|
UMDETU’L AHKAM |
NİKAH BÖLÜMÜ |
|
ÜVEY KIZIN VE BALDIZIN HARAM KILINDIĞI BABI |
3571-15/1- Bize Ebu Kureyb Muhammed b. el-Ala tahdis etti, bize Ebu Üsame tahdis etti, bize Hişam haber verdi, bana babam Ümmü
Seleme'nin kızı Zeyneb'den
haber verdi, o Ebu Süfyan'ın
kızı Ümmü Habibe'den şöyle
dediğini rivayet etti: Rasulullah (s.a.v.) yanıma
girdi. Ben ona: Kızkardeşim Ebu
Süfyan'ın kızı hakkında ne dersin, dedim. O: "Ne
yapacağım" buyurdu. Ben: Onu nikahlarsın, dedim. Allah Rasulü:
"Peki bu hoşuna gider mi?" diye sordu. Ben: Zaten sen yalnız bana ait
değilsin ki. Hayırda da bana ortak olmasını en çok sevdiğim kişi kızkardeşimdir, dedim. O: "O bana helal değildir"
buyurdu. Ben: Ama aldığım habere göre sen Ebu Seleme'nin kızı Dürre'ye talib olacakmışsın, dedim. O: "Ümmü
Seleme'nin kızı mı" buyurdu. Ben, evet deyince
o: "Eğer o benim himayemde benim üvey kızım olmasaydı dahi yine bana helal
olmazdı. Çünkü o benim süt kardeşimin kızıdır. Süveybe
bana ve babasına süt emzirmişti. O halde ne kızlarınızı ne kızkardeşlerinizi
bana teklif etmeyin" buyurdu.
Açıklama:
"Zaten sen yalnız
bana ait değilsin ki." Yani ben kuması olmayan ve hep seninle başbaşa kalan birisi değilim ki demektir.
Hayırda bana ortak
olmasını en sevdiğim kişi kızkardeşimdir." Yani
sende seninle birlikte olmakta dünya ve ahiret
hayırlarında senden yararlanmakta en çok ortak olmasını sevdiğim kişi odur.
"Ebu Seleme'nin kızı Dürre'ye talib olmuşsun." Dürre adının dal harfi, re harfi şeddeli okunacağında görüş
ayrılığı yoktur. Kadı lyaz'ın Müslim'in ravilerinden bazılarından bunu zel
harfi fethalı olarak "zerre" diye
zaptedenlerin bu zaptı bir tashiftir ve böyle
olduğunda şüphe yoktur.
"Ümmü Seleme'nin kızı mı dedi,
evet dedim." Bu işi sağlam tutmak, emin olmak ve başkasının kastedildiği
ihtimalini ortadan kaldırmak maksadıyla sorulmuş bir sorudur.
"Eğer o benim
himayemde, benim üvey kızım olmasaydı dahi bana helal olmazdı. Çünkü o benim
süt kardeşimin kızıdır. " Yani o iki sebebten
dolayı bana haramdır. Birisi benim üvey kızım olması, diğeri kardeşimin kızı
olmasıdır. Eğer bu iki sebebten birisi olmasa dahi
diğeri dolayısıyla haram olur. Rabibe, ıslah ve
düzeltmek demek olan "rab" den türetilmiş zevcenin kızına denilir.
Çünkü üvey babası onun işlerini görüp gözetir, hallerini düzeltir. Bazı fıkıh
kitaplarında bunun terbiyeden türemiş olduğu kaydedilmekte ise bu fahiş bir
yanlışlıktır. Çünkü iştikakın şartlarından birisi de asli harflerin ittifak
etmesidir. Ama kelimenin lam'ı olan son harf burada farklıdır. Çünkü "rabb"in sonu be iken "rabbe"nin
sonu ye dir. Allah en iyi bilendir.
"Hacr: himaye" ha harfi fethalı
da kesreli de (Hicr) diye söylenebilir.
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in 'b benim himayemdeki üvey kızım" buyruğu Davud ez-Zahiri'nin, üvey kız ancak annesinin kocasının himayesinde
bulunması halinde haram olur şeklindeki görüşünün lehine bir delildir. Onun
görüşüne göre eğer üvey kız annesinin kocasının (üvey babasının) himayesinde
değilse ona helalolur. Bu da yüce Allah'ın: "Ve
himayenizde bulunan üvey kızlarınız" (Nisa, 23) buyruğuna da uygundur. Ama
Davud'un dışında bütün ilim adamlarının benimsediği
kanaate göre üvey kız ister üvey babasının himayesinde bulunsun ister
bulunmasın haramdır. İlim adamlarımız der ki: Eğer getirilen kayıt çoğunlukla
görülen halalduğu için belli bir sebebe bağlı ise
bunun kendisi ile amel etmeyi gerektirecek bir mefhumu olmaz. Bu sebeple hüküm
sadece ona münhasır kabul edilmez. Bunun bir benzeri yüce Allah'ın: "Açlık
korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyiniz" (En'am,
151) buyruğudur.
Bilindiği gibi bu
sebep olmaksızın dahi onları öldürmek haramdır. Ama açlık korkusu kaydının yer
alması çoğunlukla görülenin bu olmasından dolayıdır. Yine yüce Allah'ın:
"Eğer iffetlerini korumak isterlerse cariyelerinizi fuhşa
zorlamayınız" (Nur, 33) buyruğu da bunun gibidir. Kur'an-ı
Kerim'de buna benzer pek çoktur.
"Süveybe bana ve babasına süt emzirmişti." Yani ben ve
onun babası Ebu Seleme Süveybe'den
süt emmiştik. Kendisi ise Ebu Leheb'in
azadlı cariyesi idi. Halime es-Sa'diye
(r.a.)'dan önce ondan süt emmişti.
''Artık kızlarınızı da
kızkardeşlerinizi de bana teklif etmeyiniz." Bu Ümmü Habibe'nin kızkardeşi ile Ümmü Seleme'nin kızına bir işarettir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: