DEVAM: 12- UMRE İLE
HACC'IN BİR NİYET VE İHRAMLA YAPILMASI “TEMETTU HACCI”
حدثنا عبد بن
حميد أخبرني
يعقوب بن
إبراهيم بن
سعد حدثنا أبي
عن صالح بن
كيسان عن بن
شهاب أن سالم
بن عبد الله
حدثه أنه سمع
رجلا من أهل الشام
وهو يسأل عبد
الله بن عمر
عن التمتع
بالعمرة إلى
الحج فقال عبد
الله بن عمر
هي حلال فقال
الشامي إن
أباك قد نهى
عنها فقال عبد
الله بن عمر
أرأيت إن كان
أبي نهى عنها
وصنعها رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
أأمر أبي نتبع
أم أمر رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
فقال الرجل بل
أمر رسول الله
صلى الله عليه
وسلم فقال لقد
صنعها رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
İbn Şihâb (r.a.)’den
rivâyet edildiğine göre: Sâlim b. Abdullah, Şam halkından bir adamın Abdullah
b. Ömer’e hac ve umreyi birlikte yapmayı sorduğunu İbn Şihâb’a anlatmıştı. Abdullah
b. Ömer; “Bu tür hac ve umre yapmak helaldir” dedi. Şamlı adam: “Baban bu tür
hac ve umre yapmayı yasaklamıştır” deyince Abdullah b. Ömer dedi ki: “Babam
yasaklamış olsa bile Rasûlullah (s.a.v.) hac ve umreyi ikisini bir arada
yapmıştır. Böyle bir durumda babamın emrine mi uyulur, yoksa Rasûlullah
(s.a.v.)’in emrine mi? dedi. Şamlı adam: “Elbette Rasûlullah (s.a.v.)’in emrine
uyulur” deyince Abdullah b. Ömer de: “Rasûlullah (s.a.v.)’in bu şekilde hac ve
umreyi bir arada yaptığı bir gerçektir” dedi.
قال وفي
الباب عن علي
وعثمان وجابر
وسعد وأسماء
بنت أبي بكر
وابن عمر قال
أبو عيسى حديث
بن عباس حديث
حسن وقد اختار
قوم من أهل
العلم من أصحاب
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم وغيرهم التمتع
بالعمرة
والتمتع أن
يدخل الرجل
بعمرة في اشهر
الحج ثم يقيم
حتى يحج فهو
متمتع وعليه
دم ما استيسر
من الهدي فإن
لم يجد صام
ثلاثة أيام في
الحج وسبعة
إذا رجع إلى
أهله ويستحب
للمتمتع إذا
صام ثلاثة
أيام في الحج
أن يصوم العشر
ويكون آخرها
يوم عرفة فإن
لم يصم في
العشر صام
أيام التشريق
في قول بعض
أهل العلم من
أصحاب النبي
صلى الله عليه
وسلم منهم بن
عمر وعائشة
وبه يقول مالك
والشافعي وأحمد
وإسحاق وقال
بعضهم لا يصوم
أيام التشريق
وهو قول أهل
الكوفة قال
أبو عيسى وأهل
الحديث
يختارون
التمتع
بالعمرة في
الحج وهو قول
الشافعي
وأحمد وإسحاق
Tirmîzî rivâyet
etmiştir. Tirmîzî: Bu konuda Ali, Osman, Câbir, Sa’d, Esma binti ebî Bekir ve
İbn Ömer’den de hadis rivâyet edilmiştir. Tirmîzî: İbn Abbâs hadisi hasen
sahihtir. Rasûlullah (s.a.v.)’in ashabından ve diğerlerinden bir kısım ilim
adamları temettu haccının yapılabileceğini tercih etmişlerdir. Temettu: Hac
aylarında umre yapmaya niyet etmek demektir. Bu kimse hac edinceye kadar
Mekke’de kalır ve haccını da yapar kurbanını da keser kurban bulamaz ise üç gün
Mekke’de yedi gün de memleketine gidince oruç tutmalıdır. Tutacağı üç gün
orucun son gününün arefe günü olması müstehabtır. Zilhiccenin on gününde bu üç
orucu tutamazsa Teşrik günleri denilen bayramın 2-3-4. günleri tutmalıdır.
Rasûlullah (s.a.v.)’in ashabından İbn Ömer, Âişe, Mâlik, Şâfii, Ahmed ve
İshâk’da bu görüştedirler. Kimi ilim adamları da: “teşrik günleri oruç tutamaz”
diyorlar ki: Küfeliler bu görüştedirler.
Tirmîzî: Hadisçiler,
Temettu haccını tercih ederler. Şâfii, Ahmed ve İshâk’da bunlardandır.
Ahmed’in Müsnedinde
hadis şöyledir: Salim der ki: Abdullah b. Ömer, Allah'ın tanıdığı ruhsat ve
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in izin verdiği uygulamaya dayanarak
hacda temettü (hac mevsiminde farklı ihramlarla önce umre, sonra hac)
yapılabileceği yönünde fetva verirdi. Bazıları ona: "Bu konuda babana
nasıl aykırı davranırsın? Zira baban hacda temettuyu yasaklardı" denilince
de şöyle karşılık verirdi: "Yazıklar olsun size! Allah'tan korkmaz
mısınız! Ömer bunu yasaklarken hayrınızı düşünmüş, umrenizin tam olmasını
istemiştir. Allah helal kılıp Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de uygulamışken
siz neden haram kılıyorsunuz? Uyulması gereken Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in sünneti mi, yoksa Ömer'in uygulaması mı? Ömer, hac aylarında umrenin
haram olduğunu söylemiş değildir. Ömer'in dediği umreyi hac ayları dışında
yapmanızın umrenin tam olması için daha uygun olacağıdır." [Sahih]