36- VAKIF NEDİR?
حدثنا علي بن
حجر أنبأنا
إسماعيل بن
إبراهيم عن بن
عون عن نافع
عن بن عمر قال
أصاب عمر أرضا
بخيبر فقال يا
رسول الله
أصبت مالا
بخيبر لم أصب
مالا قط أنفس
عندي منه فما
تأمرني قال إن
شئت حبست
أصلها وتصدقت
بها فتصدق بها
عمر أنها لا
يباع أصلها
ولا يوهب ولا
يورث تصدق بها
في الفقراء
والقربى
والرقاب وفي
سبيل الله
وابن السبيل
والضيف لا
جناح على من
وليها أن يأكل
منها
بالمعروف أو
يطعم صديقا
غير متمول فيه
قال فذكرته
لمحمد بن
سيرين فقال غير
متأثل مالا
قال بن عون
فحدثني به رجل
آخر أنه قرأها
في قطعة أديم
أحمر غير
متأثل مالا
قال إسماعيل
وأنا قرأتها
عند بن عبيد
الله بن عمر
فكان فيه غير
متأثل مالا
قال أبو عيسى
هذا حديث حسن
صحيح والعمل
على هذا عند
أهل العلم من
النبي صلى
الله عليه
وسلم وغيرهم
لا نعلم بين
المتقدمين
منهم من ذلك
اختلافا في إجازة
وقف الأرضين
وغير ذلك
İbn Ömer (r.a.)’den
rivâyete göre, şöyle demiştir:
Hayber’de, Ömer’in
hissesine bir toprak parçası düşmüştü. Ömer: Ey Allah’ın Rasûlü! Hayber’deki
bana gelen maldan daha güzel hiçbir mala sahip olmamıştım. Şimdi bu mal
hakkında bana ne emredersin? Rasûlullah (s.a.v.) buyurdular ki: Dilersen aslını
vakfet mahsulünü sadaka olarak dağıt. Bunun üzerine Ömer onu vakfetti şöyle ki:
Aslı yani o arazi parçası satılmayacak, bağışlanmayacak ve miras olarak intikal
etmeyecektir. Ömer bu arazinin gelirini fakirlere, yakınlara, köle ve esirleri
hürriyetine kavuşturma yolunda, yolda kalmış kimselere ve misafirlere sadaka
olarak verdi. O yere mütevelli olan kimsenin o vakfın gelirinden normal şartlarda
yemesinde ve bir dostuna yedirmesinde bir günah yoktur.
İbn Avn diyor ki:
Muhammed b. Sirîn’e bu hadisi hatırlattığımda “Mal toplayıcı olmayarak” dedi.
İbn Avn şöyle devam ediyor: Başka bir kimse bu hadisi kırmızı bir deri
parçasında “Mal biriktirmemek şartı ile mütevelli olan yiyebilir” şeklinde
okumuştur. İsmail diyor ki: ben o hadisi Ubeydullah b. Ömer’in yanında okudum;
orada “Sermaye biriktirmemek şartıyla” idi.
Diğer tahric: Buhârî,
Şurût; Müslim, Vasıyyet
Tirmizî: Bu hadis
hasen sahihtir. Rasûlullah (s.a.v.)’in ashabından ve başkalarından ilim
adamlarının uygulaması bu hadise göredir. Bu vakıf konusunda önceki âlimler
arasında toprak veya başka şeyin vakfının caiz olduğu hakkında herhangi bir
ihtilaf bilmiyoruz.