|
TİLAVET SECDESİ |
4. NAMAZDA İKEN SECDE
AYETİNİN OKUNMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER
Kişi namazda iken secde
ayetini okursa imam ve tek başına kılan yalnızca okuduklarında, imama uyan kişi
ise imamın secde etmesiyle secde eder. İmam secde yaptığı halde ona uyan
yapmazsa veya tersi olursa imama uyanın namazı bozulur.
Kişi, namazın Kur'an
okunan bölümlerinin birinde secde ayetini okusa [okuyanın durumuna bakılır]:
a) İmam ve tek başına
namaz kılan kimse yalnızca kendi okuduklarında secde yaparlar, başkasının
okuması halinde secde yapmazlar. Başkasının okuması halinde secde yapmanın
haram olduğunu bilerek yaparsa namazı bozulur.
b) İmama uyan kişi ise
yalnızca imamının secde yapması ile secde eder. Kendisinin veya bir başkasının
secde ayetini okuması sebebiyle secde yapsa veya imamı secde ayetini okuduğu
halde secde yapmayıp kendisi secde yapsa; bunun haram olduğunu bilerek kasten
yapmışsa namazı bozulur.
c) İmam tilavet secdesi
yaptığı halde imama uyan kişi yapmasa veya imama uyan secde yaptığı halde imam
yapmasa, imama uyan kişi imamına muhalefet ettiğinden namazı bozulur. Bu, imama
uyma vasfı devam ettiği sürece geçerlidir. Şayet secde yapmak için cemaatten
ayrılırsa bu bir özür sebebiyle ayrılma mıdır? değil midir? ElMecmu'daki
ifadeden bunun bir özür olduğu anlaşılmaktadır.
d) İmam secde ayetini
okuduğu halde secde yapmamışsa imama uyan kişinin namaz bittikten sonra bunu
kaza etmesi menduptur. Rafii böyle söylemiştir. Burada "kaza etmek"
sözlük anlamıyla kullanılmış olup "eda etmek" anlamındadır. Çünkü bu
meselede -İsnevi'nin dediği üzere- yapılan şey kaza değildir. Bilindiği üzere
bu, aradan uzun zaman geçmemişse yapılır, şayet uzun zaman geçmişse secde
yapılmaz.
e) İmama uyan kişinin
kendisinin secde ayetini okuması veya imamındanbaşkasının okuduğu secde ayetine
kulak vermesi mekruhtur; çünkü secde yapma imkanı yoktur.
f) Tek başına namaz
kılan kişinin ve imam ın da kendileri dışında başkalarının secde ayeti
okumasını dinlemeleri mekruhtur.
g) Gizli okunan namaz
bile olsa imamın ve tek başına namaz kılan kişinin secde ayeti okumaları mekruh
olmaz; ancak imamın secde yapmayı -er-Ravda'da belirtildiği üzere- ertelemesi
müstehaptır. İsnevi"nin belirttiğine göre bu "aradan kısa zaman
geçtiyse" söz konusudur.
Nevevl'nin
"imam" ve "münferid" sözcüklerinin "karae" ve
"secede" kelimelerinin faili olma konusunda tenazu söz konusudur.
Fena' her iki fiili de am el ettirmektedir. Kisai ise ilkinin failinin
hazfedildiğini, Basrahlar ilkinin failinin muzmar olduğunu söylemektedirler.
Onlara göre muzmar fail müfred olup müsenna olmaz. Çünkü şayet müsenna zamiri
olsa bunun bariz olması gerekir. Bu durumda fiilin karea şeklinde olması
gerekir. Müfred fiil her ikisine de tevil yoluyla dönmektedir. Şu halde
Nevevi'nin ifadesi Basra dil okuluna göre sahih olduğu gibi ondan önceki iki
dil okuluna göre de sahihtir. Zamirin müsenna olmamasına nazaran ibarenin
sahihliği yalnızca diğer iki dil okuluna özgü değildir. (Şirbini)
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
5. NAMAZ DIŞINDA
TİLAVET SECDESİNİN YAPILIŞI