|
İKRAR |
GİRİŞ
A. İKRARIN ANLAMI
B. İKRARIN MEŞRUİYETİNİN DELİLLERİ
C. İKRARIN RÜKÜNLERİ
A. İKRARIN ANLAMI
"ikrar"
kelimesi sözlükte "isbat / sabitlemek" anlamına gelir. Bu kelime, Arapların
bir şey sabit olduğunda söyledikleri "karra'ş-şey'ü / yekırru /
kararan" ifadesinden alınmıştır.
Dint terminolojide ise
"bir kimsenin üzerinde bulunan (sabit olan) bir hakkı haber vermesi"
anlamında kullanılmaktadır. Şayet bu haber verme kişinin kendisine ait olup
başkası üzerinde bulunan hakkına ilişkin ise buna "dava / iddia" adı
verilir. Şayet kendisi dışındaki birinin yine kendisi dışındaki biri üzerinde
hakkı bulunduğunu bildirirse bu da "şehadet / şahitlik" olur.
Bu tanımlar özel durumlara
ilişkin konulardadır. Şayet genel durumlara ilişkin ise bakılır: Duyularla
algılanabilir bir şeyin haber verilmesine rivayet, şer't hükme ilişkin bir
haber vermeye ise fetva adı verilir.
İkrara itiraf adı da
verilir.
B. İKRARIN MEŞRUİYETİNİN
DELİLLERİ
Bu konuda [icma
bulunmaktadır. Ancak] icmadan önce ana delil konu ile ilgili şu ayetlerdir:
> Ahdimi kabul edip
size yüklediğim sorumluluğu üstlendiniz ve bunu ikrar ettiniz mi? Onlar
"evet, ikrar ettik" dediler. [AI-i İmran, 81]
> Ey Müminler!
Kendinizin, ana-babanızın veya akrabanızın aleyhine de olsa, bütün gücünüz ve
samimiyetinizle hep adalet ve hakkaniyetten yana olun, Allah için doğru
şahitlik yapın. [Nisa, 135]
Müfessirler [bu son
ayette geçen] "kendi aleyhine şahitlik etmek" ile kastedilenin ikrar
olduğunu söylemişlerdir.
Bu konunun bir başka
delili de Buhar! ve Müslim' de geçen hadisteki [Hz. Peygamber (s.a.v.)'in
söylediği rivayet edilen] şu ifadelerdir: Üneys! [Karısının zina ettiğini iddia
eden] bu adamın karısına git [durumu sor]. Şayet zina ettiğini itiraf ederse
ona recm cezasını uygula (Buhari, Vekalet, 2314; Müslim, Hudad, 4410)
İkrarın meşru olduğunun
bir başka delili de kıyastır; çünkü bir kimsenin ikrarda bulunduğuna dair
şahitliği kabul ettiğimize göre ikrarın kendisini haydi haydi kabul etmemiz
gerekir.
C. İKRARIN RÜKÜNLERİ
Ümmet, ikrarda bulunan
kişiyi ikrarı ile sorumlu kabul etme konusunda icma etmiştir.
İkrarın rükünleri
dörttür:
1. İkrarda bulunan
(mukırr),
2. Lehine ikrarda
bulunulan (mukarrun leh),
3. İkrar yaparken
kullanılan sözlü ifadeler,
4. İkrar edilen şey
(mukarrun bih).
Nevevi bunların
birincisi ile konuya başlamıştır.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
A. İKRARDA BULUNAN
ŞAHSA İLİŞKİN HÜKÜMLER