DEVAM: 47. RAMAZAN AYINDA FETİH GAZVESİ
حدثني عياش
بن الوليد:
حدثنا عبد
الأعلى: حدثنا
خالد، عن
عكرمة، عن ابن
عباس قال:
خرج
النبي صلى
الله عليه
وسلم في رمضان
إلى حنين،
والناس
مختلفون،
فصائم ومفطر،
فلما استوى
على راحلته،
دعا بإناء من
لبن أو ماء،
فوضعته على
راحته، أو:
على راحلته،
ثم نظر إلى
الناس، فقال
المفطرون
للصوام:
أفطروا.
[-4277-] İbn Abbas dedi ki: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem ramazan
ayında Huneyn'e gitmek üzere çıktı. İnsanlar ise farklı farklı halde idiler. Kimisi
oruçlu idi, kimisi oruçlu değildi. O bineğine binince içinde süt ya da su
bulunan bir kap getirilmesini emretti. Onu avucuna -yahut da bineğin üzerine-
koydu. Sonra insanlara baktı: Bunun üzerine oruç açanlar oruç tutmuş olanlara,
orucunuzu açınız dediler,"
وقال عبد
الرزاق:
أخبرنا معمر،
عن أيوب، عن
عكرمة، عن ابن
عباس رضي الله
عنهما: خرج
النبي صلى
الله عليه
وسلم عام
الفتح.
وقال حماد بن
زيد، عن أيوب
عن عكرمة، عن
ابن عباس، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم.
[-4278-] İbn Abbas r.a.'tan rivayete göre
"Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem fetih yılı (Mekke'ye gitmek
üzere) çıktL"
حدثنا علي
عبد الله:
حدثنا جرير،
عن منصور، عن
مجاهد، عن
طاوس، عن ابن عباس
قال:
سافر
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم في
رمضان، فصام
حتى بلغ
عسفان، ثم دعا
بإناء من ماء،
فشرب نهارا
ليراه الناس،
فأفطر حتى قدم
مكة.
وقال: وكان
ابن عباس
يقول: صام
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم في السفر
وأفطر، فمن
شاء صام ومن
شاء أفطر.
[-4279-] İbn Abbas dedi ki: "Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem
Ramazan ayında sefere çıktL Usfan'a varıncaya kadar oruç tuttu. Daha sonra
içinde su bulunan bir kap getirilmesini istedi. İnsanlar kendisini görsün diye
gündüzün su içti ve Mekke'ye varıncaya kadar oruç açmış haliyle devam
etti'."
(Tavus) İbn Abbas'ın şöyle dediğini rivayet etti: "Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem seferde hem oruç tutmuştur, hem oruç açmıştır. Buna
göre isteyen oruç tutar, isteyen oruç açar," ,.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Ramazan ayında fetih gazvesi." Bu gazve hicretin
sekizinci yılı ramazan ayında olmuştur. Buna dair açıklamalar daha önce Oruç
bölümünde İbn Abbas'ın bu başlıkta zikredilmiş hadisi açıklanırken yapılmıştır.
Orada onların ramazan ayının onuncu günü yola çıktıkları da zikredilmiş
bulunmaktadır.
İbn İshak, ez-Zührl'den bu senedie şu fazlalığı da
zikretmektedir: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem Medine'de Ebu Ruhm
el-Gıfari'yi yerine vekil bırakmışt!."
Yakub b. Süfyan'ın, İbn İshak yoluyla onun rivayet aldığı bir
grup hocalarından naklettiğine göre; Mekke'nin fethi Ramazan'ın kalan on
gününde olmuştur.
Eğer bunu söylediği sabit ise, bundan son on gün girmeden önceki
ortadaki on günde gerçekleştiğini kastettiği şeklinde yorumlanır.
İkinci rivayet yolunda zikrdilen "beraberinde onbin kişi
olduğu halde" ifadesi "diğer kabilelerden (bu kadar kişi vardı)"
demektir. Çünkü İbn İshak ile İbn Aiz tarafından zikredilen Urve'den gelen
mürsel rivayette şöyle denilmektedir: "Daha sonra Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem muhacirlerden, ensardan Eslem, Gıfar, Muzeyne, Cuheyne ve
Suleymlilerden onikibin kişi ile birlikte çıktı" denilmektedir. Bu iki
rivayetin arası Medine'den onbin kişi ile birlikte çıktığı daha sonra diğer iki
binin de bunlara katıldığı şeklinde telif edilir.
"Bu onun Medine'ye gelişinden sonra sekiz buçuk yıl sonra
olmuştu." Ma'mer'in rivayetinde bu şekilde olmakla birlikte bu bir
yanılmadır. Doğrusu ise yedi buçuk sene sonra olduğudur. Bu yanılmanın sebebi
Fetih gazvesinin sekizinci yılda olmasıdır. Rebiu'l-ewel'den, Ramazana kadar
ise tam bir yarım senelik süre vardır.