|
HAKİM el-Müstedrek |
TAHARET |
|
200- Kulleteyn Hadisinde Ravilerin ve Lafızlarm
ihtilafları |
471- Nitekim bunu bize
Dalec b. Ahmed es-Seczi Bağdat'ta haber verdi. Bize Bişr b. Musa tahdis etti,
bize el-Humeydi Ebu Usame tahdis etti. Bize Ali b. İsa da tahdis etti, bize
el-Huseyn b. Muhammed b. Ziyad ile İbrahim b. Ebi Talib tahdis edip dediler ki:
Bize Muhammed b. Osman b. Kerame tahdis etti, bize Ebu Usame tahdis etti, bize
el-Velid b. Kesir, Muhammed b. Abbad b. Cafer'den tahdis etti. O Abdullah b.
Abdullah b. Ömer'den, o babasından şöyle dediğini nakletti: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a suya ve suya gidip gelen hayvanlara ve yırtıcı
hayvanlara dair soru sorulunca o: "Su iki kule olduğu takdirde pislik
taşımaz" buyurdu.
Hadisi Şafii de
el-Mebsut'ta sikadan böylece rivayet etmiştir. Bu si ka kişi de hiç şüphesiz
Ebu Usame'dir.
472- Bunu bize
Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti, bize er-Rabi' b. Süleyman bildirdi.
Bana Hafız Ebu'l-Huseyn
b. Yakub da haber verdi, bize Ebu Cafer Ahmed b. Muhammed b. Selame el-Pakih
Mısır'da tahdis etti. Bize İsmail b. Yahya elMuzeni tahdis edip (er-Rab!' ile)
dediler ki: Bize eş-Şafii tahdis etti. er-Rab!' ayrıca dedi ki: Bize Şafii
bildirdi, bize sika olan kişi (Ebu Usame),el-Velid b. Kesir'den bildirdi. O
Muhammed b. Abbad b. Cafer'den, o Abdullah b. Abdullah b. Ömer'den, onun
babasından rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu: "Su iki kulle olduğu takdirde necaset taşımaz -yahut pislik
taşımaz" buyurdu.
Bu ihtilaf bu hadisin
kuvvetini azaltmaz çünkü Buhari ve Müslim el-Velid b. Kesir ve Muhammed b.
Abbad b. Cafer'in rivayetlerini delil göstermişlerdir. Ebu'l-Usame (sika kişi)
onu (el-Velid b. Kesir'i) Muhammed b. Cafer ile birlikte zikretmiş sonra bir
keresinde bundan, bir keresinde de diğerinden diye hadisi rivayet etmiştir.
473- Buna delil de bana
Ebu Ali Muhammed b. Ali el-İsferayini kendisine soru sormam üzerine asıl
nüshasından tahdis ettiği şu rivayettir: Bize Ali b. Abdullah b. Mubeşşir
el-Vasıti tahdis etti, bize Şuayb b. Eyyub tahdis etti, bize Ebu Usame tahdis
etti, bize el-Velid b. Kesir, Muhammed b. Cafer b. ez-Zubeyr ile Muhammed b.
Abbad b. Cafer'den tahdis etti. (İkisi) Abdullah b. Abdullah b. Ömer'den, o
babasından şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a
suya ve suya gidip gelen hayvanlarla yırtıcıların durumu hakkında soru
sorulunca Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Su iki kulle ise pislik
taşımaz" buyurdu.
İşte bu rivayet ile bu
hadisin sıhhati sahih olarak sabit olmakta ve Ebu Usame'nin hadisi el-Velid b.
Kesir'den, onun her ikisinden bir arada rivayet ettiği ortaya çıkmaktadır.
Şuayb b. Eyyub es-Sarifini ise sika ve güvenilir birisidir. Ona ulaşan yol da
aynı şekildedir. Ayrıca el-Velid b. Kesir'in, Muhammed b. Cafer b.
ez-Zubeyr'den rivayeti hususunda Muhammed b. İshak b. Yesar el-Kuraşi de ona
mutabaat etmiştir.
474- Bunu bize
Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti, bize Muhammed b. Halid b. Hani
el-Havsi tahdis etti, bize Ahmed b. Halid el-Vehbi tahdis etti, bize Muhammed
b. İshak tahdis etti.
Bize Kadı Abdullah b.
el-Huseyn de Merv'de haber verdi. Bize el-Haris b. Ebi Usame tahdis etti, bize
Yezid b. Harun tahdis etti. Bize Muhammed b. İshak, Muhammed b. Cafer b.
ez-Zubeyr'den bildirdi. O Abdullah b. Abdullah b. Ömer'den, o babası İbn
Ömer'den şöyle dediğini rivayet etmektedir:
Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'ye meskun olmayan bir arazide bulunan suyun ve o suya gidip gelen
hayvanlarla yırtıcıların durumu hakkında soru sorulurken Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'ı şöyle buyururken dinledim: "Su iki kulle kadar olduğu
takdirde pislik taşımaz."
Hadisi bu şekilde
Süfyan es-Sevri, Zaide b. Kudame, Hammad b. Seleme, İbrahim b. Sa'd, Abdullah
b. el-Mubarek, Yezid b. Zurey', Hammad b. Zeyd'in kardeşi Said b. Zeyd, Ebu
Muaviye ve Abde b. Süleyman da böylece rivayet etmişlerdir. Ayrıca bu hadisi
Abdullah b. Ubeydullah b. Abdullah ve Abdullah da hep birlikte sözünü ettiğimin
sahih olduğunu ortaya koyacak şekilde tahdis etmişlerdir.
475- *Bize fakih
Ebu'l-Velid ile Ebu Bekr b. Abdullah tahdis edip dediler ki: Bize el-Hasen b.
Süfyan bildirdi, bize İbrahim b. el-Haccac ile Hutbe b. Halid tahdis edip
dediler ki, bize Hammad b. Seleme, Asım b. el-Munzir b. ez-Zubeyr'den şöyle
dediğini nakletti: Ubeydullah b. Abdullah b. Ömer ile birlikte içinde suyun
bulunduğu bir bostana girdik. O suyun içinde ölmüş bir devenin derisi vardı.
Ubeydullah o sudan abdest aldı. Ben: İçinde ölmüş devenin derisi bulunduğu halde
ondan abdest mi alıyorsun? dedim. O bana babasından, o Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'den şöyle buyurduğunu tahdis etti: "Su iki kulleye yahut üç
kulleye ulaştığı takdirde hiçbir şeyonu necis etmez."
Bu şekilde bize el-Hasen
b. Süfyan'dan tahdis etti. Bunu ayrıca Affan b. Müslim ve onun dışındaki diğer
hafızlar da Hammad b. Seleme'den hadisi rivayet etmekle birlikte metninde
"yahut üç" ibaresini zikretmemişlerdir.
476- Bize Dalec b. Ahmed
es-Seczi haber verdi, bize Ali b. el-Huseyn tahdis etti, bize Beyan tahdis
etti, bize Abdullah b. Reca tahdis etti, bize Harb b. Şeddad, Yahya b. Ebi
Kesir'den tahdis etti. Bana Iyad tahdis edip dedi ki: Ebu Said el-Hudri'ye:
Bizden herhangi bir kimse namaz kılarken kaç rekat kıldığını bilmez (ise ne
yapar) diye sordum. Şöyle dedi: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize
dedi ki: "Sizden biriniz namaz kılarken kaç rekat kıldığını bilmezse
oturduğu halde iki secde yapsın. Sizden birinize şeytan geldiği ve: Senin
abdestin bozuldu dediği takdirde, o: Yalan söyledin desin. Ancak burnuyla koku
duyar yahut kulağı ile bir ses işitirse müstesna."
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadistir. Çünkü burada sözü edilen Iyad, Iyad b.
Abdullah b. Sa'd b. Ebi Serh'dir. Her ikisi de onun rivayetini delil göstermişlerdir.
Ancak bu hadiste Eban b. Yezid el-Attar'ın, Yahya b. Ebi Kesir'den
rivayetindeki muhalefet dolayısıyla bunu tahriç etmemişlerdir. Çünkü o hadisi
hıfz etmediğinden ötürü Yahya'dan, o Hilal b. Iyad'dan yahut Iyad b. Hilal'den
demiştir. Bu durum ise Yahya b. Ebi Kesir'in bu senedi ondan doğrultması
üzerinde icma ettikleri ve Harb b. Şeddad'ın bundaki mutabaatı dolayısıyla
illetli duruma getirmez. Aynı şekilde Hişam b. Abdullah ed-Destevai ile Ali b.
el-Mubarek, Mamer b. Raşid ve başkaları da bu hadisi Yahya b. Ebi Kesir'den
rivayet etmişlerdir.
477- Hişam'ın rivayet
ettiği hadisi bize Ebu Bekr b. İshak tahdis etti, bize Ebu'l-Musenna tahdis
etti, bize Muhammed b. el-Minhal tahdis etti, bize Yezid b. Zurey' tahdis etti,
bize Hişam, Yahya'dan tahdis etti. O Iyad'dan rivayet ettiğine göre Ebu Said
el-Hudri'ye ... sordu ve hadisi buna yakın olarak zikretti.
478- Ali b.
el-Mubarek'in rivayet ettiği hadise gelince, onu bize Muhammed b. Ahmed b.
Hamdun haber verdi, bize Muhammed b. İshak tahdis etti, bize Seleme b. Cunade
tahdis etti, bize Yezid b. Zurey', Ali b. el-Mubarek'ten tahdis etti. O Yahya
b. Ebi Kesir'den, o Iyad'dan deyip hadisi buna yakın olarak zikretti.
479- Ma'mer'in hadisi
rivayetine gelince, onu bize Ahmed b. Cafer elKatıi haber verdi, bize Abdullah
b. Ahmed b. Hanbel tahdis etti. Bana babam tahdis etti, bize Abdurrezzak tahdis
etti, bize Ma'mer, Yahya'dan bildirdi, o Iyad'dan deyip hadisi buna yakın
olarak zikretti.
Sonraki sayfa için aşağıdaki
link’i kullan: