el-ESMAİ’L-HÜSNA: الأَسْمَاء الْحُسْنَى

KAYNAKLARDA:

El-Esna fi Şerhi Esmaillahi’l-Hüsna - Kurtubi ALLAH’IN İsim ve Sıfatları – Beyhaki Şafii’nin ALLAH'IN İsim ve Sıfatlarına Dair Görüşleri

KURTUBİ Tefsir’de Şuabu’l-İman - Beyhaki

BUHARİ’DE Nesa S.Kübra’da

AÇIKLAMA

"En güzel isimler O'nundur" (Haşr, 24)

Allah'ın isimleri tevkifîdir. Yâni, Allah hakkında ancak âyet ve hadîslerde zikri geçen ve söylenmesine izin verilmiş olan isimler kullanılabilir. Rastgele isim izafe edilemez.

Allahü tealanın Esma-i hüsnası vardır. O halde O'na bunlarla dua edin. (A'raf suresi: 180)

Ebu Hureyre r.a.'den rivayet edildiğine göre Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: «Allah'ın doksan dokuz ismi vardır. Onları kim ezberlerse cennete girer. Hem Allah vitrdir (tektir). Vitr'i sever.» İbni Ebî Ömer'in rivayetinde: «Onları kim sayarsa...» denilmiştir.(Tahric: Müslim, zikir ve dua)

Ebû Hureyre (r.a.)’den rivâyete göre, Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Allah’ın doksan dokuz ismi vardır. Kim bunları öğrenir ve hayatı boyunca Allah’ı bu şekilde tanıyarak yaşar ve hayatını bu iman ve yaşayış üzere bitirirse inşallah Cennete girer.” (Tahric: Tirmizi, dua)

Anlaşılacağı gibi isimleri ezberlemek, saymak elbetteki güzeldir, hayırdır, berekettir....

Bu isimleri bilerek Allah Azze ve Celle'yi tanımaya iyice yaklaşırsın ki Ma'rifetullah (Allah'ı bilme) önemi bu sözlük sayfasında anlatılamayacak kadar büyüktür.

Doksan dokuz isim’i bilip ona göre yaşayan’a müjde vardır, Esmau’l-Husna doksan dokuz’dan fazladır. Tirmizi ve İbn-i Mace deki Esma’ul-Husna’dan derlediğim isimler aşağıda:

اللهُ ALLAH الرَّحْمنُ er-RAHMAN الرَّحِيمُ er-RAHİM الْمَلِكُ el-MELİK الْقُدُّوسُ el-KUDDUS السَّلاَمُ es-SELAM الْمُؤْمِنُ el-MU'MİN الْمُهَيْمِنُ el-MUHEYMİN الْعَزِيزُ el-AZİZ الْجَبَّارُ el-CEBBAR الْمُتَكَبِّرُ el-MÜTEKEBBİR الخالق el-HALİK الْبَارِءُ el-BARİ' الْمُصَوِّرُ el-MUSAVVİR الغفار el-ĞAFFAR القهار el-KAHHAR الْوهَّابُ el-VEHHAB الرَّزَّاقُ er-REZZAK الفتاح el-FETTAH الْعَلِيمُ el-ALİM الْقَابضُ el-KABİD الْبَاسِطُ el-BASİT الْخَافِضُ el-HAFİD الرَّافِعُ er-RAFİ’ الْمُعِيدُ el-MUİD الْمُذِلُّ el-MUZİLL الْبَصيِرُ el-BASİR السَّمِيعُ es-SEMİ' الحكم el-HAKEM العدل el-ADL اللَّطِيفُ el-LATİF الْخَبِيرُ el-HABİR الْحِلِمُ el-HALİM الْعَظِيمُ el-AZİM الْغَفُورُ el-ĞAFUR الشَّكُورُ eş-ŞEKUR - eş-ŞAKİR الْعَلِيُّ el-ALİYY الكبير el-KEBİR الْحَافِظُ el-HAFİZ المقيت el-MUKİT الحسيب el-HASİB الْجَلِيلُ el-CELİL الْكَرِيمُ el-KERİM الرقيب er-RAKİB الْمُجِيبُ el-MUCİB الواسع el-VASİ' الْحَكِيمُ el-HAKİM الْوَدُودُ el-VEDUD الْمَجِيدُ el-MECİD الْبَاعِثُ el-BAİS

الشَّهِيدُ eş-ŞEHİD الْحقُّ el-HAKK الْوَكِيلُ el-VEKİL الْقَوِيُّ el-KAVİYY الْمَتِينُ el-METİN الْوَلِيُّ el-VELİYY الحميد el-HAMİD المحصي el-MUHSİ الْمُبْدِئُ el-MUBDİ الْمُعِزُّ el-MUİZZ الْمُحْيِ el-MUHYİ الْمُمِيتُ el-MUMİT الْحيُّ el-HAYY الْقَيُّومُ el-KAYYUM الْوَاجِدُ el-VACİD الْمَاجِدُ el-MACİD الْوَاحِدُ el-VAHİD - الأَحَدُ el-AHED الصَّمدُ es-SAMED الْقَادِرُ el-KADİR المقتدر el-MUKTEDİR المقدم el-MUKADDİM المؤخر el-MUAHHİR الأَوَّل el-EVVEL الآْخِرُ el-AHİR الظَّاهِرُ ez-ZAHİR الْبَاطِنُ el-BATİN الْوَالِي el-VALİ الْمَتَعَالِ el-MUTEALİ البر el-BERR التَّوَّابُ et-TEVVAB المنتقم el-MUNTAKİM الْعَفُوُّ el-AFUVV الرَّءُوفُ er-RAUF مالك الملك MALİKU’L-MULK ذو الجلال والإكرام Zü'l-Celali ve'l-İkram الْمُقْسِطُ el-MUKSİT الْجَامِعُ el-CAMİ الْغَنِيُّ el-ĞANİYY المغني el-MUĞNİ الْمَانِعُ el-MANİ الضَّارُّ ed-DARR النَّافِعُ en-NAFİ' النُّورُ en-NUR الْهَادِي el-HADİ البديع el-BEDİ' الْبَاقِي el-BAKİ الْوَارِثُ el-VARİS الرَّاشِدُ er-REŞİD الصبور es-SABUR

الْجَمِيلُ El-CEMİL: Güzel olan.

الْقَريِبُ El-KARİB

الرَّبُّ er-RABB

الْمُبِينُ el-MUBİN: Kullanna gerekli şeyleri açıklayan.

الْبُرْهَانُ el-BURHAN: Kullarına hak ve doğru yolu gösteren.

الْوَاقِي el-VAKİ: Koruyucu olan.

الْقَأَئُمُ el-KAİM: Varlığı başka varlığa bağlı olmayıp, tüm varlıklar ona muhtaçtır.

ذو الْقُوَّةِ ZU’L-KUVVETİ

الشَّدِيدُ eş-ŞEDİD: Azabı şiddetli olan.

الدَّائِمُ ed-DAİM: Varlığı devamlıdır. Evveli veya ahiri yoktur.

الْفَاطِرُ el-FATİR: Kainatı yoktan var eden.

السَّامِعُ es-SAMİ’: Her şeyi işiten.

الْمُعْطِي el- MUTİ: Dilediği kuluna dilediği kadar veren.

الْكَافِي EL-KAFİ: Kuluna yardımcı olmaya yeterli olan.

الأَبَدُ EL-EBED: Ebedi olan, varlığının sonu olmayan.

الصَّادِقُ ES-SADIK: Doğru olan.

الْمُنِيرُ EL-MUNİR: Varlıkları aydınlatan onlara nur veren.

التَّامُّ ET-TAMM: Eksiği olmayan. Noksansız.

الْقَدِيمُ EL-KADİM: Ezell olup varlığının başlangıcı olmayan.

الْوِتْرُ EL-VİTR: Zatında, sıfatlarında ve fiillerinde tek olan.

الَّذِي لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يَكُنَ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ Öyle Allah ki doğurmadı, doğurulmadı ve hiçbir kimse O'nun dengi olamaz.

el-Kahir: Kahredici, yenici ve kullarına dilediği talimat ve ferman vermeye yetkili.

er-Raşid: Kullarına en doğru yolu gösteren.

Allhu Azimu’ş-Şan’a izafe edilen diğer isimler:

el-Münevver, es-Sıddık, el-Muhît, el-Allam, el-Ekrem, el-Müdebbir, er-Refî', Zittavl, Zülmearic, Zülfadl, el-Hallak, el-Mevla, en-Nasîr, el-Galib, el-Hannan, el-Mennan...

Kur'an-ı Kerîm'de Allah ism-i şerîfi 2800 defa zikredilmiştir. Allah isminden sonra Kur'an'da en çok zikri geçen isim, Rab ismidir. 960 yerde zikredilmektedir.

Rab isminden sonra, Kur'an'da en çok yer alan isimler ise; Rahman, Rahîm ve Malik isimleridir. Fatiha suresinde "Allah" isminden sonra sıra ile zikredilen bu dört ism-i şerîfe, Cenab-ı Hakk'ın Rububiyet Sıfatları adı da verilmektedir.

Terbiye etmek, büyütmek, yetiştirmek manalarını ihtiva eden Rab kelimesinin asıl manası: "Bir şey'i derece derece yükselterek, gayesi olan en mükemmele erişinceye kadar kollayan" demektir.