BEYHAKİ KÜLLİYATI

ALLAH’IN İSİM VE SIFATLARI

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Yüce Allah'ın: "Onlar, yaratan olmaksızın mı yaratıldılar yoksa yaratanlar kendileri midir?"[Tur 35] Buyruğu

834- Muhammed b. Cübeyr b. Mut'im, babasından bildiriyor: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) akşam namazında Tür Süresini okuduğunu işittim. "Yoksa onlar, hiçbir şey olmaksızın mı yaratıldılar? Yoksa yaratıcılar kendileri mi? Yoksa gökleri ve yeri onlar mı yarattı? Hayır! Onlar, kesin bilgiye inanmıyorlar. Yoksa Rabbinin hazineleri onların yanında mıdır? Yoksa üstün güç sahipleri kendileri midir?"[Tur 35-37] ayetlerine ulaştığı zaman kalbim neredeyse yerinden fırlayacaktı. [-] Sahihtir. Buhari (8/603).

Ebü Süleyman der ki: Bu ayeti işitince heyecanlanmasının sebebi, zekası ve anlayışıyla ayetin manasını ve işaret ettiği şeyleri iyi bilmesidir. Bu ayet sorunlu ayetlerdendir. Ebü İshak el-Zeccac bu ayetin manasıyla ilgili şöyle dedi: Bu ayet, süredeki en zor ayettir. Bazı lügat alimleri ise: "Onların yaratılması göklerin ve yerlerin yaratılmasından daha zor değildir. Çünkü gökler ve yerler yoktan var edilmişlerdir. Onlar ise Hz. Adem'den yaratılmışlardır. Hz. Adem de topraktan yaratılmıştır.

Bu ayetle ilgili başka bir görüş ise şöyledir: "Onlar yoktan mı yaratıldılar veya başka bir şey için mi yaratıldılar. Yani boşu boşuna mı yaratıldılar ve hesaba çekilmeyecekler, onlara emirler ve yasaklar gelmeyecek mi sandılar."

Ebu Süleyman der ki: Bu konudaki üçüncü görüş Ebu İshak'ın zikrettiği iki görüşten de daha güzeldir ve ayetin manasına daha uygundur. Bu görüş ise şöyledir: Onlar bir yaratıcı olmadan mı var oldular. Böyle bir şeyin olması mümkün değildir. Çünkü yaratılışı yaratıcıya bağlamak zaruridir. Yaratılan bir şeyi mutlaka yaratıcısının olması gerekir. Yaratıcı olan ilahı inkar etmemek, yaratıcı olmadan var olduklarını düşünmek demektir. O zaman kendi kendilerini mi yarattılar? Bu düşünce daha büyük bir fesat ve dalalet olur. Çünkü var olmayan bir şey nasıl kudretle vasfedilebilir?! Var olmayan bir şey nasıl yaratır ve nasıl bir fiil işler?! Bu mümkün olmadığına göre, varlıkları bir yaratanın olduğu ve ona iman etmek gerektiği ortaya çıkar.

Ebu Süleyman der ki: Yüce Allah şöyle buyurur: "Yoksa gökleri ve yeri kendileri ıni yarattılar? Hayır, Allah'a kesin olarak inanınıyorlar."[Tur 36] Yani, eğer kendi kendilerini yarattıklarını iddia etmekte haklılarsa, gökleri ve yeri de yarattıklarını iddia etsinler. Hiçbir durumda böyle bir iddiada bulunmaları mümkün değildir. Bu durumda iddiaları mesnetsizdir. "Hayır, Allah'a kesin olarak inanınıyorlar"[Tur 36] buyruğuyla iman etmemelerinin sebebinin, Allah'ın bir ihsanı olan yakine sahip olmamaları gösterilmiştir. Cubeyr b. Mut'im'in: "Neredeyse kalbim yerinden fırlayacaktı" demesinin sebebi budur. Allah en doğrusunu bilir. Bu konuyu ancak kalpleri bilen anlar. Muhammed b. es-Saib'in, Ebu Salih'ten bildirdiğine göre İbn Abbas: "Onlar, yaratan olmaksızın mı yaratıldılar yoksa yaratanlar kendileri midir"[Tur 35] ayetini açıklarken şöyle dedi: "Ayetteki yaratandan kasıt yüce Rab, kastedilen kişiler ise Mekke halkıdır."

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Arş ve Kürsi Hakkındaki Rivayetler