38- SA’Y YAPMAYA SAFA
TEPESİNDEN BAŞLAMAK GEREKİR
حدثنا بن أبي
عمر حدثنا
سفيان بن
عيينة عن جعفر
بن محمد عن
أبيه عن جابر
أن النبي صلى
الله عليه
وسلم حين قدم
مكة طاف
بالبيت سبعا
فقرأ {
واتخذوا من
مقام إبراهيم
مصلى } فصلى خلف
المقام ثم أتى
الحجر
فاستلمه ثم
قال نبدأ بما
بدأ الله به
فبدأ بالصفا
وقرأ {
إن الصفا
والمروة من
شعائر الله }
Câbir (r.a.)’den
rivâyete göre, Rasûlullah (s.a.v.), Mekke’ye geldiğinde Ka’be’yi yedi kere
tavaf etti ve Bakara sûresi 125. ayetini okudu; “…
Makam-ı İbrahim’de bir namazgah edinin…”
sonra İbrahim makamının
arkasında namaz kıldı. Sonra Hacer-ül Esved’in bulunduğu köşeyi istilam ederek
şöyle buyurdu: “Allah’ın başladığı yerden başlayalım.” Sa’y yapmaya safa
tepesinden başladı ve bakara sûresi 158. ayetini okudu:
“Allah’ın insanlığa
sunduğu sembollerden biri de Safâ ile Merve’dir…”
Diğer tahric: Müslim,
Hac; Ebû Dâvûd, Menasik
قال أبو عيسى
هذا حديث حسن
صحيح والعمل
على هذا عند
أهل العلم أنه
بالصفا قبل
المروة فإن بدأ
بالمروة قبل
الصفا لم يجزه
وبدأ بالصفا
واختلف أهل
العلم فيمن
طاف بالبيت
ولم يطف بين
الصفا والمروة
حتى رجع فقال
بعض أهل العلم
إن لم يطف بين
الصفا
والمروة حتى
خرج من مكة
فإن ذكر وهو
قريب منها رجع
فطاف بين
الصفا
والمروة وإن
لم يذكر حتى
أتى بلاده
أجزأه وعليه
دم وهو قول
سفيان الثوري
وقال بعضهم إن
ترك الطواف
بين الصفا
والمروة حتى
رجع إلى بلاده
فإنه لا يجزه وهو
قول الشافعي
قال الطواف
بين الصفا
والمروة واجب
لا يجوز الحج
إلا به
Tirmîzî: Bu hadis
hasen sahihtir. İlim adamları uygulamalarını bu hadise göre yaparlar. Sa’y
yapmaya önce safa tepesinden başlanır. Sa’fa’dan önce Merve’den başlanırsa caiz
değildir. Sa’fa’dan başlamak gerekir.
Tavaf yapıp ta sa’y
yapmayan kimse hakkında alimler değişik görüşler ortaya koymuşlardır. Bir
kısmı: Sa’fa ile Merve arasında sa’y yapmadan Mekke’den çıkan kimse Mekke’ye
yakın iken hatırlarsa dönüp Safâ ile Merve arasında sa’y yapmalıdır.
Memleketine dönünceye kadar hatırlamazsa haccı caiz olup Kurban kesmesi
gerekir. Sûfyân es Sevrî, aynı görüştedir.
Kimi alimler ise şöyle
derler: Safa ile Merve arasındaki Sa’yı terk eder ve ülkesine dönerse haccı
geçerli değildir. Şâfii bu görüşte olup şöyle der: Safa ile Merve arasında say
yapmak vaciptir, “Hac” ancak onunla geçerlidir.