UMDETU’L AHKAM

VASİYETLER - FERAİZ

BİR KİMSENİN VASİYETİNİN YANINDA YAZILI BULUNMASI

4180-111- ... İbn Ömer'in haber verdiğine göre Rasulullah (s.a.v.): "Müslüman bir kimsenin hakkında vasiyette bulunmak istediği bir şeyleri olup da vasiyeti yanında yazılı olmadan iki gece geçirmesi hakkı değildir" buyurdu.

Açıklama:

(4180) "Hakkında vasiyet etmek istediği bir şeyleri bulunan bir müslümanın ... iki gece geçirmesi. .. hakkı değildir. " bir diğer rivayette (4183) "Üç gece" buyurulmaktadır. Bu hadis vasiyeti teşviki ihtiva etmektedir. Müslümanlar vasiyette bulunmanın emrolunduğunu icma ile kabul etmiş olmakla birlikte bizim ve büyük çoğunluğun benimsediği görüş bunun vacip olmayıp mendub olduğudur. Davud ve onun dışındaki Zahiri Mezheb alimleri ise bu hadis gereği vacip olduğunu söylemişlerdir. Ama bu hadiste onların lehine delalet bulunmamaktadır. Çünkü hadiste vacip olduğunu ortaya koyan açık bir ifade yoktur. Ama eğer bir insanın borcu yahut üzerinde bir hakkı bulunuyor ya da yanında emanet ve benzeri şeyler varsa bunları vasiyet etmesi gerekir. Şafii-Allah'ın rahmeti ona-, dedi ki: Hadisin manası şudur: Müslüman için kararlılık ve ihtiyat ancak vasiyetinin yanında yazılı bulunması ile söz konusu olur.

Vasiyetin erken yapılması ve sağlıklı iken onu yazıp bu hususta kendisine şahit tutması ve vasiyetinde ihtiyaç duyacağı şeyleri yazması müstehaptır. Eğer hakkında vasiyette bulunma gereğini duyacağı yeni bir husus ortaya çıkacak olursa bunu da vasiyetine katar. İlim adamlarının, dediklerine göre hergün oldukça önemsiz bir takım işler ile sık sık tekrarlanan cüz'i hususları yazmakla da mükellef değildir.

Rasulullah (s.a.v.)'in: "Vasiyeti yanında yazılı olduğu halde" buyruğu da bu vasiyette bulunduğuna dair kendisi hakkında şahit tutmuş ve yazmış olduğu halde anlamındadır. Yoksa yalnızca yazıp bırakmakla yetinmek anlamında değildir. Çünkü o vasiyeti yaptığına dair kendisine şahit tutmadığı sürece o vasiyet gereğince uygulama yapılmaz ve faydası olmaz. Bizim de cumhurun da kanaati budur. Mezhebimiz alimlerinden olan İmam Muhammed b. Nasr el-Mervezi ise hadisin zahirinden ötürü şahit tutmaksızın yazmak yeterlidir demiştir. Allah en iyi bilendir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

MALIN ÜÇTE BiRiNi VASİYET ETMEK BABI