BEYHAKİ KÜLLİYATI

ŞAFİİ’NİN RİVAYETTE HATASIZLIĞI

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Lanetleşme ile İlgili Hadis

Ebu Said b. Ebi Amr'ın, "Ebu'l-Abbas - Rabi" kanalıyla bildirdiğine göre Şafii şöyle demiştir: "Adani hanımının, amcasının oğluyla zina yaptığını iddia etti. Amcası oğlu da Şerik b. es- Sehma idi. Adani bu kişinin adını Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildirerek onu karısının üzerinde gördüğünü söyledi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu konuyu Şerik'e sorunca, Şerik bunu inkar etti, ancak Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona yemin ettirmedi. Bu sebeple böylesi bir durumda zina ettiği iddia edilen kişiye had uygulanmaz. Adani hanımıyla lanetleşti ve Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Şerik'e had uygulamadı. Yine bu sebeple başkasının lanetleşmesiyle zina ettiği iddia edilen kişiye had uygulanmaz. Karısının zina ettiğini iddia eden Adani'ye de had uygulanmamıştır. Yani bu durumda zina ettiği iddia edilen kişiye de had uygulanmaz."

Şafii, el-İmla'da bunu bu şekilde rivayet etmiştir. Yani zina iddiasında bulunan kişi Sehl b. Sa'd es-Saidi'nin hadisinde zikredilen (Uveymir el-) Adani' dir. Zina ettiği iddia edilen kişi de İkrime kanalıyla İbn Abbas'tan nakledilen hadiste ve Enes b. Malik'in hadisinde zikredilen Şerik b. Sehma'dır. el-Müzeni'de, Muhtasar'da bu manada bir rivayet zikretmiştir. Bazı hocalarımız da bunun hatalı olduğu görüşüne varmıştır. Zira Şerik b. Sehma'ya zina suçlamasında bulunan kişi Hilal b. Umeyye'dir. İkrime bunu İbn Abbas'tan: "Hilal b. Umeyye, eşinin Şerik b. Sehma ile zina ettiği suçlamasında bulundu" şeklinde rivayet etmiştir. Hişam b. Hassan da bunu İbn Sirin'den bu şekilde rivayet etmiş ve:

"Enes b. Malik'e bu durumu sorduğumda: ''Hilal b. Umeyye, eşinin Şerik b. Sehma ile zina ettiği suçlamasında bulundu'' karşılığını verdi" demiştir. Uveymir el-Adani'ye gelince; onun eşiyle zina yaptığı suçlamasında bulunan kişi zikredilmemiştir. Sehl b. Sa'd es-Saidi ve Abdullah b. Ömer suçlamada bulunan kişiyi zikretmeksizin bu şekilde rivayet etmiştir. Ancak Sehl'in hadisinde kadınla zina ettiği iddia edilen kişinin Şerik b. es-Sehma olduğu zikredilmediği gibi başka bir isim de zikredilmemiştir. Ancak Sehl bunu hadisinde zikretmemiş olsa bile, Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Eğer şu vasıflarda bir çocuk doğurursa adam doğru söylüyor demektir" buyurması ve kadının istenilmeyen vasıflarda bir çocuk doğurması zina eden adamın adının zikredildiğine delalet etmektedir. Bu görüşte olan kişi bu rivayete dayanmaktadır. Şafii ve bu kişi bu hadisi rivayette tek değildir. Şafii bu yönde rivayette bulunan kimselerin hadisine mutabaat ederek böyle demiştir. Bu rivayet te şöyledir: "Muğire b. Abdirrahman ve İbn Ebi'z-Zinad'ın, ''Ebu'z-Zinad - Kasım b. Muhammed'' kanalıyla bildirdiğine göre İbn Abbas, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Adani ve hamile olan karısı arasında lian yaptığını ve zina yaptığı kişinin İbnu's-Sehma olduğunu işitmiştir."

Ebu Abdirrahman es-Sülemi, "Ebu Muhammed Abdullah b. Muhammed b. Ziyad - Muhammed b. İshak b. Huzeyme - Bundar Ebu Amir - Muğire b. Abdirrahman" kanalıyla Ebu'z-Zinad'dan bunu (önce geçen metni) rivayette bulunmuştur.

İbn Huzeyme der ki: "Rabi' b. Süleyman, "İbn Vehb - İbn Ebi'zZinad" kanalıyla babasından (Ebu'z-Zinad'dan)" aynısını rivayet etmiştir. Bu da sahih bir isnaddır. Vakıdi de, "Dahhak b. Osman İmran b. Ebi Enes - Abdullah b. Cafer" kanalıyla naklederek kendisinin (Abdullah b. Cafer'in), Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Uveymir b. el-Adani ile eşi arasında lian yaptığı, Uveymir b. el-Adan!'nin eşinin karnındaki çocuğun kendisinden olmadığını ve çocuğun İbnu's-Sehma'dan olduğunu söylediği zaman hazır bulunduğunu rivayet etmiştir.

Bana göre bu konudaki ayetin nüzul sebebini zikredenlerin ittifakı açısından İbn Abbas, İbn Ömer, Sehl b. Sa'd, Enes b. Malik ve başkalarının lian konusunda rivayet ettiği haber bir kıssadan ibarettir. Zira ayet lanetleşenler hakkında bir defada inmiştir. Çünkü adam hamile olan eşinin zina ettiğini iddia etmiş ve Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Eğer şu vasıflarda bir çocuk doğurursa adam doğru söylüyor demektir" buyurmuştur. Raviler de bunda ittifak etmiştir. Bunun iki kıssadan oluştuğu konusunda ittifak edenler pek azdır. Ancak İkrime, Kasım b. Muhammed'in İbn Abbas'tan olan rivayetine muhalefet etmiştir. Sehl ve İbn Ömer de zina iddiasında bulunan kişinin Hilal b. Umeyye olduğunu bildirerek Kasım b. Muhammed'in İbn Abbas'tan olan rivayetine muhalefet etmiştir. Yani Hişam b. Hassan'ın, "İbn Hassan İbn Sırın" kanalıyla Enes'ten naklettiği rivayet dışında Sehl ve İbn Ömer, Kasım b. Muhammed'in İbn Abbas'tan olan rivayetine muhalefet etmiştir. Bu rivayetlerden birini tercih edecek olursak, Kasım b. Muhammed'in İbn Abbas'tan olan rivayetinde zina suçlamasında bulunan kişiyi ve zina ettiği iddia edilen kişiyi zikretmesiyle birlikte İbn Ömer ve Sehl b. Sa'd'ın ravileri hadiste daha hafız ve daha güvenilir kimselerdir. Zina suçlamasında bulunan kişinin adını zikrettikleri rivayete, İkrime ve Hişam b. Hassan'ın zina ettiği iddia edilen kişiyi zikrettikleri rivayete ve Kasım b. Muhammed'in İbn Abbas'tan naklettiği ve içinde her iki ismin zikredildiği rivayete itimad etmek daha yerinde olur. Zikrettiğimiz gibi Şafii'nin, eZ-İmaa'da dediği sahihtir. Doğrusunu da Allah bilir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Lian ile İlgili Başka Bir Hadis