BEYHAKİ KÜLLİYATI

YÜZÜK

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Hadislerde Yüzük Kullanma

1- Enes b. Malik'in bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sağ eline, taşı Habeş işi olan gümüş bir yüzük taktı. Yüzüğün taşını da avucunun içine doğru getirirdi.

Müslim b. el-Haccac bu hadisi Sahih'te Züheyr b. Harb kanalıyla İbn Ebi Uveys'ten rivayet etmiştir. İbn Yahya da bu hadisi Yunus b. Yezid'den bu şekilde aktarmıştır. İbn Vehb ise Yunus b. Yezid'den, sağ eli zikretmeden nakletmiştir. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gümüş yüzük edinmesiyle ilgili diğer rivayetlerde sağ elin zikredildiği mahfuz değildir. Gümüş yüzüğü attığını bildiren rivayet, diğer rivayetlere muhalefet etmektedir. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gümüş olan yüzüğünü attığıyla ilgili rivayet, diğer rivayetlere muhalefet etmektedir.

2- Enes b. Malik'in bildirdiğine göre bir gün Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) elinde gümüş bir yüzük görülünce insanlar da gümüş yüzük yaptırıp taktılar. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğü çıkarınca insanlar da çıkardılar.

Buhari bu hadisi Sahih'te Yahya b. Bukeyr'den nakletti ve şöyle dedi: "İbrahim b. Sa'd, Şuayb b. Ebi Hamza ve Ziyad b. Said bu hadisi Zühri'den rivayet ederek ona mutabaat ettiler. Müslim de bu hadisi İbrahim ve Ziyad'dan rivayet etti. Bu hadiste gümüşün zikredilmesi Zühri'nin yanılgısı olabilir.

Enes b. Malik'ten olan diğer rivayetler ve İbn Ömer'den olan sahih rivayetler, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) attığı yüzüğün, altından olan yüzük olduğuna, gümüşten olan yüzüğün ise vefat edene kadar Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) elinde kaldığına, sağ elinin parmağına taktığı yüzüğün, gümüş değil, altın olan yüzük olduğuna, gümüş olan yüzüğü ise sol elinin parmağına taktığına delalet etmektedir.

3- Enes'in bildirdiğine göre bir gün Acemlerden birine mektup yazmak isteyince: "Mühürsüz mektubu kabul etmezler" denildi. Bunım üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gümüş bir yüzük yaptırıp üzerine: "Muhammedun Resulullah" yazdırdı.

[T] Müsned (5/490-491)

4- Yezıd (b. Zuray)'ın hadisiyle aynı manada bir hadis, Enes'ten nakledilmiş; ancak onda şu ilave vardır: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat edene kadar yüzük elinde kaldı. Ebu Bekr de vefat edene kadar onu eline taktı. Ömer de vefat edene kadar onu eline taktı. Bu yüzük Osman'ın elindeyken, Osman Eds kuyusunun yanındaydı. Bu sırada yüzük kuyuya düştü. Osman'ın emriyle kuyunun suyu boşaltıldı, ancak yüzük bulunamadı. "

Buhari, bu hadisi muhtasar olarak Yezid b. Zmay'dan, bu ilaveyi de Ahmed b. Muhammed b. Abdillah el-Ensarı kanalıyla babasından, o Sumame'den, o da Enes b. Malik'ten nakletti.

5- Enes der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğü şu parmağındaydı." Enes böyle derken sol elinin serçe parmağını gösterdi.

Müslim bu hadisi Ebu Bekr b. Hallad'dan rivayet etti.

Enes b. Malik'ten nakledilen bu sahih rivayetler, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gümüşten olan yüzüğünü atmadığına ve bu yüzüğü sol elinin serçe parmağına taktığına delalet etmektedir.

6- Enes der ki: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sol eline taktığı yüzüğün beyazlığını görür gibiyim." Bunun isnadı sahihtir.

Abdullah b. Ömer b. el- Hattab'ın bu konudaki rivayeti şu şekildedir:

[T] Nesai, Sünen (8/193-194)

7- İbn Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) altın bir yüzük getirilince onu sağ eline taktı ve taşını da avucunun içine doğru getirdi. İnsanlar da altın yüzük takmaya başlayınca bunu gören Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğü çıkardı ve: "Bunu bir daha asla takmayacağım" deyip gümüş bir yüzük edindi.

Müslim bu hadisi Sahih'te Sehl b. Osman'dan rivayet etti. [T] Müslim, libiis (53).

Cuveyriye b. Esma, Usame b. Zeyd ve Muhammed b. İshak b. Yesar'ın Nafi' kanalıyla İbn Ömer'den olan hadisi: " ... sağ eline taktı, sonra onu çıkarıp attı" şeklindedir. Bazısı: " ... ve sahabeye altın yüzük takmayı yasakladı" ibaresini de eklemiştir. Abdullah b. Dinar, Nafi'nin İbn Ömer'den olan: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Selleml yüzüğü çıkarınca halk ta yüzüklerini çıkardılar" şeklindeki rivayetinde olan yüzüğün altın olduğu konusunda ona muvafakat etmiştir.

Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) edindiği gümüş yüzükle ilgili rivayetler şunlardır:

8- İbn Ömer der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gümüş bir yüzük yaptırıp taktı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat edince Ebu Bekr o yüzüğü taktı. Sonra Ömer taktı. Eris kuyusuna düşürene kadar da Osman taktı."

Müslim bu hadisi Sahih'te Yahya b. Yahya'dan rivayet etti. Buhari de "Osman'ın elinden" ibaresi olmaksızın Muhammed b. Selam kanalıyla İbn Numeyr'den rivayet etti.

Aynı zamanda bu hadisi Eyylib b. Musa, Nafi' kanalıyla İbn Ömer' den, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) attığı yüzüğün altın, taktığı yüzüğün ise gümüş olduğu şeklinde rivayet etmiştir.

Yüzüğü sol ele takmakla ilgili hadisi Ebu Davud Sünen' de merfu olarak rivayet etmiştir. MevkUf olan bir rivayetin merfu olan rivayetin sahihliğine şahitlik etmesi, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğü sol eline taktığını göstermektedir. Merfu olan rivayet şudur:

9- İbn Ömer'in bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğünü sol parmağına takar ve yüzüğün taşını avucunun içine getirirdi. MevkUf olan rivayete gelince:

10- Nafi'nin bildirdiğine göre İbn Ömer yüzüğünü sol eline takardı. Derim ki: Bilindiği gibi İbn Ömer, Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet ettiği bir şey konusunda O'na muhalefet etmezdi. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) altın yüzüğü sağ eline takmasıyla ilgili rivayette, İbn Ömer bu yüzüğün Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) çıkarıp attığı yüzük olduğunu söylemiştir. Sol eline taktığı yüzük ise gümüşten yapılmış olan yüzüktü. Resulullalı'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) taktığı bu yüzükte İbn Ömer, Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) uymuştur.

Ebu Abdillah Cafer b. Muhammed es-Sadık'ın, babasından sahih senetle naklettiği hadis, bu konudaki rivayetleri birleştirmekte, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sol eline takıp çıkarmadığı yüzüğün gümüş olduğunu göstermektedir.

11- Cafer b. Muhammed'in, babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sağ elinin serçe parmağına altın bir yüzük taktı, evine dönünce de onu çıkardı ve bir daha takmadı. Sonra gümüş bir yüzük edinip sol eline taktı. Ebu Bekr es-Sıddik, Ömer b. el-Hattab, Ali b. Ebi Talib, Hasan ve Hüseyin de yüzüklerini sol ellerine takarlardı.

Sahih olan ve Ebu Amr b. Matar'ın, Ebu'l-Abbas el-Esam'ın Fevaid'inde naklettiği bu rivayetin sıhhati konusunda hadis alimleri ihtilaf etmemişlerdir.

12- Ebu İsa et-Tirmizi'nin kitabında Kuteybe'den Hatim b. İsmail kanalıyla Cafer b. Muhammed'den, o da babasından: "Hz. Hasan ile Hüseyin, yüzüklerini sol ellerine takarlardı" dediğini okudum. Ebu İsa bu hadisin hasen sahih olduğunu söyledi. Ben derim ki: (Önceki rivayet olan) Süleyman b. Bilal'ın Cafer b. Muhammed kanalıyla babasından olan rivayetinin metnine şahitlik etmektedir.

13- 14- Ebu Abdillah el-Hafız'ın, "Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub - Rabi b. Süleyman - İbn Vehb - Süleyman b. Bilal - Şerik b. Ebi Nemir - İbrahim b. Abdillah b. Huneyn - babası" kanalıyla Ali b. Ebi Talib' den: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğünü sağ el parmağına takardı" şeklindeki rivayet etti. Şerik der ki: Aynı şeyi bana Ebu Seleme de Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aktardı ki, bu rivayetin isnadı munkatıdır.

İbn Huneyn'in Hz. Ali'den naklettiği hadis eğer buysa, hadisin senedi

bu cihetle mevsuldür. Ancak bana göre İbn Huneyn'in kasdettiği hadisin altın yüzük takmak, ipek işlemeli giysiler ve usfur ile boyanmış giysiler giymek ve rükuda iken Kuran okumanın yasaklanmasıyla ilgili olan hadistir. Bu senetle maruf olan bu hadiste yüzüğü sağ ele takmakla ilgili bir şey yoktur. Yine bunu İbn Ömer'in azatlısı Nafi, Zühd, Yezid b. Ebi Habib, Zeyd b. Eslem, Velid b. Kesir, Usame b. Zeyd, Muhammed b. Amr ve Muhammed b. İshak b. Yesar, hepsi İbrahim'den, o Abdullah b. Huneyn'den, o da Hz. Ali'den yüzükle ilgili lafzı zikretmeden rivayet etmiştir.

Muhammed b. el-Münkedir de Abdullah b. Huneyn'den, bu lafzı zikretmeden rivayet etmiştir. Eğer bu sahihse, bu hadiste bahsedilen, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) attığı altın yüzük olabilir. Burada zikretmediğimiz gümüş yüzüğün sol el parmağına takılmasıyla ilgili rivayet, altın yüzükle ve gümüş yüzükle ilgili rivayetleri birleştirmektedir.

Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat edene kadar yüzüğünü sağ el parmağına taktığıyla ilgili hadislerin isnadları çok zayıftır. Zühri'nin, Enes b. Malik'ten naklettiği Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) çıkarıp attığı gümüş yüzükle ilgili rivayet illetlidir. Zühri'nin, Enes b. Malik'ten naklettiğine göre bu yüzüğün taşı Habeş işiydi.

İbn Ömer'den nakledilen Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gümüş yüzüğüyle ilgili rivayette ise yüzüğün üzerinde gümüşten başka bir şey olmadığı şeklindedir. Bu da taşı Habeş işi olan yüzüğün altın yüzük olduğunu ve bu yüzüğü sağ el parmağına taktığını ve çıkarıp attığını gösterir. Allah en doğrusunu bilir.

15- Eneslin bildirdiğine göre Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğünün tamamı (taşm olduğu yer de) gümüştendi.

[T] Ebu Davud (4217)

16- Eneslin bildirdiğine göre Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğünün tamamı (taşın olduğu yer de) gümüştendi.

Buhari, Sahih'inde İshak kanalıyla Mu'temin b. Süleyman'dan rivayet etti. [T] Buhari (libas 52) bu hadisi Sahih'te İshak kanalıyla Mu'temir b. Süleyman'dan rivayet etti.

17- Sumame bildiriyor: Ebu Bekr es-Sıddik halife olduğu zaman Enes'i (zekat toplamak üzere) Bahreynle gönderdi ve ona bu mektubu yazıp Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğü ile mühürledi. Yüzüğün üzerindeki nakış üç satırlıktı. Bir satırında "Muhammed", diğer satırında "Resul", üçüncü satırında da "Allah" yazılıydı.

Buhari bunu el-Ensari'den, babasından, o amcası Sümame'den, o da Enes'ten şu şekilde rivayet etmiştir: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğünün tamamı (taşın olduğu yer de) gümüştendi. Üzerinde üç satır nakış vardı. Bir satırda "Muhammed", bir satırda "Resul", bir satırda ise "Allah" yazılıydı. Bu yüzük Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat edene kadar elinde kaldı."

[T] Buhari (3106)

18- Enes der ki; Hz. Peygamber'in Sallallahu aleyhi ve Sellem mührü (yüzüğü), hayattayken kendi elindeydi. Ondan sonra Ebu Bekr, Ebu Bekr'den sonra da Ömer elinde taşıdı. Osman halife olduğunda ise Eris kuyusunun kenarında otururken yüzükle oynamaya başladı ve içine düşürdü. Osmanıla beraber üç gün boyunca aradık, Osman kuyunun suyunu boşalttı; ama yüzük bulunamadı.

[T] Buhari (libas 51, VII, 53)

Bütün bunlar Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) önce takıp sonra çıkardığı Habeş işi taşı olan ve sol el parmağına taktığı yüzüğün altın olduğunu gösterir. Önceki rivayetler Enes'in, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gümüş yüzüğünü vasfeden rivayetini desteklemektedir.

19- İbn Ömer der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) altın bir yüzük edindikten sonra onu çıkarıp taşı da gümüş olan gümüşten bir yüzük edindi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğün taşını avucunun içine getirirdi. Yüzüğün üzerine de: "Muhammedun Resulullah" yazdır dı. Başkasının bu şekilde yazmasını da yasakladı. Eris kuyusuna Muaykib'den düşen yüzük budur.''

Beyhaki der ki: Yüzüğün taşının da gümüş olduğu İbn Uyeyne'nin rivayetinde geçmektedir. Humeydi de bu hadisi (Süfyan'dan böyle) hıfzetmiştir ve oldukça güvenilirdir.

Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Eris kuyusuna düşürdüğü yüzük, gümüş olan yüzüktü. Ancak İbn Ömer bu rivayette: "Muaykib'den düştü" derken, Enes b. Malik: "Osman'dan düştü" demiştir. Ubeydullah b. Ömer'in, Nafi'den, onun da İbn Ömer'den olan rivayeti de yüzüğün ondan düştüğünü göstermektedir. Muhtemeldir ki Hz. Osman yüzüğü parmağından çıkardıktan sonra Muaykib'e vermiş ve Muaykib yüzüğü kuyuya düşürmüştür. Bu şekilde iki rivayet te birleşir. Nakledildiğine göre Muaykib, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğünden sorumluydu. Eğer tercih edecek olursak, Ubeydullah b. Ömer'in hıfzı ve Enes b. Malik'in rivayetine muvafakat etmesi sebebiyle, Ubeydullah b. Ömer'in, Nafi'den, onun da İbn Ömer'den olan Hz. Osman'ın düşürdüğüyle ilgili rivayeti tercih ederiz.

Eyyub b. Musa'nın, Nafi'den olan rivayetinde, gümüş yüzükle ilgili: "Yüzüğün taşını avucunun içine getirirdi" ibaresi vardır. Abdulaziz b. Ebi Revvad, Nafi'den rivayette bulunarak ona mutabaat etmiştir. Diğerlerinin Nafi'den olan rivayetine göre ise Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) altından yapılmış yüzüğünün taşını avucunun içine getirirdi.

20- İbn Ömer der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) altın bir yüzük edindi ve taşını avucunun içine getirdi. Bir gün hutbe verirken de: "Bir yüzük yaptırdım. Onu takıyar ve taşını avucumun içine getiriyordum. Vallahi onu bir daha takmayacağım" buyurdu. Bunun üzerine halk ta yüzüklerini çıkarmaya başladılar.

[T] Müslim, libils (53)

Abdulvaris bunu Eyyub es-Sahtiyani'den: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğün taşını avucunun içine getirdi" ibaresiyle nakletmiştir. Müslim de bunu Sahih'te bu yolla rivayet etmiştir. Ubeydullah b. Ömer, Musa b. Ukbe, Leys b. Sa'd ve Usame b. Zeyd de aynı manada bir rivayeti Nafi' kanalıyla İbn Ömer'den yapmış, bazıları bunu hem altın, hem gümüş yüzük hakkında nakletmiştir. Ancak taşını avucunun içine aldığı yüzüğün, altın olduğunda ittifak etmişlerdir. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gümüşten olan yüzüğünün de taşını avucunun içine getirmiş olması muhtemeldir.

Beyhaki der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüğü önce sağ, sonra sol el parmağına taktığıyla ilgili zikrettiğimiz rivayetler bunlardır.

Bunun hükmü vacip veya müstehab ya da mübah ta olabilir. Eğer vacipse, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) en son yaptığı şeklin vacip olması gerekir. Eğer müstehapsa, yine en son yaptığı şeklin müstehab olması gerekir. Eğer mübahsa, yüzüğün sağa da sola da takılmasının mübah olması gerekir. Ancak sol el parmağına takmak evladır. Çünkü Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) son yaptığı budur. Huccet te Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) son yaptığına göredir.

Bu Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenaze görünce önce kalkması, ancak daha sonra (başka bir cenaze geçince (kalkmayıp) oturmasıyla ilgili Şafii'nin söylediğiyle aynıdır.

Ebu Abdillah el-Hafız'ın, Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub kanalıyla Rabi'den bildirdiğine göre Şafii der ki: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenaze görünce kalkmasıyla ilgili hüküm neshedilmiştir veya Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenaze için değil de başka bir sebeple kalkmıştır."

Beyhaki: "Bazı muhaddisler bunu rivayet etmiştir" dedikten sonra Şafii bu rivayetleri zikretti." Sonra da şöyle dedi: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) önce yaptığı ancak sonra terk ettiği şeylerle ilgili rivayetlerde, son yaptığı ölçü alınır. Bu durumda ilk yaptığı vacipse, yaptığı bu şey son yaptığıyla neshedilmiştir. Müstehapsa, asıl müstehab son yaptığı olur. Eğer mübahsa, oturmakta veya kalkmakta bir sakınca yoktur. Ancak ben kalkmamayı daha güzel görürüm. Çünkü Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) son yaptığı budur.

Bize bildirildiğine göre Şafii yüzüğü sol el parmağına takardı ve yüzüğünde "Allah Muhammed b. İdris'in güvendiğidir" yazılıydı.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Cuveybari'nin Uydurduğu 1000 Sual Hadisi