VEKALET |
GİRİŞ
"Vekalet" ve
"vikalet" kelimeleri sözlükte "bir işini birine bırakmak"
anlamında kullanılır. Nitekim Araplar bunu ifade etmek üzere şöyle derler: ....
[Vekkele emrahu ila fulan=] "İşlerini falana bıraktı / yükledi, o iş
konusunda o kişi ile yetindi."
[tevekkeltü alallah=]
"Allah'a tevekkül ettim i işlerimi Allah'a havale ettim" ifadesi de
böyledir.
Vekalet sözcüğünün fıkıh
terminolojisindeki anlamı şudur: "Başkasına bırakılmaya elverişli olan
konularda, bir kimsenin kendisinin yapma hak ve yetkisine sahip olduğu bir
işini kendisi hayatta iken yapması için başkasına yüklemesi / bırakması" .
Bunun meşru olduğunun
delili şu ayettir: Eğer karı ile koca arasındaki anlaşmazlığın boşanma
noktasına varacağından endişe ederseniz, o zaman kadının ve erkeğin
ailelerinden birer arabulucuyu göreve çağırın. [Nisa, 35]
Aşağıdaki ayetler
vekaletin meşrUiyetine delil olamaz; çünkü bu ayetler "bizden öncekilerin
şeriatlarına ilişkin hükümler"dir. Bizden öncekilerin şeriatlarında yer
alan hükümler, bizim şeriatımızda bunu kabul eden deliller bulunsa bile [bizzat
bize meşru kılındığı bildirilmedikçe] bizim hakkımızda geçerli olmaz.
> İçimizden birini şu
paraları verip şehre gönderelim. [Kehf, 19]
> Gömleğimi [babama]
götürün. [Yusuf, 93]
[Vekaletin meşruiyetine
dair] sünnetten delilolarak pek çok hadis bulunmaktadır.
[*] - Bunlardan biri
Buhar! ve Müslim'in rivayet ettiği, Hz. Peygamber (s.a.v.)'in zekatı toplamak üzere
etrafa zekat memurları göndermesidir. (Müslim, Zekat, 2295)
[*] - Bir diğeri Hz.
Peygamber (s.a.v.)'in Ümmü Habibe ile kendisini evlendirmesi için Amr bin
Ümeyye ed-Oamrt'yi vekil kılmasıdır.
[*] - Yine Hz. Peygamber
(s.a.v.) Meymune ile evlenmek için Ebu Rafi'i vekil kılmıştır.
[*] - Hz. Peygamber
(s.a.v.) kendisi için bir koyun satın almak üzere Urve el-Barıkl'yi vekil
kılmıştır.
Vekaletin caiz olduğu
konusunda icma bulunmaktadır.
Ayrıca [bunun caiz
olduğunun akrı delili de şudur:] [İnsanlar arası ilişkileri yürütmede] vekalete
ihtiyaç duyulmaktadır; çünkü kişi kendi yararına olan işlerin tümünü kendi
başına yerine getiremeyebilir.
Kadı Hüseyin ve başka
alimler şöyle demişlerdir:
Biri tarafından vekil
kılınmayı kabul etmek dince teşvik edilmiş [mendub] bir davranıştır.
Çünkü Allah teala şöyle
buyurmuştur: İyilik ve takva hususunda birbirinizle yardımlaşın" [Maide,
2]
[*] - Hz. Peygamber
(s.a.v.) de şöyle buyurmuştur: Bir kimse [mü'min] kardeşine yardım ettiği
sürece Allah da ona yardım eder.(Müslim, zikir ve'd-dua, 6793; Ebu Davud, Edeb,
4946; İbn Mace, Mukaddime, 225)
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN