|
UMDETU’L AHKAM |
KISAS BÖLÜMÜ |
|
İNSANIN CANINA YAHUT BİR ORGANINA KASTEDİP SALDIRAN
KİMSEYİ SALDIRIYA UĞRAYAN KİŞİ SALDIRGANA KARŞI KENDİSİNİ SAVUNURKEN ONU
ÖLDÜRECEK YAHUT BİR ORGANINI TELEF EDECEK OLURSA TAZMİNAT SORUMLULUĞUNUN OLMADlĞI |
4342-18/1- Bize Muhammed
b. el-Müsenna ve İbn Beşşar tahdis edip, dedi ki. .. İmran b. Husayn, dedi ki: Ya'la b. Munye yahut İbn Umeyye bir adam ile kavga
etti. Onlardan biri diğerini ısırdı, elini ağzından çekince onun ön dişini de
çıkardı. -İbnu'l-Müsenna
iki dişini çıkardı, dedi.- sonra her ikisi de Nebi (s.a.v.)'in huzurunda davacı
oldular. Allah Rasulü: "Sizden biriniz devenin
ısırdığı gibi mi ısıracak yoksa? Onun lehine bir diyet yoktur" buyurdu.
Açıklama:
(4342) "Ya'la b. Munye yahut İbn Umeyye bir adamla kavga etti
... Onun diyeti yoktur buyurdu." bir rivayette de (4345) "Bir adam Ya'la b. Munye'nin yanında
ücretle çalışan birisinin kolunu ısırdı" denilmektedir.
"Munye" mim harfi ötreli nun harfi sakindir. Ya'la'nın
annesidir. Ninesi olduğu da söylenmiştir. Umeyye ise
onun babasıdır. Bundan dolayı Ya'la b. Umeyye denilmesi de Ya'la b. Munye denilmesi de doğru olur.
İlk rivayette
ısırılanın Ya'la olduğu belirtilmekte ise de ikinci
(4345) ve üçüncü (4348) rivayette ise ısırılan kişinin Ya'la'nın
kendisi değil de yanında ücretle çalışan işçisi olduğunun belirtilmesine
gelince; hadis hafızları şöyle demişlerdir:
Bilinen ve sahih olan
ısırılan zatın Ya'la'nın kendisi değil onun işçisi
olduğudur. Bununla birlikte bunların birisi Ya'la'nın
başından diğeri onun işçisinin başından aynı ya da
iki ayrı vakitte cereyan etmiş farklı iki olayolma
ihtimali de vardır.
"Devenin ısırması
gibi" aslında fehal deve ve diğer türlerin
erkeklerine denilir. Bu ibare ise böyle bir işin haram olduğuna işarettir. Bu
hadis-i şerifte aynı zamanda bir kimse diğerini ısırsa ısmi
an da elini çekerken ısıranın dişleri düşse ya da
çenesi çıksa onun aleyhine bir tazminat yükümlülüğü yoktur. Bu Şafii, Ebu Hanife ve pek çok kimsenin
yahut da çoğunluğun -Allah hepsinden razı olsungörüşüdür.
Malik ise: Tazminat öder demiştir.
"Devenin ısırdığı
gibi mi ısıracaktın" dil bilginlerinin açıkladıkları üzere burada (ısırmak
anlamındaki) el-kadm dişlerin ucu ile ısırmak
demektir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: