BEYHAKİ KÜLLİYATI

KADER

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Kişi Kader'in Dışında Hareket Edemez

Kişinin Kendisine Yazılandan Başka Bir Şey Yapamayacağının ve Allah'ın Dilediği Dışında Ne Kendine Ne de Başkasına Fayda veya Zarar Veremeyeceğinin Beyanı

Yüce Allah: "Allah insanlardan bir takımını doğru yola eriştirdi, fakat bir takımı da sapıklığı hak etti"[A'raf 30], "Allah kimi dilerse onu şaşırtır, dilediği kimseyi de doğru yola iletir"[En'am 39], "Allah size bir kötülük dilerse, O'na karşı sizi kim korur; ya da size rahmet dilerse (size kim zarar verebilir)"[Ahzab 19] ve: "De ki: Allah size bir zarar gelmesini dilerse veya -bir fayda elde etmenizi isterse O'na karşı kimin bir şeye gücü yetebilir?''[Fetih 11] buyurmaktadır.

280- İmran b. Husayn der ki: "Ey Allah'ın Resulü! Cennet ve cehennem ehli belli midir?" diye sorulunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Evet" buyurdu. Adam: "O zaman niçin amel işlenecektir?" deyince, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ancak herkes ne için yaratılmış sa o, ona kolaylaştırır" buyurdu.

Buhari, Sahih'inde Ebü Ma'mer'den ve Müslim, Şeyban'dan, ikisi de Abdulvaris'ten rivayet etti.

[T] Buhari (6596) ve Müslim (2649).

281- Sahabeden Abdurrahman b. Katade es-Sülemi der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu işittim: "Allah, Adem'i yarattıktan sonra belinden tüm zürriyetine aldı ve: ''Bunlar, yaptıklarına bakılmadan cennetlik, şunlar da yaptıklarına bakılmadan cehennemliktir'' buyurdu." Adamın biri: "Ey Allah'ın Resulü! O zaman neden am el ediyoruz?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bu kaderi gerçekleştirmek için" karşılığını verdi.

[T] Ahmed (17660).

Bunu Muaviye b. Salih, bir keresinde bu şekilde aktarmıştır. Buhari bunun hatalı olduğunu söylemiştir ki doğrusu aşağıdaki gibidir:

282- Hişam b. Hakim b. Hizam'ın bildirdiğine göre bir adam Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelerek "Ameller baştan mı yapılmakta? Yoksa hüküm çoktan verildi mi?" diye sordu.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ise şu karşılığı verdi: "Kuşkusuz Yüce Allah, Adem'in belinden zürriyetini çıkardı. Sonra onları kendilerine şahit tuttu. Sonra onları iki avucuna yayarak ''Bunlar cennetlik, bunlar da cehennemliktir'' buyurdu. Cennetliklere cennet ahalisinin amelini işlemek kolaylaştırılmaktadır. Cehennemliklere de cehennem ahalisinin amelini işlemek kolaylaştırılmaktadır." Bu şekilde rivayet daha sahihtir.

[T] Heysemı der ki: Hadisi Bezzar ve Taberani rivayet etmiş olup .... şahitlerinin çokluğu sebebiyle hadis hasendir. Taberani'nin senedi de hasendir.

283-284- Hişam b. Hakim b. Hizam'ın bildirdiğine göre bir adam Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelerek "Ey Allah'ın Resulü! Biz amelleri baştan mı yapmaktayız? Yoksa hüküm çoktan verildi mi?" diye sordu.

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ise şu karşılığı verdi: "Kuşkusuz Yüce Allah, Adem'in belinden zürriyetini çıkardı. Sonra onları kendilerine şahit tuttu. Sonra onları iki avucuna veya bir avucuna yayarak ''Bunlar cennetlik, bunlar da cehennemliktir'' buyurdu. Cennetliklere cennet ahalisinin amelini işlemek kolaylaştırılmaktadır. Cehennemliklere de cehennem ahalisinin amelini işlemek kolaylaştırılmaktadır."

Beyhaki der ki: Zübeydi, Muhammed b. el-Velid'dir. Onun ismini İshak b. İbrahim el-Hanzali, Bakiyye'den rivayette vermiştir.

285- Abdurrahman b. Katade el-Basrl, babası kanalıyla Hişam b. Hakim'den bildiriyor: "Ey Allah'ın Resulü! O zaman neye göre am el edeceğiz?" diye soruldu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de: "Kaderle çizilen ölçülerine göre" buyurdu.

[T] Heysemı der ki: Hadisi Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş olup ravileri güvenilirdirler.

286- Muğire b. Şu'be der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namazını bitirince selam verip şöyle dedi: "Allah'tan başka ilah yoktur, yalnız Allah vardır. Ortağı yoktur. Mülk O'nundur, hamd O'na mahsustur. Allahım! Senin verdiğine engelolacak, vermediğini de verecek bir kimse yoktur. Senin lütfun olmadan hiçbir zengine serveti fayda vermez."

Buhari, Sahih'inde Kuteybe'den ve Müslim ise İshak b. İbrahim kanalıyla Cerir'den rivayet etti. [T] Buhari (844) ve Müslim (593).

287- İbn Abbas bildiriyor: Bir defasında Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bineğinin arkasına binmiştim. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana şöyle buyurdu: "Eyoğul! Sana birkaç söz öğreteceğim. Allah'ın emirlerini gözet ki O da seni gözetsin! Allah'ın buyruklarına uy ki O'nu hep yanında bulasın! Bir şey isteyeceksen Allah'tan iste! Yardım isteyeceksen Allah'tan iste ve bil ki tüm insanlar bir konuda sana fayda vermek için bir araya gelseler, ancak Allah'ın sana takdir ettiği kadar bir fayda verebilirler. Sana bir konuda zarar vermek için de hepsi bir araya gelse bil ki ancak Allah'ın sana takdir ettiği kadar bir zarar verebilirler. Bil ki artık sahifeler kurudu ve kalemler kalktı (her şey yazıldı ve bitti)! Veya kalemler ve sahifeler kaldırıldı. "

[T] Tirmizi (2516, "hasen sahih").

288- Bu hadis başka bir kanalla "kalemler kalktı ve sahifeler de kurudu" ibaresiyle rivayet olunmuştur.

289- Ebu Musa der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bir dilenci veya ihtiyaç sahibi gelince: "Aracılık yapın, ecriniz verilir. Allah da Resulü'nün dili üzere dilediği hükmü verir" buyurdu.

Buhari ve Müslim, Sahih'lerinde bu hadisi Ebu Usame kanalıyla rivayet etti. [T] Buhari, edeb (80), tevhid (193).

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Allah'ın Yüklediği Mükellefiyetin Sınırları ve İlahi Takdire Dair Bölüm