|
UMDETU’L AHKAM |
ALIŞVERİŞ |
|
GEBE DEVENİN YAVRUSUNUN GEBELİĞİNE KADAR VADELİ SATIŞ
YAPMANIN HARAM KILINDIĞI BABI |
3788-5/1- ... Bize Leys Nafi'den tahdis
etti, o Abdullah'tan, o Rasulullah (s.a.v.)'in gebe
devenin yavrusunun gebeliğine kadar vadeli satıŞı
yasakladığını rivayet etti.
3789-6/2- Bana Zuheyr b. Harb ve Muhammed b. el-Müsenna -lafız Zuheyr'e ait olmak
üzere- tahdis edip dedi ki: ... İbn
Ömer dedi ki: Cahiliye dönemi insanları deve etini habelü'l- -habele adını
verdikleri vadeli satışla satarlardı. Habelü'l-habele ise devenin yavrulaması, sonra yavruladığı devenin
yavrulamasıdır. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) onlara bunu yasakladı.
Açıklama:
İlim adamları habelü'l-habele denilen
alışverişin yasaklanması ile neyin kastedildiği hususunda ihtilaf etmişlerdir.
Bir topluluk: Bu dişi devenin doğurup ondan sonra onun yavrusunun da
doğurmasına kadar vadeli bir bedelle satıştır. Müslim bu hadiste bu açıklamayı İbn Ömer'den rivayet etmiştir. Malik, Şafii ve onlara
uyanlar da böyle açıklamışlardır.
Başkaları ise bunu
gebe dişi devenin karnındaki yavrusunu peşin olarak satmaktır demişlerdir. Bu
ise Ebu Ubeyde, Ma'mer b. el-Müsenna ile onun
arkadaşı Ebu Ubeyd el-Kasım
b. Sellam'ın ve daha başka dil bilginlerinin
açıklamasıdır. Ahmed b. Hanbel
ve İshak b. Rahuye de böyle
demişlerdir. Böyle bir açıklama dile daha yakındır ama hadisin ravisi olan İbn Ömer bunu birinci
şekilde açıklamıştır. Ve o bunun anlamını daha iyi bilir. Şafii'nin ve usülcü muhakkıkların kanaatine
göre ravinin yaptığı tefsir eğer zahire aykırı
değilse önceliklidir.
Her iki tefsire göre
de böyle bir alışveriş batıldır. Birincisinin batıl olması bunun belli olmayan
bir vadeye kadar bir bedel karşılığında satış oluşundan dolayıdır. Çünkü
vadenin değerden de bir payı vardır. İkincisi ise olmayan ve meçhul ile satıcı
tarafından mülkiyet altında bulunmayan ve teslimine güç yetirilemeyen bir şeyin
satışı olduğundan dolayı yasaktır. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: