MUĞNİ’L-MUHTAC

SAYD VE ZEBH

 

A. Hayvan Boğazlama Fiili

 

NevevI ilki ile konuya başlayarak şöyle demiştir:

 

Eti yenen hayvanın şer't usullere uygun kesimi, kişi hayvanı kesmeye güç yetirebilirse boğazdan veya boyun çukurundan boğazlamakla olur. Şayet [hayvanın serkeş olması vb. bir sebeple normal şekilde kesimine] güç yetiremezse her neresinden olursa olsun hayvanın canının çıkmasını sağlayacak öldürücü fiille olur.

 

1. İster evcil olsun isterse vahşi olduğu halde evcilleşmiş olsun eti yenen kara hayvanının, yenilmesini helal kılacak şekilde boğazlanması şer'ı usullere göre iki yolla olur. Nevevi bunların ilkini şu şekilde zikretmiştir:

 

Kişi [hayvan serkeşlik etmez de onu kesmeye] güç yetirebilirse boynun en üst tarafı olan boğazdan veya boynun en alt tarafından kesmek suretiyle boğazlar. Bu konuda icma vardır. İleride boğazlaman ın nefes ve yemek borusunu kesmek suretiyle olacağı gelecektir.

"Boğazlama"nın anlamı budur.

 

Bu ikisini tek bir yerde zikretmesi daha iyi olurdu.

 

2. Eti yenen hayvanlardan hiçbiri şer'! usullere göre boğazlanmaksızın helal olmaz. Çünkü Yüce Allah şöyle buyurmuştur:

 

> Leş, kan, domuz eti, Allah 'tan başkası adına boğazlanan, boğulmuş, (taş, ağaç vb. ile) vurulup öldürülmüş, yukarıdan yuvarlanıp ölmüş, boynuzlanıp ölmüş (hayvanlar ile) canavarların yediği hayvanlar -ölmeden yetişip kestikleriniz müstesna- [Maide, 3]

 

Şu sorulabilir: Nevevi'nin ifadesi, bunların hepsine "zebh / boğazlama" adı verilmesini gerektirir. Oysa ileride "deveyi boynunun altından kesmek, sığır ve küçük baş hayvanları boğazından kesmek sünnettir" demiştir. Bu ise develerde sünnet olan kesime "zebh / boğazlama" adının verilmeyeceğini göstermektedir.

 

Buna şu şekilde cevap verilir: Deve kesimine "nahr [boyun altından kesim]" adı verilmesi, "zebh / boğazlama" adının verilmesine aykırı değildir. Deve kesimine her ikisi de söylenebilir.

 

3. Nevevi, daha sonra şer'! usule göre boğazlamanın ikinci türünü şu şekilde belirtmiştir:

 

Kişi [hayvanın serkeşlik etmesi sebebiyle] hayvanı boğazlamaya güç yetiremezse, onun şer'! usullere göre kesimi, hayvanın bedeninin her neresinden olursa olsun canını çıkaracak öldürücü bir fiille olur.

 

Şöyle bir itiraz söz konusu olabilir: "Hayvan kesiminin bu iki yolla sınırlanmasına cenin bir itiraz noktası teşkil eder. Zira ceninin boğazlanması, annesinin boğazlanmasıyla olur."

 

Buna şöyle cevap verilir: Burada hayvanın müstakil olarak kesilmesi konusu ele alınmaktadır. ileride "yiyecekler" bölümünde ce ninin boğazlanması meselesi ayrıca gelecektir.

 

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

 

B. Hayvanı Boğazlayacak Olan Kişi