باب: اتباع
النساء
الجنائز.
29. Kadınların Cenazeyi Takip Etmesi
حدثنا
قبيصة بن
عقبة: حدثنا
سفيان، عن
خالد، عن أم
الهذيل، عن أم
عطية رضي الله
عنها قالت: نهيما
عن اتباع
الجنائز، ولم
يعزم علينا.
[-1278-] Ümmü Atiyye r.anha şöyle demiştir: "Cenazeleri takip etmemiz
yasaklandı. Ancak bu konuda bize ısrarda bulunulmadı (şiddet
gösterilmedi)."
AÇIKLAMA: Zeyn İbnül-Müneyyir
şöyle demiştir: Buhari "Cenazeyi takip etmenin fazileti" konusu ile
bu konu arasına başka pek çok konular yerleştirmiştir. Bu, kadınlar ile
erkekler arasında bu konuda bir fark bulunduğunu hissettirmektedir. Bu konudaki
fazilet kadınlar hakkında sabit olmayıp erkeklere özgüdür. Çünkü yasak,
yasaklanan şeyin haram veya mekruh olmasını gerektirir. Faziletli olmak ise
müstehap olmayı gerektirir. Bu ikisi bir arada bulunamaz. Buhari ihtimal söz
konusu bulunduğundan konu başlığında kadınların cenazeyi takip etmelerinin
hükmünü zikretmemiştir. Bu yüzden alimler de bu konuda ihtilaf etmişlerdir.
alimlerin bu ihtilafı, kadınların cenazeyi takiplerinde bir mefsedet söz konusu
olmaması hali ile sınırlıdır. (Bir mefsedet söz konusu olduğunda bunun haram
olduğunu, bütün alimler kabul etmiştir).
"Bize ısrarda bulunulmadı (şiddet gösterilmedi)": Yani
diğer yasaklar konusunda olduğunun aksine, burada kuvvetli bir yasak
getirilmedi. Ümmü Atıyye bu sözü ile şunu kasdetmektedir: "Cenazeyi takip
etmemiz, haram kılınmadı, mekruh görüldü."
Kurtubi şöyle demiştir: Ümmü Atıyye'nin söylediğinden ilk anda
anlaşılan bunun tenzihen mekruh olmasıdır. İlim ehlinin çoğunluğu da bu
görüştedir.
Malik bunun caiz olduğu görüşüne meyletmiştir ki aynı zamanda
Medine halkının uygulaması da böyledir.
Bunun caiz olduğunu gösteren hususlardan biri de İbn Ebi Şeybe'nin,
Muhammed İbn Amr İbn Ata, onun da Ebu Hüreyre'den rivayet ettiği şu hadistir:
Resulullah (s.a.v.) bir cenazede idi. Ömer cenazeyi götürenler arasında bir
kadın görünce ona bağırmaya başladı. Bunun üzerine Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem Ömer'e "Onu bırak ey Ömer" buyurdu. Bu hadisi İbn Mace ve
Nesai de aynı yolla rivayet etmişlerdir. Hadisi rivayet ettikleri diğer bir yol
da Muhammed İbn Amr İbn Ata, Seleme İbnü'l-Ezrak ve Ebu Hüreyre'dir. Hadisi
rivayet edenler güvenilir kimselerdir.