|
TİLAVET SECDESİ |
2. TİLAVET SECDELERİNİN
SAYISI
A. TİLAVET SECDELERİ
HANGİ AYETLERDİR
B. SA'D SÜRESİNDEKİ
AYET
A. TİLAVET SECDELERİ
HANGİ AYETLERDİR
İmam Şafil'nin yeni
görüşüne göre bunların sayısı on dört tanedir. Hac suresindeki iki secde
bunlardandır, sad suresindeki tilavet secdesi değildir. O sükür secdesi olup
daha doğru görüşe göre namaz dışında bu ayeti okuyunca secde yapmak
müstehaptır, namazda yapmak haramdır.
İmam Şafii'nin yeni
görüşüne göre secde ayetlerinin sayısı on dört tanedir. Bunlar hac suresindeki
iki secde ayeti ile diğer on ikisidir.
Diğer on iki secde ayet
i şu surelerdedir: A'raf, Ra'd, Nahl, İsra, Meryem, Furkan, Nemi, Fussilet,
Secde, Necm, İnşikak, Alak.
Secde ayetleri şunlardır: 1, A'ARAF
suresi 206, ayet , 2. RA'D suresi 15. ayet , 3. NAHL suresi 49. ayet , 4. İSRA
suresi 107. ayet , 5. MERYEM suresi 58. ayet , 6. HAC suresi 18. ayet , 7. HAC
suresi 77. ayet , 8. FURKAN suresi 60. ayet , 9. NEML suresi 25. ayet , 10.
SECDE suresi 15. ayet , 11. FUSSİLET suresi 37. ayet , 12. NECM suresi 62. ayet
, 13. İNŞİKAK suresi 21. ayet , 14. ALAK suresi 19. ayet
[*] - Secde ayetlerinin
hangileri olduğu konusunda temel delil Amr b. As'ın rivayet ettiği şu hadistir:
Allah Resulü (s.a.v.) bana Kur'an'daki onbeş secde ayetini okuttu. Bunların üçü
mufassal surelerde, ikisi ise hac suresindedir. (Ebu Davud, salat, 1401. Ebu
Davud ve Hakim hasen bir senetle rivayet etmişlerdir. )
On beş diye bahsedilen
secde ayetlerinden biri sad suresindeki ayettir bunun hükmü birazdan
gelecektir.
Şafii'nin eski görüşü,
kısa surelerde yer alan secde ayetlerini düşürmüştür.
[*] - Bunun delili İbn
Abbas'ın rivayet ettiği şu hadistir: Nebi (s.a.v.) Medine'ye hicret ettikten sonra
kısa surelerdeki secde ayetlerinde secde etmemiştir. (Ebu Davud, salat, 1403)
Yeni görüş açısından
buna şöyle cevap verilmiştir: Bu hadis zayıftır ve hükmü nefyetmektedir, bunun
dışındaki hadisler ise hem sahih hem de hükmü ispat etmektedir. Ayrıca Nebi
(s.a.v.)'in terk etmesi bunun farz olmadığını gösterir, mendup olmadığını ise
göstermez.
[*] - Müslim, Ebu
Hureyre'den şunu rivayet etmiştir: Nebi (s.a.v.) ile birlikte İnşikak ve Alak
surelerinde secde yaptık. (Müslim, Mesacid, 1306)
Ebu Hureyre hicretin
yedinci yılında Müslüman olmuştur.
Bu secdelerin hangi
ayetlerde olduğu bilinmektedir. Yalnızca şu dört tanesinde ihtilaf edilmiştir:
1. Nahl suresinde [Nahl,
50] ayetinde: Maverdi bu suredeki secdenin [Nahl, 49] ifadesinde olduğunu
söylemiştir. Ruyani bu görüşü Medine'lilerden nakletmiştir.
2. Nemi suresinde [NemI,
26] ayetinde: Abderı el-Kifaye'de şunu nakletmiştir: Bizim mezhebimize göre
secde şu ifadededir: [Nemi, 25].
EI-Mecmu'da bu görüşün
batıl ve reddedilen bir görüş olduğu söylenmiştir.
Ezrai şöyle demiştir:
Durum Nevevl'nin dediği gibi değildir. Aksine bu Medinelilerin çoğunluğunun,
İbn Ömer, Hasan-ı Basrı ve diğer lerinin görüşüdür. Maverdı de bu görüşü
benimsemiştir. Bu mesele her iki ihtimale de açık olup bildiğmiz kadarıyla bununla
ilgili bir rivayet de söz konusu değildir.
3. Fussilet suresinde
[Fussilet, 38]. Bir görüşe göre secde [Fussilet, 37] ayetindedir.
4. İnşikak suresinde
[İnşikak, 21]. Bir goruşe göre secde surenin sonundadır. Bunu bazı Buhari
şarihleri söylemiştir.
Nevevi, el-Muharrer' de
olduğu gibi- Ebu Hanife'ye muhalif görüş söz konusu olduğu için hae suresindeki
iki secdeyi özelolarak belirtmiştir.
B. SA'D SÜRESİNDEKİ
AYET
A. HÜKMÜ
Sad suresindeki secde
ise tilavet secdesi değildir. Bu ... [Sad, 24](Davud, kendisini denediğimizi
sandı ve Rabbinden mağfiret dileyerek eğilip secdeye kapandı, tevbe edip
Allah'a yöneldi. ) ayetidir.
[*] - Bunun delili İbn
Abbas'ın "Sad suresindeki ayet, secde konusunda üzerinde ısrarla durulan
[azmedilen] ayetlerden değildir". (Buhari, Sucudu'l-Kur'an, 1069)
İbn Süreye bunu da secde
ayeti sayarak secde ayetlerinin sayısını on beş olarak kabul etmiştir.
Sad suresindeki ayet
Allah'ın, Hz. Davud aleyhisselam'ın tövbesini kabul etmesi dolayısıyla onun
şükür secdesidir. Bu ayet in okunması bunu hatırlatmak içindir.
[*] - Çünkü Ebu Said
el-Hudri şöyle demiştir: Allah Resulü (s.a.v.) bir gün bize hitap ederek Sad
suresini okudu. Secdeden bahseden ayete gelince secde yapmaya hazırlandık.
Bizim bu durumuzu gören Nebi (s.a.v.) şöyle buyurdu: Bu sadece bir peygamberin
töubesidir. Ancak madem ki secdeye hazırlandınız [o halde yapalım]
Dedi ve inerek secde
yaptı. (Ebu Davud, salat, 1410. Bu hadis Buhari'nin şartlarına göre sahihtir. )
B. BU AYETİ OKUYUNCA
SECDE YAPMANIN HÜKMÜ
1. Bu ayeti [Sa'd, 24]
namaz dışında okuyunca, yukarıdaki hadis sebebiyle secde etmek müstehaptır.
2. Bu ayeti namaz içinde
okumaya gelince [bu konuda mezhep içinde iki görüş vardır:]
[Birinci görüş]: Daha doğru
görüşe göre bu ayeti namaz içinde okuyunca [secde ayeti olmadığını bile bile]
secde yapmak haram olup namazı bozar. Bilmeyen veya unutan kimsenin namazı ise
özür sebebiyle bozulmaz, ancak o kişi sehiv secdesi yapar.
Kişinin uyduğu imam bu
ayeti okuyunca bunun secde ayeti olduğuna inanarak secde yapsa -Örneğin Hanefi
bir imam olsa- onu uyan kişinin imamdan ayrılarak ayakta beklemesi caizdir. Bu
şuna benzer: İmam, yanılarak beşinci rekata kalksa ona uyan kişi oturarak
bekler.
Bahsedilen durumda
beklemesi sebebiyle sehiv secdesi yapmaz.
Er-Rovdo'da bunun
gerekçesi "çünkü imama uyan kişi, yanılmadan dolayı secde yapmaz"
diye belirtilmiştir.
[Soru]: Bu gerekçe,
yukarıda bahsedilen duruma uymamaktadır.
Çünkü imama uyan kişi
yanılmamıştır.
[Cevap]: Nevevi'nin
bununla kastı şıdır: İmama uyan kişi, sehiv secdesini gerektiren bir fiil
yapması halinde sehiv secdesi yapmaz; çünkü imam bunu yüklenir.
Bu hüküm şu açıdan
problemli görülmüştür: Bu durumda aslolan imamın değil imama uyan kişinin inancıdır.
İmama uyan kişiye göre ise imamın namazı bu durumda batıl olmuştur. Hal böyle
iken imama uyan kişi nasıl imamı bekler?
Ben et-Tenb'ih şerhinde
bu probleme cevap verdim.
[İkinci görüş]: Namaz
içinde bu ayet i okuyunca secde yapmak haram olmadığı gibi bu, namazı da
bozmaz. Çünkü bu secde bu ayetin okunmasına bağlıdır. Diğer şükür secdeleri ise
bundan farklıdır.
Sad suresinde ve diğer
surelerin başındaki hurufu mukattanın anlamı konusunda meşhur görüş bunların
surelerin isimleri olduğudur. (Şirbinı)
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
3. TİLAVET
SECDELERİNİ OKUYAN VE DİNLEYENİN YAPMASI