ÖLÜ ARZİYİ İHYA ETMEK |
''ÖLÜ ARAZİ'' KAVRAMI
1. Rafil eş-Şerh u'
s-sağır adlı eserinde şöyle demiştir:
Ölü arazi (mevat) suyu
olmayan ve hiç kimsenin kendisinden yararlanmadığı arazidir.
Maverdi ve Ruyanı şöyle
demiştir:
İmam Şafii (r.a.)'ye
göre ölü arazi "ma'mur topraklara yakın olsun uzak olsun ma'mur olmayan ve
ma'mur bir arazinin harımi de olmayan topraklar"dır.
Nevevl'nin
el-Minhac'daki ifadesi de buna uygundur. Zira o şöyle demiştir:
Hiçbir zaman ma'mur hale
getirilmemiş olan arazi şayet İslam ülkesinde yer alıyorsa Müslüman bu araziyi
ihya etmek suretiyle ona malik olabilir.
2. Ölü arazi hiçbir
zaman ma'mur hale getirilmemiş olan arazidir. Nevevi daha sonra "ma'ınur
bir arazinin hanmi ihya yoluyla mülk edinilemez" demiştir.
Ölü arazinin ihyası
konusu ile ilgili icma vardır. Ancak bu konuda icmadan önce temel delil şu
rivayetlerdir:
[*] - Buharl'nin rivayet
ettiğine göre Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: Hiç kimseye ait olmayan
ölü araziyi ma'mur hale getiren kimse o arazi üzerinde herkesten fazla hak
sahibidir.(Buhari, Müzaraa, 14)
el-Mühezzeb'te
belirtildiğine göre böyle bir araziyi temellük etmek müstehaptır. Nevevi de şu
hadis sebebiyle bu görüşe katı!maktadır:
[*] - Nesal'nin rivayet
ettiği ve İbn Hibban'ın sahih saydığı bir hadise göre Hz. Peygamber (s.a.v.)
şöyle buyurmuştur: Ölü bir araziyi dirilten kişi bundan sevap alır. Rızık
arayanlar, bu araziden bir şey yediklerinde bu kendisi için sadaka
olur.(Sahıh-i İbn Hibban, İhyaü'l-mevat, 5202)
3. İbnü'r-Rif'a şöyle
demiştir:
Ölü araziler iki
kısımdır:
a) Daha önce hiç imara
elverişli hale getirilmemiş araziler,
b) Sonradan ölü hale
gelmiş, yani cahiliye döneminde mamur iken sonradan harap olmuş araziler.
4. Arazinin ma'mur
olmadığını tespit için kesinlik şart olmayıp kesinliğin olmaması yeterlidir.
Yani arazide ma'murluğun izinin görülmemesi ve ağaç kökü, nehir, duvar, kazı k
vb. herhangi bir şeyin bulunmaması yeterlidir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN