باب: الذكر
في الكسوف.
14.Güneş Tutulduğunda Allah'ı Zikretmek
-رواه
ابن عباس رضي
الله عنهما.
Bunu Abdullah İbn Abbas nakletmiştir.
حدثنا
محمد بن
العلاء قال:
حدثنا أبو
أسامة، عن
بريد بن عبد
الله، عن أبي
بردة، عن أبي
موسى قال: خسفت
الشمس، فقام
النبي صلى
الله عليه
وسلم فزعا،
يخشى أن تكون
الساعة، فأتى
المسجد، فصلى
بأطول قيام
وركوع وسجود
رأيته قط
يفعله، وقال:
(هذه الآيات
التي يرسلها
الله، لا تكون
لموت أحد، ولا
لحياته، ولكن
يخوف الله بها
عباده، فإذا
رأيتم شيئا من
ذلك، فافزعوا
إلى ذكره
ودعائه واستغفاره).
[-1059-] Ebu Musa (el-Eş'ari r.a.)'den nakledilmiştir: Güneş tutulmuştu.
Bunu gören Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem yerinden dehşet içinde kalktı.
Bunun kıyamet olacağından korkuya kapılmış gibiydi. Bu dehşet içinde mescide
girdi ve daha önce hiç görmediğim şekilde kıyamı, rükuu ve secdesi çok uzun
olan bir namaz kıldırdı. Namazın ardından da şöyle buyurdu: "Allah'ın
gömdermiş olduğu bu ayetler / deliller asla bir kimsenin ölümü ve hayatı
yüzünden meydana gelmez. Fakat Allah Teala bunlar ile kullarına korku salar.
Siz bu tür olağandışı olaylar görürseniz hemen Allah'ı zikretmeye, Ona
yalvarmaya ve Ondan af dilemeye (istiğfar) başlayın."
AÇIKLAMA: (Bunun kıyamet
olacağından korkuya kapılmış gibiydi) Rivayette geçen bu ifadeden şu sonuç
çıkarılmıştır; "Görülen ve müşahede edilen hal karinelerine bakarak zanna
dayalı haber vermekte herhangi bir sakınca yoktur. Çünkü korkunun ne şekilde
yaşandığını gören bir kimse bu korkunun sebebini anlamamış olabilir.
Dolayısıyla bu korkunun sebebi olarak zikrettiği hususta yanılmış olması
mümkündür."
Ancak bu ifade kıyamet alametleri ile birlikte düşünüldüğünde
açıklanması gereken bazı sorunlar ortaya çıkmaktadır. Zira kıyamet kopmadan
önce kıyametin yaklaştığını gösteren bazı olaylar ile güneşin batıdan doğması,
dabbetü'l-arz, deccal ve dühan (duman) gibi bazı alametler ortaya çıkacaktır.
Halbuki Nebi Sallallahu aleyhi ve sellem'in zamanında yaşanan bu güneş
tutulması olmadan önce bu işaretlerin hiçbiri görülmemişti. İşte bu sorunun
cevabı için şu ihtimaller söz konusu olabilir:
a. Bu tutulma Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem kıyamet
alametleriyle ilgili açıklama yapmadan önce meydana gelmiştir.
b. Nebi Sallallahu aleyhi ve sellem bunun kıyamet kopmadan önce
kıyametin yaklaştığını gösteren olaylardan birisi olduğunu düşünerek korkuya
kapılmıştır.
c. Korkunun sebebi başka bir şey olduğu halde olayı nakleden
ravi Nebi Sallallahu aleyhi ve sellem'in korkusunun bu yüzden olduğunu düşünmüş
olabilir. Nitekim Resulullah (s.a.v.) rüzgar estiği zaman da endişeye
kapılmıştır. Buradaki korku da bunun benzeri bir korku olabilir. Bizim burada
aktardığımız bilgiler İmam Nevevî'nin açıklamalarının özetidir.
"Siz bu tür olağandışı olaylar görürseniz hemen Allah'ı
zikretmeye, O'na yalvarmaya ve O'ndan af dilemeye (istiğfar) başlayın" Bu
ifade tutulma sırasında ve buna benzer olaylarda Allah'tan af dilemenin mendup
olduğunu gösterir. Çünkü istiğfar ve zikir belanın uzaklaştırılmasına, def
edilmesine imkan sağlar.
باب: الدعاء
في الخسوف.
15.Güneş Tutulması Sırasında Dua Etmek
-قاله
أبو موسى
وعائشة رضي
الله عنهما،
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم.
Bunu Ebu Musa ve Aişe Nebi s.a.v.’’den söylemiştir.
حدثنا
أبو الوليد
قال: حدثنا
زائدة قال:
حدثنا زياد بن
علاقة قال:
سمعت المغيرة
بن شعبة يقول: انكسفت
الشمس يوم مات
إبراهيم،
فقال الناس: انكسفت
لموت إبراهيم.
فقال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم: (إن
الشمس والقمر
آيتان من آيات
الله، لا
ينكسفان لموت
أحد ولا
لحياته، فإذا
رأيتموهما
فادعوا الله
وصلوا حتى
ينجلي).
[-1060-] Muğîre İbn Şu'be'nin şöyle dediği nakledilmiştir: "Resul-i
Ekrem Sallallahu Aleyhi ve Sellem zamanında oğlu İbrahim'in öldüğü gün güneş
tutulmuştu. Bunun üzerine insanlar: Güneş İbrahim öldüğü için tutuldu, demeye
başladılar. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem onların bu sözünü duyunca şöyle
buyurdu: "Güneş ve ay Allah'ın birer ayetidir. Bunlar ne bir kimsenin
ölümü ne de hayatı dolayısıyla tutulur. Siz güneşin ve ayın tutulduğunu
görürseniz açılıncaya kadar Allah'a dua edin ve namaz kılın!"
باب: قول
الإمام في
خطبة الكسوف
أما بعد.
16. İmamın Güneş Tutulması Namazı Hutbesinde Emma ba'du (Asıl
Konuya Gelince) Demesi
وقال
أبو أسامة:
حدثنا هشام
قال: أخبرتني
فاطمة بنت
المنذر، عن
أسماء قالت: فانصرف
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم وقد انجلت
الشمس، فخطب
فحمد الله بما
هو أهله، ثم
قال: (أما بعد).
[-1061-] Esma binti Ebu Bekir (r.anha)'nın şöyle dediği nakledilmiştir:
"Resul-i Ekrem Sallallahu Aleyhi ve Sellem namazı bitirdiğinde güneş iyice
açılmıştı. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem daha sonra cemaate dönüp hitap
etmeye başladı. Hutbe öncesinde Allah Teala'ya layık olduğu veçhile hamd etti
ve ardından, Emma ba'du (şimdi asıl konuya gelelim), dedi."
باب: الصلاة
في كسوف القمر.
17. Ay Tutulması Sırasında Namaz Kılmak
حدثنا
محمود قال:
حدثنا سعيد بن
عامر، عن شعبة،
عن يونس، عن
الحسن، عن أبي
بكرة رضي الله
عنه قال: انكسفت
الشمس على عهد
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم، فصلى
ركعتين.
[-1062-] Ebu Bekre (r.a.)'in şöyle dediği nakledilmiştir: "Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem zamanında güneş tutuldu ve Nebi Sallallahu Aleyhi
ve Sellem İki rekat namaz kıldı."
حدثنا
أبو معمر قال:
حدثنا عبد
الوارث قال:
حدثنا يونس،
عن الحسن، عن
أبي بكيرة قال:
خسفت
الشمس على عهد
رسول الله صلى
الله عليه وسلم،
فخرج يجر
رداءه حتى
انتهى إلى
المسجد، وثاب
الناس إليه،
فصلى بهم
ركعتين،
فانجلت الشمس،
فقال: (إن
الشمس والقمر
آيتان من آيات
الله، وإنهما
لا يخسفان
لموت أحد،
وإذا كان ذاك
فصلوا وادعوا
حتى يكشف ما
بكم). وذاك أن
ابنا للنبي
صلى الله عليه
وسلم مات يقال
له إبراهيم،
فقال الناس في
ذاك.
[-1063-] Ebu Bekre'nin şöyle dediği nakledilmiştir: "Resul-i Ekrem
Sallallahu Aleyhi ve Sellem hayatta İken güneş tutulması oldu. Bunun üzerine
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem omuzuna attığı ridasını sürüyerek yanımızdan
ayrıldı ve mescide girdi. Orada bulunanlar da onu takip ederek mescide
gittiler. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem iki rekat namaz kıldırdı ve
bir süre sonra güneş açıldı. Namaz sonrasında şöyle buyurdu: "Güneş ve ay
Allah'ın birer ayetidir. Bunlar hiçkimsenin ölümü dolayısıyla tutulmaz. Siz
bunların tutulduğunu görürseniz tekrar açılana kadar namaz kılın ve dua
edin!"
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in, İbrahim adındaki oğlu vefat
edince insanlar güneş tutulmasının bu yüzden meydana geldiğini söylemişlerdi.
İşte Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem bu sözleri duyunca namaz sonunda
böyle söylemişti."
باب: الركعة
الأولى في
الكسوف أطول.
18. Güneş Tutulması Namazının İlk Rekatı Daha Uzun Olur
حدثنا
محمود قال:
حدثنا أبو
أحمد قال:
حدثنا سفيان،
عن يحيى، عن
عمرة، عن
عائشة رضي
الله عنها: أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم صلى بهم
في كسوف الشمس
أربع ركعات في
سجدتين،
الأول الأول
أطول.
[-1064-] Aişe Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in kendilerine güneş
tutulması dolayısıyla dört rekat namaz kıldırdığını ve bu namazda her bir
rekatın bir sonraki rekata göre daha uzun olduğunu nakletmiştir.