باب: من خالف
الطريق إذا
رجع يوم العيد.
24. Bayram Günü Musalladan Dönerken Farklı Bir Yoldan Gelmek
حدثنا
محمد قال:
أخبرنا أبو
تميلة، يحيى
بن واضح، عن
فليح بن
سلمان، عن
سعيد بن
الحارث، عن جابر
قال: كان
النبي صلى
الله عليه
وسلم، إذا كان
يوم عيد، خالف
الطريق.تابعه
يونس بن محمد،
عن فليح، عن
سعيد، عن أبي
هريرة، وحديث
جابر أصح.
[-986-] Cabir İbn Abdullah (r.a.)'dan nakledilmiştir: "Resûlullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem'in, bayram gününde musalla’ya gidiş ve dönüşü farklı yollardan
olurdu."
AÇIKLAMA: İmam Tirmizî şöyle
demiştir: "Bazı âlimler bu rivayeti esas alarak imam'ın musallaya giderken
ve dönerken farklı yolları takip etmesini müstehap görmüşlerdir. İmam Şafiî de
bu görüştedir."
Resûlullah (s.a.v.)'in niçin bu şekilde hareket ettiği konusunda
pek çok yorum yapılmıştır. Ben bu konuyla ilgili olarak yirmiden fazla yorum biliyorum.
Maliki âlimlerinden Kâdî Abdülvehhâb şöyle demiştir: "Bu konuyla ilgili
olarak pek çok yorum yapılmıştır. Bu yorumlardan bir kısmı gerçekten kabul
edilebilecek yorumlardır, fakat çoğu boş iddialardan ibarettir." Burada
söz konusu yorumlardan bir kısmına yer vereceğiz:
1. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıyamet gününde her iki yolun da kendi lehinde
şahitlik yapması için farklı yollardan gidip gelmiştir.
2. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıyamet gününde her iki yol boyunca yaşayan
insanların ve cinlerin kendi lehinde şahitlik yapması için farklı yollardan
gidip gelmiştir.
3. Resul-i Ekrem (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her iki yolun da aynı şerefe ve üstünlüğe
ermesi, kendisinin bereketinden her iki yolun da yararlanması için böyle davranmıştır.
4. Bayram günündeki sevince herkesi ortak etmek veya halkın onun
geçişinden ve görülmesinden doğan bereketleri elde etmesini sağlamak İçin
farklı yollardan gidip gelmiştir. Böylece halk dînî bir hükmü öğrenmek üzere
soru sormak, ondan bilgi almak, kendisine uymak, ondan doğru yolu öğrenmek, sadaka
ve selâm vermek gibi ihtiyaçlarını gidermiş olurlar.
5. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem yaşayan ve Ölmüş olan
akrabalarını ziyaret etmek maksadıyla farklı yollardan gidip gelmiştir.