باب: إذا
فاته العيد
يصلي ركعتين،
وكذلك النساء،
ومن كان في
البيوت
والقرى.
25. Bayram Namazını Kaçıran Kimseler İki Rekat Namaz Kılarlar
Kadınlar, evlerinde ve köylerde bulunanlar da bu hüküm kapsamına girerler.
(Çünkü)
-لقول
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (هذا
عيدنا أهل
الإسلام).
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: "Bu biz
müslümanların bayramıdır."
وأمر أنس بن
مالك مولاهم
ابن أبي عتبة
بالزاوية،
فجمع أهله
وبنيه، وصلى
كصلاة أهل المصر
وتكبيرهم.
وقال عكرمة:
أهل السواد
يجتمعون في
العيد، يصلون
ركعتين، كما
يصنع الإمام. وقال
عطاء: إذا
فاته العيد
صلى ركعتين.
Enes İbn Malik (Basra'ya iki fersah uzaklıktaki) Zaviye denen
yerleşim biriminde bulunan evinde iken kölesi İbn Ebu Utbe'ye ailesini ve
çocuklarını toplamasını emrederdi ve herkes toplandıktan sonra şehirdekilerin
namaz kılıp tekbir getirdiği gibi namaz kıldırırdı. İkrime şöyle demiştir:
"Sevad halkı bayram günlerinde toplanır ve imam'ın yaptığı gibi iki rekat
namaz kılardı." Ata şöyle demiştir: "Bir kimse bayram namazını
kaçıracak olursa iki rekat namaz kılar."
حدثنا
يحيى بن بكر
قال: حدثنا
الليث، عن
عقيل، عن ابن
شهاب، عن
عروة، عن
عائشة:
أن
أبا بكر رضي
الله عنه دخل
عليها وعندها
جاريتان، في
أيام منى،
تدففان
وتضربان،
والنبي صلى
الله عليه
وسلم متغش
بثوبه،
فانتهزهما
أبو بكر، فكشف
النبي صلى
الله عليه
وسلم عن وجهه،
فقال: (دعهما
يا أبا بكر،
فإنها أيام
عيد، وتلك
الأيام أيام
منى).
[-987-] Aişe (r.anha)'dan nakledildiğine göre Mina günlerinden birinde Ebu
Bekir onun odasına girer. Bu sırada iki kız çocuğu Aişe'nin yanında def çalıp
ezgi söylemektedir. Nebi sallallahu aleyhi ve sellem ise örtüsüne bürünmüş ve
uzanmıştır. Hz. Ebu Bekir bu manzarayı görünce kızar ve kızı Aişe'yi azarlamaya
başlar. Bunun üzerine Resul-i Ekrem (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzünü açar
ve Ebu Bekir'e şöyle der: "Ey Ebu Bekir, rahat bırak çocukları. Şu anda
bayram günlerinin içindeyiz; bu günler Mina günleridir."
وقالت
عائشة: رأيت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يسترني،
وأنا أنظر إلى
الحبشة، وهم
يلعبون في المسجد،
فزجرهم عمر،
فقال النبي
صلى الله عليه
وسلم: (دعهم،
أمنا بني
أرفدة). يعني
من الأمن.
[-988-] Hz. Aişe (radiyallahu anha annemiz) şöyle demiştir: "Mescid-i
Nebevî'de oynayan Habeşlileri seyrederken Resul-i Ekrem sallallahu aleyhi ve
sellem beni örtüsüyle sarmıştı. Habeşlilerin oynadığını gören Ömer onları
engellemeye çalıştı. Fakat Nebi sallallahu aleyhi ve sellem : "Rahat bırak
onları... Tamam Erfide oğulları, rahatınıza bakın, rahat olun!" buyurdu.
AÇIKLAMA: Bu başlık imamla
birlikte bayram namazını kılamayanlarla ilgilidir. İmam Buhari'nin kullandığı
bu başlık iki hüküm içermektedir:
1. Zorunluluk dolayısıyla veya herhangi bir zorunluluk
bulunmadığı halde bayram namazı kılınamazsa sonradan kaza edilebilir.
2. Bayram namazının kazası iki rekat olarak kılınır.
Bu hükümlere katılmayan alimler de vardır. Nitekim ilk hükme
karşı çıkan Müzenî gibi alimler bayram namazının kaza edilemeyeceğini
söylemişlerdir. İkinci hükme ise Süfyan-ı Sevrî ve Ahmed İbn Hanbel karşı
çıkmıştır. Onlara göre bayram gününde tek başına namaz kılan bir kimse namazı
dört rekat olarak kılar. Sevrî ile Ahmed İbn Hanbel'den önce de bu görüşü
zikreden ve dolayısıyla onlara kaynak olan alimler vardır. Nitekim Saîd İbn
Mansur'un sahih bir senedle naklettiğine göre İbn Mesud şöyle demiştir: "Kim
bayram namazını imamla birlikte kılamazsa dört rekat namaz kılsın."
Ebu Hanîfe'nin görüşü ise şöyledir: "Bayram namazını
kılamayanlar kaza etmekle etmemek arasında serbest olduğu gibi iki veya dört
rekat kılmak arasında da serbesttir."
باب: الصلاة
قبل العيد
وبعدها.
26.Bayram Namazından Önce Ve Sonra Namaz Kılmak
-وقال
أبو المعلى:
سمعت سعيدا،
عن ابن عباس:
كره الصلاة
قبل العيد.
Ebü'l-Mualla şöyle demiştir: "Saîd'ten işittim, bana
Abdullah İbn Abbas'ın bayram namazından önce namaz kılmayı kerih gördüğünü
söyledi."
حدثنا
أبو الوليد
قال: حدثنا
شعبة قال:
حدثني عدي بن
ثابت قال:
سمعت سعيد بن
جبير، عن ابن
عباس: أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم خرج يوم
الفطر، فصلى
ركعتين، لم
يصل قبلها ولا
بعدها، ومعه
بلال.
[-989-] Abdullah İbn Abbas (r.a.)'dan nakledildiğine göre Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem bir Ramazan bayramı günü musallaya çıktı ve iki
rekat namaz kıldırdı. Bu namazdan ne önce ne de sonra namaz kılmıştı. O sırada
yanında Bilal de bulunuyordu.
AÇIKLAMA: Bayram namazından
önce ve sonra namaz kılınıp kılınamayacağı konusunda selef alimleri farklı
görüşler ileri sürmüşlerdir. İbnü'l-Münzir'in naklettiğine göre Ahmed İbn
Hanbel şöyle demiştir: "Kufe'liler bayram namazlarından önce değil sonra
namaz kılarlar. Basra'lılar bayram namazlarından sonra değil önce namaz
kılarlar. Medİne'liler ise ne bayram namazından önce ne de sonra namaz
kılarlar." Evzaî, Süfyan-ı Sevrî ve Ebu Hanîfe birinci görüşü, Hasan-i
Basrî ve bir grup alim ikinci görüşü, İbn Şihab ez-Zührî, İbn Cüreyc ve Ahmed
İbn Hanbel ise üçüncü görüşü kabul etmişlerdir. İmam Malik musallada bayram
namazlarından önce ve sonra namaz kılınamayacağını söylemiştir; mescitte
kılınıp kılınamayacağı konusunda ise İki farklı görüşünün de bulunduğu nakledilmiştir.
İmam Şafiî'nin el-Ümm'dekİ ifadeleri şöyledir: "İmamın bayram
namazlarından önce ve sonra nafile namaz kılması İyi değildir. Fakat cemaatin
durumu imamdan farklıdır. Kısacası; bayram namazını Cuma namazına kıyas
edenlerin aksine bayram namazlarından önce ve sonra namaz kılınıp
kılınamayacağı konusunda bayram namazı için Özel olarak sabit olmuş bir sünnet
yoktur. Bununla birlikte mutlak olarak kılınacak nafile namazını engelleyen
özel bir delil de bulunmamaktadır. Konuyla ilgili yasaklayıcı deliller senenin
bütün günlerinde olan kerahet vakitleri (namaz kılmanın mekruh olduğu
vakitler) ile ilgilidir. Her şeyin en doğrusunu sadece Allah bilir."
KİTABU’L-İYDEYN BİTTİ.
KİTABU’L-VİTR BİR SONRAKİ SAYFA’DA !!!