28. "Allah'ın Verdiği Rızka Yalanlamakla Karşılık
Veriyorsunuz [Vakıa 82] ayeti
Abdullah İbn Abbas (bu ayetteki رزقكم kelimesi yerine) شكركم demiştir.
حدثنا
عبد الله بن
مسلمة، عن
مالك، عن صالح
بن كيسان، عن
عبيد الله بن
عبد الله بن عتبة
بن مسعود، عن
زيد بن خالد
الجهني أنه
قال:
صلى
لنا رسول الله
صلى الله عليه
وسلم صلاة الصبح
بالحديبية،
على إثر سماء
كانت من
الليلة، فلما
انصرف، أقبل
على الناس
فقال: (هل
تدرون ماذا
قال ربكم).
قالوا: الله
ورسوله أعلم،
قال: (أصبح من
عبادي مؤمن
وكافر، فأما من
قال: مطرنا
بفضل الله
ورحمته، فذلك
مؤمن بي وكافر
بالكوكب،
وأما من قال:
بنوء كذا
وكذا، فذلك
كافر بي ومؤمن
بالكوكب).
[-1038-] Zeyd İbn Halid el-Cühenî
(r.a.)'den nakledilmiştir: "Gece yağan yağmurun ıslaklığı hala devam
ederken Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem Hudeybiye'de bize bir sabah
namazı kıldırmıştı. Namazı bitirince cemaate dönüp şöyle buyurdu: "Rabbinizin ne buyurduğunu biliyor
musunuz?" Cemaat: 'Allah ve Resulü daha iyi bilir" deyince Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: "Rabbiniz şöyle buyuruyor; kullarımdan
kimisi bana iman eden bir mümin olarak sabaha çıktığı halde kimisi beni inkar
ederek sabaha girdi. Kim 'Bu yağmur bize Allah'ın bir fazlı ve rahmeti olarak
gönderilmiştir' dediyse bana iman etmiş ve yıldızları inkar etmiş (küfür)
demektir. Kim de 'Şu yıldız yüzünden,
öteki yıldız yüzünden yağmur yağdı' demişse beni inkar etmiş (küfür) ve o
yıldızlara iman etmiş demektir."
AÇIKLAMA: İmam Buharî, İbn Abbas'ın yukarıdaki sözünü naklederken
onun bu ayetteki رزقكم kelimesini شكركم diye okuduğunu
anlatmak istiyor olabilir. Gerçekten de bu açıklamayı destekleyen rivayet
vardır. Saîd İbn Mansur'un, Hüşeym - Ebu Bişr - Saîd İbn Cübeyr - Abdullah İbn
Abbas senediyle naklettiği bir rivayette İbn Abbas'ın yukarıdaki ayeti ......
diye okuduğu belirtilmektedir. Bu sened ise
sahih bir seneddir.
Cenab-ı Hakk'ın
"Kullarım demesi kullarının hepsini kapsamına alan bir tamlamadır
(izafet-i umum). Nitekim daha sonra kullarını mümin ve inkarcı olarak ikiye
ayırması da, buradaki tamlamanın genellik ifade ettiğini gösterir. Dolayısıyla
buradaki tamlama "Senin benim kullarım üzerinde hiçbir etkin ve
hakimiyetin yoktur" ayetinde zikredilen tamlamadan farklıdır. Zira bu
ayetteki tamlama söz konusu kulların Allah katında çok değerli olduklarını
ifade eden bir tamlamadır (izafet-i teşrif).
Allah Teala'nın
"Bana iman etmiş ve yıldızları inkar etmiş demektir" şeklindeki
sözüyle ilgili olarak şu yorumlar yapılabilir:
1. Buradaki
küfür/inkardan maksat şirktir. Nitekim imanın karşıtı olarak bu ifadenin
kullanılması da bunu gösterir.
2. Buradaki küfür,
nimete karşı nankörlük anlamındadır. Alimlerin çoğu ilk yorumu tercih etmiştir.
Bu hadis imamın/devlet
başkanının çok dikkatli bir gözlem ve çalışma olmadıkça anlaşılamayacak
konuları bile görüşmek üzere halka arz edebileceğini de göstermektedir.
29. Yağmurun Ne Zaman
Yağacağını Allah'tan Başka Hiç Kimse Bilemez
Ebu Hureyre, Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in: "Beş şey vardır ki, bunları Allah'tan başka
hiç kimse bilemez" diye buyurduğunu nakletmiştir.
حدثني
إبراهيم بن
المنذر: حدثنا
معن قال: حدثني
مالك، عن عبد
الله بن
دينار، عن ابن
عمر رضي الله
عنهما: أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال:
(مفاتيح الغيب
خمس لا يعلمها
إلا الله: لا
يعلم ما في غد
إلا الله، ولا
يعلم ما تغيض
الأرحام إلا
الله، ولا يعلم
متى يأتي
المطر أحد إلا
الله، ولا
تدري نفس بأي
أرض تموت، ولا
يعلم متى تقوم
الساعة إلا
الله).
[-1039-] Abdullah İbn Ömer
(r.a.), Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'm şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Gaybın
anahtarları beştir ve bunları Allah'tan başka hiç kimse bilemez; Hiç kimse
yarın ne olacağını bilemez, hiç kimse anaların rahimlerinde ne olacağını
bilemez, hiç kimse ertesi gün ne kazanacağını bilemez, hiç kimse nerede
öleceğini bilemez ve hiç kimse yağmurun ne zaman yağacağını bilemez.
Tekrar: 4627, 4697,
4778, 7379
AÇIKLAMA: İmam Buharî yağmurun yağmasında yıldızların hiçbir
etkisinin olmadığını açıkladıktan sonra bu konuyu ele almıştır. Zaten bu konu
için kullandığı başlık yağmurun Allah'ın takdiri ve yaratması ile yağdığını, bu
konuda yıldızların hiçbir etkisinin bulunmadığını anlatmaktadır. Yağmurun ne
zaman yağacağını Allah'tan başka hiç kimsenin bilememesi de bunun zorunlu bir
sonucudur.