|
BEYHAKİ KÜLLİYATI |
İMAM’IN ARKASINDA KIRAAT |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük
Biyografi
İmamın
Arkasında Okumayı Kerih Gören
Kişinin
Huccet Saydığı Başka Bir Rivayet
İmamın Arkasında
Okumayı Kerih Gören Kişinin Huccet Saydığı Başka Bir Rivayet ve Bu Rivayetin Zayıf
Olduğunun Beyanı
411-412- Hz. Ali der ki:
Adamın biri Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"İmamın arkasında
okumalı mıyım yoksa susmalı mıyım?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Hayır sus, (imamın okuması) senin için
yeterlidir" buyurdu.
Beyhaki der ki: Bunu
Muhammed b. Salim'den başka Şa'bi'den rivayet eden kimse yoktur ve mahfuz bir
hadis değildir. Kays b. er-Rabi' de bunu ondan rivayet etmektedir. Muhammed b.
Salim'in hadisinin zayıf olduğu da açık olarak görülmektedir. Ebu Abdillah
bize: "Bu birçok sebepten dolayı isnadı zayıf olan bir haberdir. Bunlardan
biri de bu hadisi Haris b. Abdillah el-Hemdani'den başka rivayet eden kimseyi
görmeyişimizdir" dedi. Sonra bunu isnadıyla Şa'bi'den rivayet edip onun:
"Haris yalancılardan biridir" dediğini bildirdi. Yine Şa'bi'nin:
"Haris bunu bize
nakletti. Vallahi o yalancılardan biri idi" dediğini bildirdi. İbrahim
en-Nehai'nin de Haris'i yalanla ith am ettiğini söyledi.
Murra b. Şerahil'in de
Haris el-A'var'dan hadis işittiğini ve bu hadisi kabul etmeyip ona: "Ben
tekrar yanına çıkana kadar (burada) otur" dediğini, Murra el-Hemdani içeri
girip kılıcını kuşanınca Haris'in durumun kötü olduğunu anlayıp oradan
gittiğini bildirmiştir.
Ebu Bekr b. Ebi
Hayseme'den de şöyle nakletmiştir: "Yahya b. Main'e, Hz. Ali'nin ravisi
Haris sorulunca: ''Kendisi zayıf birisidir. Murra b. Şerahil onun öldürülmesini
helal görmüştür. Amir eş-Şa'bi ve İbrahim en-Nehai onu cerh etmiştir. O zaman
siz bu kişi hakkında ne dersiniz?'' karşılığını verdi." Yahya ve
Abdurrahman'ın, "Ebu İshak - Haris" kanalıyla Hz. Ali'den rivayette
bulunmadığını da zikretmiştir.
Ebu Abdillah:
"Sonra baktığımızda bu haberi Ebu Sehl Muhammed b. Salim'in Şa'bi'den rivayet
ettiğini gördük. İlim ehline göre bu kişinin durumu da Haris b. Abdillah
el-Hemdani'nin durumu gibidir" dedi. Sonra aynı isnad ile Yahya el-Kattan
ve Abdurrahman'dan rivayette bulunarak onların Muhammed b. Salim'den rivayette
bulunmadıklarını söyledi. Sonra Abdullah b. el-Mübarek, Yahya b. Main ve Buhari
kanalıyla onun tenkit edildiğini rivayet etti.
Ebu Abdillah:
"Sonra baktığımızda bu haberi Muhammed b. Salim b. Kays b. er-Rabi'den
rivayet ettiğini gördük. Bunun da durumu dostu Muhammed b. Salim ve Haris'in
durumu gibidir" dedi. Sonra isnadıyla Yahya ve Abdurrahman b. Mehdi'den
rivayette bulunarak onların kendisinden rivayette bulunmadığını söyledi. Yahya
b. Main, Buhari ve imamlardan olan başka kimselerden bu kişinin zayıf olduğu
rivayet edilmiştir. Sonra Ebu Abdillah imamın arkasında okuma konusunda Hz.
Ali'den rivayette bulundu. Biz de daha önce de bunu zikretmiştik.
Beyhaki der ki: Bu
hadisin, "Muhammed b. Salim - Şa'bi" kanalıyla Allah Resulü'nden
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) mürselolarak rivayet edildiği söylenmiştir.
413- Şa'bi der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "İmamın arkasında
kıraat olmaz."
Ali (Darekutni):
"Bu, mürsel bir hadistir" diyerek Gassan b. er-Rabi'nin rivayetini
bizim aktardığımız yönde rivayet etti ve ardından: "Gassan bunu rivayette
tek kalmıştır ve kendisi zayıf birisidir. Kays ve Muhammed b. Salim yine zayıf
kimselerdir. Bir önceki mürsel hadis bundan daha doğrudur" dedi. Allah
doğrusunu bilir, Darakutni kitabında böyle demiştir. Darakutni bu konuda
bulduğu bütün haberleri nakletmiştir. Ebu'l-Hasan ed-Darakutni: "Bir
önceki mürsel hadis bundan daha doğrudur" demiştir. Gassan b. er-Rabi',
Kays b. er-Rabi' ve Muhammed b. Salim hakkında bir şey dememiştir.
Sonra: "Bu sadece
mürselolması açısından yerilebilir" demiş ve ravilerini güvenilir
bulmuştur. "Önceki daha doğrudur" derken onun sahih olduğunu
söylemiştir. Ancak bu, kendisinin bir karıştırmasıdır. Zira Muhammed b. Salim
iki dostuyla birlikte tenkit edilmemiş miydi? "Bir önceki mürsel hadis
bundan daha doğrudur" demesinin sebebi zayıf olan diğer iki kişinin
kendisiyle birlikte bunu rivayet etmemesidir. Hadis mürselolarak rivayet
edilince de bunu mevsul olan hadisle karıştırmamıştır. O zaman nasıloluyor da
burada ve kitabında:
"Muhammed b. Salim
zayıf birisidir" denilirken: "Bu sadece mürsel olması açısından
yerilebilir" denilmektedir? Bu hadis mürselolmasıyla ve Muhammed b.
Salim'den nakledilmesiyle zayıftır. Ancak karıştırarak ve hadisi mevsul olarak
rivayet etmemesi daha doğrudur.
Muhtemelen mevsul olarak
rivayet edilmesi kendisinden sonra zayıf olan Kays b. er-Rabi' ve Gassan b.
er-Rabi'den mevsul olarak rivayet edilmesindendir. Bunu Muhammed b. Salim
kanalıyla mürselolarak nakledenin rivayeti kendisinden mevsul olarak bu manada
nakledenin rivayetinden daha doğrudur. Zira Darekutni, bu rivayetlerden birinin
sahih olduğu yönünde hüküm vermiştir. Doğruya ulaşmak Allah sayesindedir.
Ebu Abdillah el-Hafız'ın
bildirdiğine göre Ebu Ali Hüseyn b. Ali elHafız şöyle demiştir: "Muhammed
b. Salim'in, ''Şa'bi - Haris'' kanalıyla Hz. Ali'den olan rivayetini hiç kale
alma. Zira bu rivayet, batıldır ve
Muhammed b. Salim
rivayetlerde metrUk birisidir." Doğruya ulaşmak Allah sayesindedir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: