UMDETU’L AHKAM

CİHAD

FEY'İN HÜKMÜ BABI

4550-48/2- Bize Kuteybe b. Said, Muhammed b. Abbad ... O, Ömer'den şöyle dediğini rivayet etti: Nadiroğullarının malları müslümanların üzerine gitmek için at ve deve sürmedikleri, Allah'ın Rasulü'ne fey olarak verdiği mallardandı. Bu sebeple bu mallar özelolarak Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ait idi. Aile halkının bir yıllık nafakasını karşılar, geri kalanı ise Allah yolunda bir hazırlık olmak üzere atlara ve silahlara harcardı.

Açıklama:

(4550) "Nadiroğullarının malları ... Allah yolunda bir hazırlık olmak üzere atlara ve silahlara harcardı." Kura; atlar demektir.

"Aile halkının bir yıllık nafakasını ayırırdı." Yani onların bir yıllık nafakasını ayırırdı. Ama bunu sene bitmeden önce çeşitli hayır yollarında infak ederdi. Bu sebeple bunlarla seneyi tamamlayamazdı. Bunun için zırhı, aile halkı için borç olarak aldığı bir miktar arpa karşılığında rehin olduğu halde vefat etmişti. Arka arkaya üç gün karnı doymamıştı. Onun da aile halkının da çokça açlık çektiklerine dair sahih hadisler birbirini desteklemektedir.

"Özelolarak Nebi (s.a.v.)'e ait idi." İşte bu, fey'den beşte bir alınmasının söz konusu olmayacağına dair cumhurun kanaatini desteklemektedir. Şafii ise bunu vacip görmüştür .. Şafii'nin görüşüne göre ise Nebi (s.a.v.) fey'in beşte dördünü ve geri kalan beşte birin beşte birini alıyordu. Böylelikle onun yirmi beşten yirmi bir payı vardı. Geri kalan dört pay ise akrabalarına, yetimlere, yoksullara ve yolculara ait idi. Şafii bu hadisi de buna yorumlamaktadır. Biz de: Nadiroğullarının malları yani onların çoğunluğu ona ait idi diyoruz.

Bu hadisten şu hükümler anlaşılmaktadır:

1. Bir yıllık azığı saklamak caizdir.

2. Aile halkı için de erzak hazırlamak caizdir ve bu tevekküle aykırı değildir.

İlim adamları Nebi (s.a.v.)'in yaptığı gibi bir kimsenin kullandıklarını köyünden kasabasından saklamasının caiz olduğunu icma ile kabul etmişlerdir. Eğer pazardan alıp aile halkının gıdası için onu saklamak isterse o zaman da yiyecek darlığına denk düşüyorsa caiz değildir. Bunun yerine Müslümanlara darlık doğurmayacak kadarı ile -birkaç gün yahut bir aylık erzak gibi- satın alır. Eğer bolluk zamanında ise bir yıllık ve daha fazlasının da gıdasını satın alabilir. Kadı Iyaz bu şekildeki etraflı hükümleri ilim adamlarının bir çoğundan bu şekilde nakletmiştir. Bazılarından ise bunun mutlak olarak mübah olduğu da nakledilmiştir.

Müslümanların elde etmek için at ve deve koşturmadıkları ganimetlere gelince koşturmaktan (icaf) kasıt hızlıca yürütmektir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

ATLARI YARIŞTIRMAK VE ONLARA İDMAN YAPTIRMAK BABI