UMDETU’L AHKAM

İSTİSKA

İSTİSKA NAMAZı KİTABI BABI

2070-4/4- ... Bana Abbad b. Temim el-Mfuinı'nin haber verdiğine göre o Rasulullah (s.a.v.)'in ashabından olan amcasını şöyle derken dinlemiştir: Rasulullah (s.a.v.) bir gün yağmur duası için çıktı. Yüzünü kıbleye, sırtını cemaate çevirip ridasını ters çevirerek Allah'a dua etti, sonra da iki rekat namaz kıldı.

2069-3/3- Bize Yahya b. Yahya da tahdis etti. .. Abdullah b. Zeyd el-Ensari kendisine Rasulullah (s.a.v.)'in yağmur duası için namazgaha çıktığını, dua etmek isteyince kıbleye dönüp ridasını ters çevirdiğini haber verdi.

2067-1/1- Bize Yahya b. Yahya da tahdis edip dedi ki. .. Abdullah b. Zeyd el-Mazinl'yi şöyle derken dinledim: Rasulullah (s.a.v.) namazgaha çıkıp istiskada bulundu ve kıbleye yöneldiği zaman da ridasını ters çevirdi.

2068-2/2- Bize Yahya b. Yahya da tahdis etti ... Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namazgaha çıkıp yağmur duası yaptı, kıbleye döndü, ridasını ters çevirdi, ik rekat da namaz kıldı.

Açıklama:

(2067) Rasulullah (s.a.v.) namazgaha çıktı... ridasını ters çevirdi." diğer rivayette (2068) "İki rek'at da namaz kıldı" denilmektedir.

Bundan şu hükümler çıkmaktadır:

1. Yağmur duası için sahraya çıkmak müstehaptır. Çünkü ihtiyacını ve alçak gönüllülüğünü göstermekte bu daha ileridir ve yer olarak daha geniştir. Çünkü. insanların hepsi bu duaya katılacağı için cami hepsini almaz.

2. Yağmur duası esnasında ridasını (cübbeyi) ters çevirmek müstehaptır.

Mezheb ''alimlerimiz, onu ikinci hutbenin üçte birine yakın bir yerde ters çevirir. Bu da kıbleye yöneleceği zamandır, demişlerdir. Yine onların dediklerine göre cübbenin ters çevrilmesi kıtlıktan, yağmurun yağıp bolluğa, darlıktan da genişliğe doğru bir değişiklik göstereceğine dair bir iyimser beklenti olmak üzere meşrL kılınmıştır.

3. Bu hadiste Şafii, Malik, Ahmed ve ilim adamlarının büyük çoğunluğunu ridayı ters çevirmenin müstehab olduğu şeklindeki görüşlerinin lehine delil bulunmaktadır. Ebu Hanife ise bunu müstehab kabul etmemiştir. Bize göre bı..: imam hakkında müstehab olduğu gibi cemaat hakkında da müstehaptır. Malik ve başkaları da böyle demiş olmakla birlikte ilim adamlarından bir topluluk b-hususta muhalif kanaattedirler.

4. İstiska (yağmur duası) namazı tesbit edilmekte, namaz olmadığını söyleyenlerin kanaatleri de reddedilmektedir. İstiska, su ihtiyacının karşılanmasın istemek demektir.

5. İstiska namazı iki rek'attır. İstiska namazını kabul edenlerin icmaı ile bu böyledir. Ancak namaz hutbeden önce mi sonra mı hususunda ihtilaf etmişlerdi!Şafii ve büyük çoğunluk namazın hutbeden önce olduğu kanaatindedir. Leys iSE hutbeden sonra kılınır, demiştir. Malik de önce bu kanaatte iken daha sonra büyük çoğunluğun kanaatini benimsemiştir. Mezheb ''alimlerimiz der ki: Şayet namazdan önce hutbe okuyacak olursa namaz da hutbe de sahih olur. Ama daha faziletli olan bayram namazı ve hutbesinde olduğu gibi namazı önce kılmaktır.

Hadislerde namazın önce kılınmasını da sonraya bırakılmasını da gerektiren ifadeler gelmiştir. Bu hususta rivayet, ashab-ı kiramdan (radıyallahu anhum) farklı gelmiştir. Diğer taraftan ilim adamları istiska namazının başında bayram namazında tekbir aldığı gibi fazla tekbirler alır mı almaz mı hususunda da ihtilaf etmişlerdir. Şafii ve İbn Cerir fazla tekbir getirileceğini söylemişlerdir. Bu görüş aynı zamanda İbn Müseyyeb, Ömer b. Abdülaziz ve Mekhul'den rivayet edilmiştir.

Cumhur ise fazla tekbir getirilmez demiştir. Şafiinin lehine bazı hadislerde geçen: "bayram namazında kıldığı gibi iki rek'at namaz kıldı" ifadesi delil gösterilir. Cumhur ise "bayram namazı gibi" ifadesini rek'at sayısı, açıktan okumak, Kur'an okunması ve namazın hutbeden önce kılınması bakımından onun gibi olduğu şeklinde yorumlamışlardır.

Bu hususta Ahmed'den farklı rivayetler gelmiştir. Davud ise imamın fazladan tekbir getirmek ile getirmemek arasında muhayyer olduğunu söylemiştir. Müslim'in rivayetinde açıktan Kur'an okunacağı zikredilmemekle birlikte Buhar! bunu zikretmiş bulunmaktadır. İcma ile bunun müstehab olduğunu kabul ettikleri gibi istiska namazı için ezan da okunmayacağı, kamet de getirilmeyeceği üzerinde de icma etmişlerdir. Bununla birlikte "es-salata camiaten: hep birlikte namaza gelin" denilmesi müstehaptır.

"Dua etmek isteyince yüzünü kıbleye çevirdi."

6. Burada dua için kıbleye yönelmenin müstehab olduğu hükmü anlaşılmaktadır. Abdest almak, gusletmek, teyemmüm, Kur'an okumak, zikirler yapmak, ezan okumak ve diğer itaatler de bunun gibi değerlendirilir. Hutbe ve benzeri bir delile bağlı olarak bu kapsamın dışında olanlar müstesnadır.

"Allah'a dua ederken kıbleye yöneldi, cemaate sırtını döndü, ridasını ters çevirdi, sonra iki rek'at namaz kıldı" ibaresinde;

7. Hutbe istiska namazından öncedir, diyenlerin lehine delil vardır. Mezheb alimlerimiz ise bunun caiz olduğu şeklinde yorumlamışlardır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

YAĞMUR DUASINDA DUA ETMEK BABI