|
BEYHAKİ KÜLLİYATI |
İMAM ŞAFİİ’NİN MENKIBELERİ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Şafii'nin Eski
er-Risale Kitabını Yazma Sebebi
Ebu Sevr'in naklettiğine
göre Abdurrahman b. Mehdi, o sırada genç olan Şafii'ye bir mektup yazıp, kendisi
için; Kur'an ayetlerinin maksadını, sahih hadisleri, icma delilini, Kur'an ve
sünnette nasih ve mensuh hükümleri anlatan bir kitap yazmasını istedi. Onun
için "erRisale" kitabını yazdı.
Abdurrahman b. Mehdi der
ki: "Namaz kılıp, Şafii'ye dua etmediğim zaman yoktur."
Muhammed b. İsmail, Musa
b. Abdurrahman b. Mehdi'nin şöyle dediğini naklediyor: Basra'da Malik'in
görüşlerini ilk olarak açıkça anlatan kişi babamdır. Kan aldırdı, kan aldırdığı
yeri silip mescide girdi ve abdest almadan namaz kıldı. Bu hareket insanların
zoruna gitti. Babam bu görüşlerinde sebat etti.
Sonra Şafii' nin
Bağdad'da olduğunu duydu. Ona mektup yazıp durumunu şikayet etti. Şafii kendisi
için "er-Risale" kitabını yazdı ve babama gönderdi. Babam bundan
dolayı çok sevindi.
Musa der ki: Bu kitabın
hattıyla yazılmış hali bizde mevcut değildir,
Haris b. Sureye
en-Nekkal der ki: Şafii'nin bu "er-Risale" Kitabını, Abdurrahman b.
Mehdi'ye ben götürdüm. Onu çok beğendi ve "En cahil insan bile bunu
anlar" dedi.
Muhammed b. Hallad
ez-ZühH der ki: Abdurrahman b. Mehdi, Şafii'nin er-Risale kitabını okuyunca
şöyle dedi: "Bunlar iyi anlatan bir adamın sözleridir."
Ebu'l-Hasan Muhammed b.
el-Hüseyin el-Asımi'nin kitabında okuduğuma göre Abdurrahman b. Mehdi, Şafii'ye
mektup yazıp: "Bana ilimleri açıklayan bir kitap yaz" dedi. Ona
er-Risale'yi yazdı. Abdurrahman onu okuyunca şöyle dedi: "Bu ümmet içinde,
bugün, bunun gibi bir adamın olabileceğini (veya Yüce Allah'ın böyle birini
yarattığını) tahmin etmezdim."
Derim ki: Abdurrahman b.
Mehdi b. Hassan, Ebü Said el-Basri, hadis alimlerinin önemli şahsiyetlerinden
birisidir.
Ali b. Abdillah b.
al-Medini'nin şöyle dediğini nakletmiştik: Vallahi beni alıp, Rükn ile Makam
arasında yemin ettirseler; hadis konusunda Abdurrahman b. Mehdi'den daha alim
birini görmediğime Allah adına yemin ederim.
Abdurrahman b. Mehdi,
Şafii'den iki sene önce vefat etti. Hicri yüz doksan beş yılında öldü.
Yahya b. Said b. Ferruc
Ebu Said el-Kattan da aynı sene öldü. Kendisi bu konuda önemli imamlardandır.
Şafii'nin kitabından istifade edip onun delillerini kullananlardan biriydi.
Harun'un naklettiğine
göre: Yahya b. Said, Şafii'den bahsedip: "Ondan daha zeki veya daha
anlayışlı kimse görmedim" dedi. er-Risale'yi kendisine arz etmişti.
Hasan b. Muhammed b.
es-Sabbah, Yahya b. Said'in şöyle dediğini naklediyor: "Her namazda her
gün ve her gece Şafii için dua ediyorum." Yani Allah kendisine anlayış ve
zeka verip ufkunu açtığı için.
Zekeriyya b. Yahya
es-Sad'nin kitabında okuduğuma göre, Yahya b. Said şöyle dedi: "Kırk
seneden beri namazlarımda Şafii'ye dua ederim."
Beyhaki der ki: Sonra
Şafii, Mısır'a gittiğinde ve Mısır dönemi kitataplarını yazdığında,
er-Risale'yi tekrar düzenledi. Her ikisinde, ilim ehlinin vazgeçemeyeceği fıkıh
usulünün beyanı söz konusudur.
Ahmed b. Seleme b.
Abdillah, İshak b. Raheveyh'in şöyle dediğini naklediyor: Ahmed b. Hanbel bana
mektup yazıp: "Bana Şafii'nin, ihtiyacım olduğunu tahmin ettiğin
kitaplarından temin et" dedi. Ona cevap yazıp dedim ki: "Ben senin
hangisine ihtiyacın olduğunu bilemediğim için isteğini yerine getiremiyorum.
Ama onun kitaplarından öyle bir kitap hazırladım ki, sana bütün ilimlerin
usulünü veya onun ilminin genel usulünü öğretecektir."
Bana er-Risale'yi temin
etti.
Burada İshak'ın Ahmed b.
Hanbel'e sitem ettiğini düşünüyorum.
Fakat ona yazdığı
mektubu bana yazsaydı, Şafii'nin de kitapları elimde olsaydı, onun neye
ihtiyacı olduğunu bilip ona göre kitap temin ederdim.
Bu da Ahmed'in
Risale'yle birlikte diğer kitaplardan da istediğini göstermektedir.
Abdülmelik b. Abdilhamid
der ki: Ahmed b. Hanbel bana: "Neden Şafii'nin kitaplarına
bakmıyorsun?" dedi. Ona: "Ey Ebü Abdillah! Biz meşgul
insanlarız" deyince o: "er-Risale kitabına bak, en güzel
kitaplarındandır" karşılığını verdi.
Fevran der ki: Ebü
Abdillah'ın yani Ahmed b. Hanbel'in kitaplarını, iki oğlu; Salih ve Abdullah
arasında taksim ettim. Kitapların içinde Şafii'nin er-Risale'sinin hem Irak,
hem Mısır nüshalarını gördüm.
Muhammed b. İdris
eş-Şafii'nin oğlu Muhammed der ki: Ebu Abdillah Ahmed b. Hanbel bana dedi ki:
"Ben geceleri veya seher vakti arkadaşlarıma veya dostlarıma dua ediyorum.
Baban beşincileridir,"
Müzenı der ki: Şafii'nin
er-Risale kitabını beş defa okudum. Her defasında ondan, daha önce fark
etmediğim yeni bir meseleyi öğrendim.
Ebu'l-Kasım
el-Anmatı'nin naklettiğine göre el-Müzenı şöyle diyor: Ben Şafii'nin er-Risale
kitabını elli senedir okuyorum. Baktığım her seferde, daha önce bilmediğim yeni
bir şeyi öğrenmişimdir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: