MUĞNİ’L-MUHTAC

RAMAZAN ORUCU FARZ OLMA ŞARTLARI

 

1. RAMAZAN ORUCUNUN FARZ OLMA ŞARTLARI

 

Ramazan ayı orucunun farz olma şartı: Akıllı olmak, ergenlik çağını geçmek ve oruca güç yetirebilmektir.

 

Çocuk oruç tutmaya güç yetirebildiği zaman yedi yaşında orucu tutması emredilir.

 

A. RAMAZAN ORUCU KİMLERE FARZDIR?

 

Ramazan orucunun farz olma şartları [şunlardır:]

 

1) Müslüman olmak: Kişi günün geçmiş olan bölümünde müslüman olmuş olsa bile hüküm böyledir.

2) Akıllı olmak,

3) Ergenlik çağına ulaşmış olmak: [Bu ve önceki] namazda olduğu gibi oruçta da şarttır.

4) Oruç tutmaya güç yetirebilmek,

5) Sağlıklı olmak,

6) İkarnet halinde [mukim] olmak. [Bu ve önceki] birazdan gelecek açıklamalardan çıkmaktadır.

 

B. RAMAZAN ORUCU KİMLERE FARZ DEĞİLDİR?

 

[Yukarıdaki şartlar gereğince] oruç şu kimselere farz değildir:

 

1) Kafir: Kafire orucun farz olmamasının anlamı, daha önce namazın farz olmaması konusunda geçmiştir.

2) Çocuk,

3) Deli,

4) Baygın kişi,

5) Sarhoş,

6) Oruca güç yetiremeyen kişi: Güç yetirememe; yaşlılık, iyileşmesi ümit edilmeyen bir hastalık, hayız vb. gibi bir sebeple hissen [gerçekten] veya şer'an söz konusu olabilir.

7) Hasta,

8) Yolcu. [Bu son ikisi] ileride gelecek kayıtlardan anlaşılan şartlarda oruçla yükümlü değildir.

 

Hasta, yolcu, sarhoş, baygın, hayızlı şahıslara orucun farz olduğu görüşünü ileri sürenlerin burada kastettiği -usul ilminde geçtiği üzere- "orucu n farz olma sebeplerinin bulunduğu" anlamındadır. Çünkü -ileride geleceği üzere- bu şahısların orucu kaza etmeleri farzdır. Mürted'i de bu konuda bu şahısların kapsamına katanlar yanılmışlardır; çünkü mürtede orucun farz olması teklifi bir farzdır.

 

C. ORUÇ KONUSUNDA ÇOCUĞUN DURUMU

 

Mümeyyiz [temyiz çağına gelmiş] çocuk yedi yaşına geldiğinde oruç tutmaya güç yetirebiliyorsa oruç tutması emredilir. İbn Hazm'ın görüşüne göre burada "çocuk" sözcüğüyle hem erkeği hem de kızı kapsayan çocuk cinsi kastedilmiştir. On yaşına geldiğinde tutmaması halinde -tıpkı namaz meselesinde olduğu gibi- dövülür.

 

Muhibbü't-Taberl bu konuda oruç ve namazı birbirinden şu ge-

rekçeyle ayırmıştır:

 

[On yaşına geldiğinde] namaz kılmayan çocuğun dövülmesi hadisle sabit bir hükümdür. Oruç ibadeti ise namazm aksine içinde bir zorluğu ve sıkıntıya katlanmayı barındırmaktadır. Bu yüzden bu konuda orucu namaz gibi değerlendirmek doğru değildir.

 

Orucu emretme ve dövme -daha önce geçtiği üzere- çocuğun velisi üzerine farzdır.

 

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

 

2. RAMAZAN ORUCUNU TERK ETMEYİ MUBAH KILAN DURUMLAR

A. HASTAlıK - B. YOLCULUK - C. GÜNE ORUÇLU BAŞLAYAN KİŞİNİN GÜN İÇİNDE HASTA VEYA YOLCU OLMASI - D. GÜNE ORUÇLU BAŞLAYAN HASTA VE YOLCULARIN GÜN İÇİNDE ORUÇLARINI BOZMALARI - E. İKAMET EDEN YOLCUNUN VE İYİLEŞEN HASTANIN ORUÇLARINI BOZMASI - F. KAZA ORUCU - G. ORUCU TERK ETMEYİ MÜBAH KILAN ÖZÜRLERİN RAMAZAN AYINDA GÜNDÜZ SONA ERMESİ - H. ORUÇLU OLMADıKLARı HALDE İFTAR VAKTİNE KADAR YEME-İÇMEYİ TERK ETMESİ GEREKEN KİŞİLER