SAYD VE ZEBH |
A. Hayvan Boğazlama Fiili
NevevI ilki ile konuya
başlayarak şöyle demiştir:
Eti yenen hayvanın şer't
usullere uygun kesimi, kişi hayvanı kesmeye güç yetirebilirse boğazdan veya boyun
çukurundan boğazlamakla olur. Şayet [hayvanın serkeş olması vb. bir sebeple
normal şekilde kesimine] güç yetiremezse her neresinden olursa olsun hayvanın
canının çıkmasını sağlayacak öldürücü fiille olur.
1. İster evcil olsun
isterse vahşi olduğu halde evcilleşmiş olsun eti yenen kara hayvanının,
yenilmesini helal kılacak şekilde boğazlanması şer'ı usullere göre iki yolla
olur. Nevevi bunların ilkini şu şekilde zikretmiştir:
Kişi [hayvan serkeşlik
etmez de onu kesmeye] güç yetirebilirse boynun en üst tarafı olan boğazdan veya
boynun en alt tarafından kesmek suretiyle boğazlar. Bu konuda icma vardır.
İleride boğazlaman ın nefes ve yemek borusunu kesmek suretiyle olacağı
gelecektir.
"Boğazlama"nın
anlamı budur.
Bu ikisini tek bir yerde
zikretmesi daha iyi olurdu.
2. Eti yenen
hayvanlardan hiçbiri şer'! usullere göre boğazlanmaksızın helal olmaz. Çünkü
Yüce Allah şöyle buyurmuştur:
> Leş, kan, domuz
eti, Allah 'tan başkası adına boğazlanan, boğulmuş, (taş, ağaç vb. ile) vurulup
öldürülmüş, yukarıdan yuvarlanıp ölmüş, boynuzlanıp ölmüş (hayvanlar ile)
canavarların yediği hayvanlar -ölmeden yetişip kestikleriniz müstesna- [Maide,
3]
Şu sorulabilir:
Nevevi'nin ifadesi, bunların hepsine "zebh / boğazlama" adı
verilmesini gerektirir. Oysa ileride "deveyi boynunun altından kesmek,
sığır ve küçük baş hayvanları boğazından kesmek sünnettir" demiştir. Bu
ise develerde sünnet olan kesime "zebh / boğazlama" adının
verilmeyeceğini göstermektedir.
Buna şu şekilde cevap
verilir: Deve kesimine "nahr [boyun altından kesim]" adı verilmesi,
"zebh / boğazlama" adının verilmesine aykırı değildir. Deve kesimine
her ikisi de söylenebilir.
3. Nevevi, daha sonra
şer'! usule göre boğazlamanın ikinci türünü şu şekilde belirtmiştir:
Kişi [hayvanın serkeşlik
etmesi sebebiyle] hayvanı boğazlamaya güç yetiremezse, onun şer'! usullere göre
kesimi, hayvanın bedeninin her neresinden olursa olsun canını çıkaracak
öldürücü bir fiille olur.
Şöyle bir itiraz söz
konusu olabilir: "Hayvan kesiminin bu iki yolla sınırlanmasına cenin bir
itiraz noktası teşkil eder. Zira ceninin boğazlanması, annesinin
boğazlanmasıyla olur."
Buna şöyle cevap
verilir: Burada hayvanın müstakil olarak kesilmesi konusu ele alınmaktadır.
ileride "yiyecekler" bölümünde ce ninin boğazlanması meselesi ayrıca
gelecektir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
B. Hayvanı
Boğazlayacak Olan Kişi