باب:
استئجار
الرجل الصالح.
1.TUTULAN iŞÇİNİN SALiH OLMASI
وقول الله
تعالى: {إن خير
من استأجرت
القوي الأمين}
/القصص: 26/.
والخازن
الأمين، ومن
لم يستعمل من
أراده.
Ayette şöyle buyurulmuştur: "Şüphesiz ücretle tuttukların
içinde en hayırlısı güçlü ve güvenilir olanıdır. "[Kasas. 26] Hazinedar emindir. Göreve (hırsla) talip
olanları istihdam etmeyen devlet başkanları.
حدثنا
محمد بن يوسف:
حدثنا سفيان،
عن أبي بردة
قال: أخبرني
جدي أبو بردة،
عن أبيه أبي
موسى الأشعري
رضي الله عنه
قال:
قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (الخازن
الأمين، الذي
يؤدي ما أمر
به طيبة نفسه،
أحد المتصدقين).
[-2260-] Ebu Musa el-Eş'ari şöyle demiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem şöyle buyurdu: "Kendisine emredilenleri gönül hoşnutluğu içinde
yerine getiren güvenilir hazinedar, tasadduk eden iki kişiden biridir."
حدثنا
مسدد: حدثنا
يحيى، عن قرة
بن خالد قال: حدثني
حميد بن هلال:
حدثنا أبو
بردة، عن أبي
موسى رضي الله
عنه قال: أقبلت
إلى النبي صلى
الله عليه
وسلم ومعي
رجلان من
الأشعريين،
فقلت: ما علمت
أنهما يطلبان
العمل، فقال:
(لن - أو: لا -
نستعمل على
عملنا من
أراده).
[-2261-] Ebu Musa el-Eş'ari şöyle demiştir: Yanımda
Eş'ariIerden iki adamla birlikte Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in
yanına vardım ve "Bu iki kişi iş istiyorlar" dedim. Bunun üzerine
Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem, "Biz, işimizde, işe talib olanları
istihdam etmeyiz" buyurdu.
Tekrar: 3038, 4341, 4343, 4344, 6124, 6923, 7149, 7156, 7157,
7172
AÇIKLAMA: Buhari, başlıktaki,
"tutulan işçinin salih olması" ifadesi ile mealini verdiğimiz ayete
ve Hz. Musa ile Hz. Şuayb'ın kızlarıyla ilgili kıssaya işarette bulunmuştur.
Ali İbn Ebi Talha r.a.'dan rivayet edildiğine göre, İbn Abbas
r.a. "Şüphesiz ücretle tuttukların içinde en hayırlısı güçlü ve güvenilir
olanıdır. "[el-Kasas, 26] ayeti ile ilgili şöyle demiştir: "Kendisine
verilen görevi yerine getirmede "güçlü"dür, verilen emanet bakımından
"güvenilir"dir."
İbn Abbas ve Mücahid yoluyla nakledildiğine göre; Hz. Şuayb,
kızına, Hz. Musa'nın, gücü ve güvenilirliği konusunda sorunca, kızı, gücü
hakkında, koyunları sulamadaki güçlülüğünden; güvenilirliği ile ilgili olarak
da, kendisine bakmamasından bahsetmiş ve Hz. Musa'nın, "Arkamdan yürüyün
ve bana yolu tarif edin" sözünü aktarmıştır. Bu rivayeti, Beyhaki, Hz.
Ömer r.a.'den sahih bir senedle nakletmiş ve "Bunun üzerine, Hz. Şuayb,
kızını Musa ile evlendirdi, onlarla birlikte yeteri kadar kaldı ve koyunlarını
güderek onun için çalıştı" demiştir.
Söz konusu kişilerin, çalışmak istemeleri, hırslı olduklarına
bir delildir. Bundan dolayı Efendimiz s.a.v., görev istemede hırslı olan kimse
konusunda dikkatli davranmak istemiştir. Bu sebeple Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem, "Biz, işimizde, işe talip olanları istihdam etmeyiz"
buyurmuştur.
Hadisten ilk akla gelen anlama göre, yöneticilik için hırslı
davranan kimseye bu görevi vermek yasaktır. Bu, ya haram ya da mekruh hükmünde
bir yasaktır. Kurtubi haram olduğu görüşündedir. Bu hükümden, bir görevi yapması
taayyün eden (kesinlikle belirli bir kimsenin yapması gereken) kimseler istisna
edilmiştir.