UMDETU’L AHKAM |
NİKAH BÖLÜMÜ |
YABANCI KADINLA BAŞBAŞA KALMANIN YASAKLANIŞI |
5638-20/2- Bize Kuteybe b. Said tahdis etti, bize Leys tahdis etti. Bize Muhammed b. Rumh
da tahdis etti, bize Leys, Yezid b. Ebu Habib'den
haber verdi. O, Ebul-Hayr'den
o Ukbe b. Amir'den rivayet ettiğine göre Rasulullah (s.a.v.): "Kadınların bulunduğu yere
girmekten uzak durun" buyurdu. Ensardan bir
adam: Ey Allah'ın Rasulü! Peki ya
kayın hakkında ne buyurursun dedi. O: "Kayın ölümdür." buyurdu.
5640-21/4- Bana Ebu Tahir de tahdis
etti, bize İbn Vehb haber
verip dedi ki: Ben el-leys b. Sa'd'ı
da şöyle derken dinledim: Kayın kocanın kardeşi ve onun gibi kocanın amcasının
oğlu ve benzeri diğer akrabaları demektir.
Açıklama:
Bu hadis ile bundan
sonraki hadislerde yabancı kadın ile halvet (baş başa kalmak) haram kılınırken
mahremleri ile birlikte yalnız kalmasının mübah
olduğu anlaşılmaktadır. Bir kadına göre mahrem kimse mübah
bir sebep dolayısı ile kendisine mahrem olan ve o kadını nikahlaması ebediyen
haram olan erkek demektir. Bizim "ebediyen" kaydını zikretmemiz
erkeğin hanımının kız kardeşi (baldızı) halası, teyzesi ve buna benzer kimseler
ile annesi ile gerdeğe girmeden önce (başka kocadan) olma kızını dışarıda
tutmak içindir. "Mübah bir sebep dolayısı
ile" tabiri ise bir şüpheye dayanılarak kendisi ile cima olunmuş anneyi ve
onun (başka kocadan olma) kızını dışarıda tutmak içindir. Bununla nikahlanmak
her ne kadar ebediyen haram ise de buna sebep olan husus mübah
bir sebep değildir. Çünkü şüpheli cima mübah olmakla
da haram olmakla da ikisi dışındaki şeriatin beş
hükmünden birisi ile de nitelendirilemez. Çünkü bu mükellefin fiillerinden
değildir. "Mahrem olması" kaydı ise kendisi ile lian
yapılmış yapılmı?365 olan kadını dışarıda tutmak
içindir.
Böyle bir kadının nikahlanmasının
ebediyen haram olması haramlığı (saygınlığı, ihtiramı)'ndan
dolayı değil aksine her ikisine (lian erkeğe de
kadına da) hükmü cezayı ağırlaştırmak içindir. Allah en iyi bilendir.
Rasulullah (s.a.v.)'in (5638) "Kayın ölümdür" buyruğu ile
ilgili olarak leys b. Sad:
Kayın erkeğin kocası ile ona benzer erkeğin amca oğlu ve bunun gibi
akrabalarıdır diye açıklamıştır.
Dil bilginleri
kayınların kadının kocasının babası amcası, kardeşi, kardeşinin oğlu, amcasının
oğlu ve buna benzer akrabalarının adı olduğunu "hatem"in
de erkeğin karısının akrabalarına denildiğini, sıhri
akrabalığın da her ikisi hakkında kullanıldığını ittifakla dile getirmişlerdir.
Resulullah (s.a.v.)'in: "Kayın ölümdür" buyruğu da şu
demektir: Ondan korku diğerinden daha çoktur. Ondan beklenen şer ve fitne daha
fazladır. Çünkü o kadına ulaşabilir ve onun bu yaptığına -yabancı olan kimsenin
aksine- tepki görünmeksizin kadınla halvetle (baş başa) kalabilir. Burada
kayından kas ıt ise kocanın babaları ve oğulları
dışındaki diğer akrabalarıdır. Babalar ve oğullar erkeğin zevcesinin
mahremleridirler. Onlar için zevcesi ile halvette (baş başa) kalmaları caizdir.
Onlar "ölüm" ile nitelendirilmezler. Maksat kardeşler, kardeşlerin
çocukları, amcalar ve onların çocukları ile buna benzer mahrem olmayan
akrabalardır. İnsanlar ise bu hususta gevşeklik göstermek adetindedirler. Kişi
yengesi ile halvette kalabilir. İşte ölüm olan budur. Dolayısı ile dediğimiz sebebten ötürü yabancıya göre bunun halvetinin engellenmesi
öncelikle söz konusudur. Benim yaptığım bu açıklama hadisin anlamı hakkında
doğru olan açıklamadır.
El-Mazeri'nin
söz konusu edip naklettiği kayından kasıt kocanın babasıdır deyip arkasından:
mahrem olmakla birlikte kocanın babasına bu yasaklandığına göre yabancı olan
kimse hakkında ne denilir sözü fasit ve kabul edilemeyen bir görüştür. Hadisin
buna göre yorumlanması caiz olmaz.
Aynı şekilde Kadı lyaz'ın Ebu Ubeyd'den
naklettiği "Kayın ölümdür" sözü o ölsün de bu işi yapmasın şeklindeki
açıklaması da aynı şekilde tutarsız bir açıklamadır. İbnu'l-
Arabi dedi ki: Bu Arapların kullandıkları bir deyimdir. Aslan ölümdür sözüne
benzer. Yani onunla karşılaşmak ölüm gibidir.
Kadı lyaz dedi ki: Hadisin anlamı kayınlarla halvette (baş başa)
kalmak fitneye ve dinde helake götürür demektir. Böylelikle bunu ölümün helak
etmesi gibi değerlendirmiştir. O halde burada söz bu işin ne kadar vahim ve
ağır olduğunu anlatmak için zikredilmiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
MEHİR -
ERKEĞİN CARİYESİNE HÜRRİYETİNİ VERDİKTEN SONRA ONUNLA EVLENMESİNİN
FAZİLETİ BABI