MUĞNİ’L-MUHTAC

SELEM / SELEF MAL TÜRÜ ŞARTLARI

6. SELEM AKDİNDE MALIN KALİTESİ VE NİTELİKLERİ

Daha doğru görüşe göre [selem akdinde sipariş edilen malın] kaliteli mi kalitesiz mi olacağını belirtmek şart değildir. Bu belirtilmediğinde kaliteli olan mal şeklinde anlaşılır.

Selem akdinde akdi yapan iki tarafın [malın] nitelikleri[ni] bilmeleri şarttır.

Daha dOğru görüşe göre bu ikisi dışındakilerin de bilmesi gerekir.

1. Selem akdinde sipariş edilen malın kaliteli mi kalitesiz mi olacağını belirtmek [şart mıdır? Bu konuda iki görüş bulunmaktadır:]

[Birinci görüş]

Daha doğru görüşe göre bunu belirtmek -yukarıda geçen gerekçeyle- şart değildir.

Herhangi bir şey belirtmeden yapılan akitte mal "kaliteli" şeklinde anlaşılır; çünkü örf böyledir.

[İkinci görüş]

Amaçlar buna bağlı olarak değiştiğinden bunun zikredilmesi şarttır. Bunun belirtilmemesi anlaşmazlığa yol açar.

Bu görüş, yukarıda zikredilen yorumla reddedilir.

2. Her iki görüş de kalitenin en alt derecesine yorulur. Buna göre kişi akitte en kaliteli olmasını şart koşsa daha doğru görüşe göre bu sahih olmaz; çünkü kalitenin en üst derecesi bilinemez.

3. Malın kalitesiz olması şart koşulsa, türün kalitesiz olması söz konusuysa daha doğru görüşe göre bunu zaptetmek mümkün olduğundan akit sahih olur. Kusurdan dolayı meydana gelen kalitesizlikte ise akit sahih olmaz; çünkü buna bir ölçü koymak mümkün değildir. Zira kalitesiz bir maldan daha iyi bir başka kalitesiz mal bulunabilir.

"En kalitesiz mal" olması şart koşulursa daha doğru görüşe göre akit sahih olur; çünkü getirilenden daha kalitesiz bir malı talep etmek inatlaşmaktır.

4. Yukarıda geçen şartların kendilerinin bilinebilir olması yanında bizzat niteliklerin akdi yapan iki kişi tarafından biliniyor olması da şarttır; iki taraf veya bunlardan birisi nitelikleri bilmezse -tıpkı satım akdinde olduğu gibi- bu sahih olmaz.

Yine akdi yapan iki kişi dışında iki adil kişinin de malın niteliklerini biliyor olması daha doğru görüşe göre şarttır. Böylece akdi yapan iki kişi anlaşmazlığa düştüğünde diğer iki kişiye müracaat etmek mümkün olabilir. Diğer görüşe göre ise ikisi dışında başkalarının bilmesi şart değildir. ilk görüş esas alındığında bu görüş yukarıda vade konusunda geçen "vadeli selem akdi yapıldığında şayet vade Rumların aylarına göre ayarlanmışsa bunu akdi yapan iki kişinin veya iki adil kişinin bilmesi yeterlidir" şeklindeki hükme aykırıdır. Orada bu ikisi arasındaki fark geçmişti.

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

SİPARİŞ EDİLEN MALDAN FARKLI BİR MAL VERMEK