİRİ
حدثنا أحمد
بن يونس: أراه
قال: حدثنا
أبو بكر، عن
أبي حصين، عن
أبي الضحى، عن
ابن عباس: {حسبنا
الله ونعم
الوكيل}.
قالها
إبراهيم عليه السلام
حين ألقي في
النار،
وقالها محمد
صلى الله عليه
وسلم حين
قالوا: {إن
الناس قد
جمعوا لكم
فاخشوهم فزادهم
إيمانا
وقالوا حسبنا
الله ونعم
الوكيل}.
[-4563-] İbn Abbas'tan şöyle dediği rivayet edilmiştir: İbrahim Nebi ateşe
atıldığı zaman حسبنا الله
ونعم الوكيل hasbunallahu ve ni'me'l-vekil (Allah bize yeter! o, ne güzel
vekildir,) demiştir.
Hz. Muhammed Sallallahu Aleyhi ve Sellem de kendisine insanların
[Müslümanlarla savaşmak için] bir ordu hazırladığı söylenince bu sözü
söylemiştir. [Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:] Düşmanlarınız olan
insanlar size karşı asker topladılar; aman sakının onlardan! "Bir kısım
insanlar, mu'minlere: '
Düşmanlarınız olan insanlar size karşı asker topladılar; aman
sakının onlardanı' dediklerinde bu, onların imanlarını bir kat daha arttırdı ve
'Allah bize yeter. O ne güzel vekfldiri' dediler."
حدثنا مالك
بن إسماعيل:
حدثنا
إسرائيل، عن
أبي حصين، عن
أبي الضحى، عن
ابن عباس قال: كان آخر
قول إبراهيم
حين ألقي في
النار: حسبي الله
ونعم الوكيل.
[-4564-] İbn Abbas'tan rivayet edildiğie şöre o 1öyle demiştir: Ateşe
atıldığı zaman ıbrahim Nebiin son sözü, ......hasbiyellahu ve ni'me'l-vekil
(Allah bana yeteri O, ne güzel vekildir.) olmuştur.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"İnsanlar size karşı asker topladılar." Ayette geçen
bu ifade, bu konuda İbn İshak'ın ayrıntılı biçimde tahriç ettiği olaya işaret
etmektedir. Söz konusu olay şu şekilde gerçekleşmiştir:
Ebu Süfyan Uhud'dan ayrıldıktan sonra Kureyşlileri Mekke'ye
götürüyordu.
Yolda karşısına Ma'bed el-Huzaı çıktı. Ma'bed, kendisine Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in büyük bir ordunun başında gördüğünü, Uhud savaşında
onun yanında yer almayanların pişman olup gelerek etrafında birleştiklerini
anlattı. Bu haber Ebu Süfyan ve onun arkqdaşlarının kararını değiştirdi. Bu
yüzden Ebu Süfyan Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e bir grup gönderdi.
Gönderilen grup Allah Resulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e "Ebu Süfyan ve
arkadaşları sizi hedefliyor,"
Mesajını iletti. Bunun üzerine Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem
حسبنا
الله ونعم
الوكيل hasbunallahu ve ni'me'l-vekll (Allah bize
yeter! O, ne güzel vekildir.)" demiştir.
باب: {ولا
يحسبن الذين
يبخلون بما
آتاهم الله من
فضله هو خيرا
لهم بل هو شر
لهم سيطوقون
ما بخلوا به
يوم القيامة
ولله ميراث
السماوات والأرض
والله بما
تعملون خبير} /180/.
14. "ALLAH'IN BOL Nİ'METİNDEN VERDİKLERİNDE CİMRİLİK
EDENLER, SAKIN BUNUN KENDİLERİ İÇİN HAYIRLI OLDUĞUNU SANMASINLAR ...
"[AI-i İmran 180] AYETİNİN
TEFSİRİ
سيطوقون:
كقولك طوقته
بطوق.
سيطوقون seyutavvekune
(boyunlanna dolanacaktır) ifadesi, طوقته tavvektuhu bi davkin (onun boynuna bir halka geçirdim)
cümlesindeki anlama benzer.
حدثني عبد
الله بن منير:
سمع أبا
النضر: حدثنا عبد
الرحمن، هو
ابن عبد الله
بن دينار، عن
أبيه، عن أبي
صالح، عن أبي
هريرة قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (من آتاه
الله مالا فلم
يؤد زكاته مثل
له ماله شجاعا
أقرع، له
زبيبتان،
يطوقه يوم القيامة،
يأخذ
بلهزمتيه -
يعني بشدقيه -
يقول: أنا
مالك أنا
كنزك). ثم تلا
هذه الآية:
{ولا يحسبن الذين
يبخلون بما
آتاهم الله من
فضله}. إلى آخر
الآية.
[-4565-] Ebu Hureyre Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in şöyle buyurduğunu
nakletmiştir: "Allah'ın kendisine verdiği malın zekatını vermeyen kimseler
için malları, iki gözü üzerinde iki nokta bulunan bir yılan şeklinde
gösterilir. Kıyamet günü bu yılan onların boynuna dolanır. Avurtlarından
yakalayıp "Ben, senin malınım! Ben, senin biriktirdiğin servetinim!
der."
Sonra Nebi şu ayet i okudu: "Allah'ın, kereminden kendilerine
verdiklerini {infakta} cimrilik gösterenler, sanmasınlar ki o kendileri için
hayırlıdır; tersine bu onlar için pek fenadır. Cimrilik ettikleri şey de
kıyamet gününde boyunlarına dolanacaktır. Göklerin ve yerin mirası Allah'ındır.
Allah bütün yaptıklarınızdan haberdardır. "[AI-i İmran 180]
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Allah'ın bol nimetinden verdiklerinde cimrilik edenler,
sakın bunun kendileri için hayırlı olduğunu sanmasınlar ... "[AI-i İmram
180] ayetinin tefsiri. Vahidı şöyle demiştir:
"Tefsır alimleri bu ayetin zekat vermeyenler hakkında
indiğikonusunda görüş birliğine varmışlardır." Ancak bu iddia tartışmaya
açıktır. Çünkü bu ayetin nebi'in özelliklerini gizleyen Yahudiler hakkında
indiğini ileri sürenler de olmuştur. Mesela İbn Cüreye bu görüştedir. Zeccac da
bu görüşü tercih etmiştir. Bu ayetin cihad konu.sunda harcama yaparken cimri
davrananlar hakkında indiği de iddia edilmiştir. Bir başka görüşe göre ise bu
ayet, aile için para harcarken ve yardıma muhtaç akrabalara yardım yaparken
cimri davrananlar hakkında inmiştir. Ancak bu görüşler içinde tercihe şayan
olan ilkidir. NitekiM İmam Buharı de buna işaret etmiştir .
سيطوقون seyuttawekune (boyunlarına
dolanacaktır) ifadesi, .....tavvektuhu bi tavkin (onun boynuna bir halka
geçirdim) cümlesindeki anlama benzer. Ebu Ubeyde "Cimrilik ettikleri şey
de kıyamet gününde boyunlarına dolanacaktır," ayeti hakkında şöyle
demiştir: "Kıyamet günü cimrilik ettikleri şey onlara yapışacaktır. Bu
durum, 8;11 tawektühü bi tavkin (onun
boynuna bir halka geçirdim) cümlesindeki anlama benzer."
Abdurrezzak İbn Hemmam ve Saıd İbn Mansur İbrahim en-Nehaı'den
iyi bir senetle 0) سيطوقون seyutawekune
(boyunlarına dolanacaktır) ifadesi hakkında onun şu yorumunu nakletmişlerdir:
"Onların boyunlarına ateşten bir halka geçirilecektir."
İmam Buhar! kelime açıklamasından sonra bu başlık altında Ebu
Hureyre'den gelen hadisi zikretti. Bu hadisin açıklaması "Zekat
Bölümü"nde geçmişti.438