EK SAYFA – 614-2
باب: يفكر
الرجل الشيء
في الصلاة.
18. Kişi'nin Namazda Bir Şey Düşünmesi
-وقال
عمر رضي الله
عنه: إني
لأجهز جيشي
وأنا في
الصلاة.
Ömer (b. el-Hattab r.a.) şöyle demiştir: Ben bazen namazda iken
ordumu donattığım oluyor.
حدثنا
إسحاق بن
منصور: حدثنا
روح: حدثنا
عمر، هو ابن
سعيد، قال:
أخبرني ابن
أبي مليكة، عن
عقبة بن
الحارث رضي
الله عنه قال:
صليت
مع النبي صلى
الله عليه
وسلم العصر،
فلما سلم قام
سريعا، دخل
على بعض
نسائه، ثم
خرح، ورأى ما
في وجوه القوم
من تعجبهم
لسرعته فقال:
(ذكرت وأنا في
الصلاة تبرا
عندنا، فكرهت
أن يمسي، أو
يبيت عندنا،
فأمرت بقسمته).
[-1221-] Ukbe İbnu'l-Haris r.a. şöyle demiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem ile birlikte ikindi namazını kıldım. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) selam verince hızlıca mihrab'dan kalkarak hanımlarından birinin odasına
gitti. Sonra oda'dan çıktı. Onun hızlıca gidişinden dolayı cemaatin yüzündeki
şaşkınlığı görünce şöyle dedi: "Ben namazda iken bizde bulunan bir külçe
altın aklıma geldi. Bunun geceleyin bizde kalmasını istemedim, dağıtılmasını
emrettim."
حدثنا
يحيى بن بكير:
حدثنا الليث،
عن جعفر، عن
الأعرج قال:
قال أبو هريرة
رضي الله عنه: قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (إذا أذن
بالصلاة أدبر
الشيطان له
ضراط، حتى لا
يسمع التأذين،
فإذا سكت
المؤذن أقبل،
فإذا ثوب أدبر،
فإذا سكت
أقبل، فلا
يزال بالمرء
يقول له: اذكر،
ما لم يكن
يذكر، حتى لا
يدري كم صلى).قال
أبو سلمة بن
عبد الرحمن:
إذا فعل أحدكم
ذلك فليسجد
سجدتين وهو
قاعد. وسمعه
أبو سلمة من أبي
هريرة رضي
الله عنه.
[-1222-] Ebu Hureyre r.a. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in şöyle
buyurduğunu söyledi: "Namaz için ezan okunduğunda şeytan ezan sesini
işitmemek için seslice yellenerek arkasını dönüp gider. Müezzin susunca (ezanı
bitirince) geri gelir. Namaz'a çağrıldığı (kamet getirildiği) sırada arkasını
dönüp gider. (Müezzin) susunca (kamet bitince) geri gelir, Kişi namazda iken
hatırlamadığı şeyler hakkında şeytan ona "şu işini hatırla" deyip
durur, öyle bir an olur ki kişi kaç rekat kıldığını bilemez olur."
Ebu Seleme İbn Abdurrahman şöyle demiştir: "Siz'den biri
böyle yaparsa otururken iki secde yapsın." Ebu Seleme bunu Ebu Hureyre
r.a.'den işitmiştir.
حدثنا
محمد بن
المثنى: حدثنا
عثمان بن عمر
قال: اخبرني
ابن أبي ذئب،
عن سعيد
المقبري قال: قال
أبو هريرة رضي
الله عنه:
يقول الناس:
أكثر أبو
هريرة، فلقيت
رجلا فقلت:
بما قرأ رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
البارحة في
العتمة؟ قال:
لا أدري. فقلت:
لم تشهدها؟
قال: بلى، قلت:
لكن أنا أدري،
قرأ سورة كذا
وكذا.
[-1223-] Said el-Makburî, Ebu Hureyre (r.a.)'den şunu rivayet etmiştir:
İnsanlar "Ebu Hureyre için çok hadîs rivayet ediyor" diyorlar. Ben
bir adama rastladım da adam'a: "Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem bu
gece yatsıda ne okudu?" diye sordum, adam "bilmiyorum" dedi.
Ben: "Namazda yok muydun?" diye sordum. Adam: "Vardım"
dedi. Ben: "Ben onun Sallallahu Aleyhi ve Sellem ne okuduğunu biliyorum.
Falanca sureyi okudu" dedim.
AÇIKLAMA: Mühelleb şöyle
demiştir: Düşünce kişiye baskın gelen bir durum olup, ne namazda ne de namaz
dışında kişinin bundan kaçınması mümkün değildir. Çünkü Allah şeytanın insana
musallat olması için imkan tanımıştır. Ancak bu konuda şöyle bir farklılık
vardır: Şayet kişi ahiret ve din İle İlgili bir şey düşünüyorsa bu, dünya ile
ilgili bir şey düşünmesinden daha hafiftir.
İbn Ebî Şeybe, Hz. Ömer'in sözünü aynı şekilde Ebu Osman
el-Hindi aracılığı ile sahih bir senetle muttasıl olarak rivayet etmiştir.
İbnü't-Tîn şöyle der: Hz. Ömer'in bu düşünmesi, az düşünmeyi
gerektiren bir konudur. Örneğin o "falanı donatırım, falanı başkasına
tercih ederim, şu sayıda asker çıkartırım" gibi şeyler düşünmüştür.
Böylece çok az bir düşünce ile istediği şeyi yerine getirir. Ancak, namazda kaç
rekat kıldığını bilemeyecek şekilde uzun süreli ve çokça bir şeyi düşünmeye
gelince, bu kişi namazında başka şeyle meşgul olan bir kimsedir. Bu sebeple
namazını tekrar kılması gerekir,
İbnü't-Tîn'in bu genellemesi yerinde değildir. Hz. Ömer'in
yaptığı iş bunu reddetmektedir. İbn Ebî Şeybe, Urve İbn Zübeyr aracılığıyla Hz.
Ömer'den şunu rivayet etmiştir: "Ben namazda iken Bahreyn'den gelecek
cizyeyi hesaplıyorum." Ahmed İbn Hanbel'in oğlu Salih Kitabü'I-mesai! adlı
eserinde babasından, Hemmam İbnü'l-Haris aracılığıyla şunu rivayet etmektedir:
"Hz. Ömer sure okumaksızın akşam namazı kıldırdı. Namazını bitirince ona:
'Ey müminlerin emirî sure okumadın; denildi. O şöyle dedi: 'Ben namazda iken
Medine'den yola çıkardığım kervanın Şam'a gidişini düşündüm.' Sonra namazı sure
okuyarak tekrar kıldırdı."
Bu hadis ve hadisten çıkan bazı sonuçlar Namazın Kılınma Şekli
bölümünde geçmişti. [851. hadis.]
Hadisten İlk anda anlaşılan husus ile konu başlığı birbirine
uymaktadır. Çünkü Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem namazda iken elinde bulunan külçe hakkında
düşünmüş, sonradan namazı tekrar kıldırmamıştır.
Konu başlığını destekleyen ifade "kişi kaç rekat kıldığını
bilemez" ifadesidir. Bu, namazın rükünlerinden birini terk etmedikçe
kişinin namazda bir şey düşünmesinin namazın sıhhatini zedelemeyeceğini
göstermektedir.
BU BÖLÜM BURADA BİTTİ.
KİTABU’S-SEHV BİR SONRAKİ SAYFA İLE BAŞILIYOR.