|
Hasta Ziyareti Adabı |
8766- Hz. Aişe
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir hastayı ziyarete gittiğinde
elini onun başı ve göğsünde gezdirir: "insanların Rabbi! Sıkıntısını gider
ve ona şifa ver. Şifa versen sensin. Senden başka şifa verecek yoktur. Ona,
hastalığı söküp atan bir şifa ver" diye dua ederdi. Vefatına sebep olan
hastalığı sırasında elini tutup göğsüne koydum ve bu sözleri söylemeye
başladım. Ancak Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) elini elimden çekti
ve: "Allahım! Beni Refik-i ala 'nın içinde kıl" dedi.
Müslim, Sahıh'de
Şu'be'den rivayet etti.
Tahric: İsnadı sahihtir.
- Müslim, selam (2/1722).
Buhari ile Müslim, Sevri
kanalıyla A'meş'ten "Sağ elini gezdirir" lafzıyla zikretmişlerdir. -
Buhari, tıb (7/24,26) ve Müslim, selam (2/1722).
Cerir ise A'meş'ten
rivayet ederken: "Sağını gezdirir" lafzını kullarımıştır. - Müslim,
selam (46).
Huşeym ise A'meş'ten
rivayet ederken: "Sağ elini ağrısı olan yere koyar" lafzını
kullanmıştır. - Müslim, selam (2/1722).
Ebu Salih el-Eş' ari de
Ebu Hureyre'den şöyle bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ashabından hasta olan birini ziyarete gittiğinde elini kapatıp onun
alnına koyardı. Bunu da hasta ziyaretini tamamlayan unsurlardan biri olarak
görürdü." - Beyhaki, es-Sünenü'I-Kübra (3/381-382) ve İbnu's-Sünni,
Amelu'l-yevm ve'I-leyle (541, 542).
8767- Aişe binti Sa'd, babasından
bildiriyor: Mekke'de hastalandığım zaman Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) beni ziyarete geldi. Elini alnıma koydu, sonra elini göğsümün ve
kamımın üzerinde gezdirip: "Allahım! Sa'd'a şifa ver ve hicretini
tamamla" diye dua etti.
Buhari, Sahih'de Mekki b.
İbrahim'den rivayet etti.
Tahric: İsnadı sahihtir.
- Buhari, marda (7/6).
8768- Ebu Umame'nin
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Hasta ziyaretinizin tam olması elinizi hastanın alnının veya
elinin üzerine koyup nasıl olduğunu sormanizla olur. Selamlaşmanın tam olması
da tokalaşmakla olur. ''
Tahric: İsnadı zayıftır.
Tirmizi 5/76 (2731).
8769- Ebu Umame'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur;
"Hastayı ziyarete giden kişi rahmete dalmış olur. Kişinin hasta
ziyaretinin tam olması da elini hastanın üzerine koymasiyla olur."
Tahric: İsnadı zayıftır.
Tabenini, M. el-Kebir (8/251) ve İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (109).
8770- Ebu Umame
el-Bahili'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Hasta ziyaretinizin tam olması elinizi hastanın üzerine
koyup sabahı ve akşamı nasıl ettiğini sormanızla olur."
Tahric: İsnadı zayıftır.
İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (67) ve İbnu' s-Sünni, Amelu'l-yevm
ve'l-leyle (536).
8771- Ata der ki:
"Hasta ziyaretinin tam olması elini hastanın üzerine
koymanla
gerçekleşir."
Tahric: İsnadı hasendir.
İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (110).
8772- Ata der ki:
"Hasta ziyaretinin tam olması, elinizi hastanın üzerine koymanızla
gerçekleşir."
8773- Ata der ki:
"Hasta ziyaretinin tam olması, hastaya elinizle
dokunmanızla olur.''
8774- İbn Abbas
bildiriyor: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hasta olan bedeviyi
ziyarete gitti. Ona: "Seni iyi gördüm. inşaallah da seni günahlarından
temizleyecektir" buyurdu.
Buhari, Sahih'de rivayet
etti. - Buhari, tevhid (8/192) ile menakib (4/181).
Bunun da hedefi, yanına
girilen hastaya teselli vermektir. Seleften bazıları bunu müstehab görüp
uygulamıştır. Hastaya: "Kendini nasıl hissediyorsun?" diye sormanın
bir sakıncası olmaz. Zira Hz. Aişe, Medine'ye geldiğinde ateşi çıkan babası Ebu
Bekr ile Bilal'a bunu sormuştur.
Nebi de (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) bir kadına: "Ey ümmü filan! Kendini nasıl görüyorsun?"
diye sormuştur. - İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (107).
8775- Nafi' der ki: İbn
Ömer hasta birinin yanına girdiği zaman hastalığını sorardı ve: "Allah
hakkında hayırlısını versin" derdi.
Tahric: İsnadı hasendir.
Buhari, el-Edebu'l-Müfred (527).
8776- İmran b. Hudayr
bildiriyor: Ebu Miclez bana: "Hastanın yanında sadece hoşuna gidecek
şeyleri söyle" dedi. Yaralıyken de yanıma gelir: "Bugün kabilede
sağlığı iyi görülen kişileri sayıyorlardı, seni de içlerinde saydılar"
derdi. Ben de buna sevinirdim.
Bu konuda isnadı zayıf
olan merfü bir hadis rivayet edilmiştir.
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (48).
8777- Enes b. Malik'in bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Dört
şeyi (hastalığı) kötü görmeyin, zira dört şeye (hastalığa) engel olur. Göz
iltihabını kötü görmeyin, zira körlüğün önünü keser. Gribi kötü görmeyin, zira
cüzamın önünü keser. Öksürmeyi kötü görmeyin, zira felcin önünü keser.
Çıbanları da kötü görmeyin, zira alaca hastalığının önünü keser.''
Tahric: İsnadı zayıftır.
İbn Adiy, el-Kamil (7/2687), Zehebi, Mizan (4/376), İbn Hacer, el-Lisan
(6/255), İbnu'l-Cevzi, el-Mevdu'at (3/204) ve Suyuti, el-Leallu'l-Masnu'a
(2/402).
8778- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Bir hastanın yanına girdiğiniz zaman iyileşeceği yönünde
umutlandırıp kederini azaltmaya çalışm. Bu. takdirin önüne geçecek değildir,
ancak hastanın gönlünü hoş tutar. ''
Musa b. Muhammed b.
İbrahim mutabaatı olmayan münker rivayetlerde bulunur. Doğrusunu Allah bilir.
Daha zayıf olan başka bir kanalla da rivayet edilmiştir.
Tahric: İsnadı çok zayıftır.
Tirmizi 4/412 (2087) ve İbn Mace 1/462 (1438).
8779- Cabir b.
Abdillah'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Biriniz bir hastanın yanına girdiği zaman onunla tokalaşsın,
elini alnına koysun, halini hatırını sorsun. iyileşeceği yönünde onu
umutlandırsın. Ayrıca kendisine dua etmesini istesin. zira hastanın duası
meleklerin duası gibidir. ''
Tahric: İsnadı zayıftır.
İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (242).
8780- Nu'man b. Ebi Ayyaş
ez-Zuraki der ki: "Hasta ziyareti hastalığın üçüncü gününden sonra
başlar."
Güçlü olmayan bir isnadla
bu konuda merfU olan bir hadis de rivayet edilmiştir.
İsnadı zayıftır.
8781 - Enes bildiriyor:
"Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir hastayı ancak hastalığının
üçüncü gününden sonra ziyaret ederdi.''
Tahric: İsnadı
çokzayıftır. İbn Mace 1/462 (1437).
8782- Cabir b.
Abdillah'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Hastayı iki günde veya dört günde bir ziyaret edin.
Ziyaretin en makbulü de kısa olanıdır. Ancak hasta çok ağır ise (birden fazla)
ziyaret edilmez. Taziye de bir defa yapılır. ''
Tahric: İsnadı çok
zayıftır. İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (212) ve Hatib, Tarıh (11/334).
Ebu Isma, el-Cami'
lakaplı Nuh b. Ebi Meryem'dir. Başkası ise kendisinden daha güvenilirdir.
Doğrusunu Allah bilir.
8783- Ali b. Ebi Talib'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sevabı en
fazla olan hasta ziyareti en kısa olanıdır. Taziye de bir defa yapılır"
buyurmuştur.
Tahric: İsnadı zayıftır.
Bezzar, Müsned 1/369 (777).
8784- Said b. el-Müseyyeb
der ki: "Sevabı en fazla olan hasta ziyareti en kısa olanıdır.''
İsnadı zayıftır.
8785- Said'in bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "En güzel hasta ziyareti en
kısa olanıdır" buyurmuştur.
Tahric: İsnadı zayıftır.
İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (66) Bak: Hatib et-Tebrizi, el-Mişkat
(1/499).
8786- Enes b. Malik'in bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Hasta ziyareti bir
deve sağımlığı kadar olmalıdır" buyurmuştur.
Tahric: İsnadı zayıftır.
İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (176) ve Deylemi, Müsnedü'lFirdevs 3/80
(422) Bak: Hatib et-Tebrizi, el-Mişkat (1/499).
8787- Ebu Yahya der ki:
Tavus'un: "Hasta ziyaretinin en hayırlısı, en kısa alanıdır" dediğini
işittim.
Tahric: İsnadı zayıftır.
İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (62) ve Abdurrezzak, Musannef (3/594).
8788- Ebu Halde bildiriyor:
Galib el-Kattan hasta olan Ebu'ı-Aliye'ye ziyarete geldi. Ancak fazla geçmeden
kalkınca Ebu'ı-Aliye şöyle dedi: "Şu Araplar ne kadar da kibarlar!
Hastanın yanında fazla durmazlar. Zira hastanın da ihtiyacı olabilir, ancak
yanında oturanlardan utanabilir.''
Tahric: İsnadında
tanımadığım ravi vardır. İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (66).
8789- İbn Tavus,
babasından bildiriyor: "Hasta ziyaretinin en hayırlısı en kısa
olanıdır."
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. Abdurrezzak, Musannef (6768).
8790- Mesleme b. Asım der
ki: Hasta olan Ferra'yı ziyarete gittim.
Ziyareti uzun tutup çok
fazla soru sorduğumda bana: "Yaklaş!" dedi. Yanına yaklaştığımda da
bana şu beyitleri okudu:
"Hasta ziyareti iki
günde bir yapılır Süresi de bir göz kırpması kadardır Sorularınla da hastayı
sıkma
iki kelimelik bir soru
yeterli gelir."
İsnadı ceyyiddir.
8791 - Şa'bi der ki:
"Kurradan (Kur'an hafızlarından) anlayışsız olanlar hasta ailesine
hastadan daha fazla zahmet verirler. Zira vakitsiz gelirler ve oturdular mı
kalkmayı bilmezler.''
Tahric: İsnadı zayıftır.
Ebu Nuaym, Hilye (4/314).
8792- Eyyub der ki: Bana
bildirildiğine göre Ömer b. Abdilazız hasta olan Ebu Kılabe'yi ziyaret
ettiğinde: "Ey Ebu Kılabe! Toparlan da münafıkları bize güldürme!"
demiştir.
Ravileri güvenilirdir.
8793- Ukbe b. Amir'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Hastalarınızı yemeye içmeye zorlamayın. Yüce Allah onları yedirip içirir.
''
Tahric: İsnadı hasendir.
Tirmizı 4/384 (2040) ve İbn Mace 2/1140 (3444).
8794- İbn Ömer der ki:
Hz. Ömer'in: "Hastanızın canı bir şey istediği zaman onu istediğinden
mahrum etmeyin. Belki de Yüce Allah şifasını onda kıldığı için canının
çekmesini dilemiştir" dediğini işittim.
Tahric: İsnadı zayıftır.
İbn Ebi Dünya, el-Marad vel-keffarat (201) ve İbn Hibban, es-Sikat (5/453) .
8795- Hz. Aişe der ki:
"Bir defasında hastalandığımda ailem beni su da dahil her şeyden mahrum
etti. Bir gece çok susadım ve yanımda kimseler yoktu. Bir yerde asılı olan bir
su tulumuna gittim ve sağlıklıyken nasıl içiyorsam o kadar içtim. Bu içmenin
bedenime ne kadar iyi geldiğini hemen fark ettim."ı
Tahric: İsnadı hasendir.
Hakim, Müstedrek (4/408).
Urve der ki: Bundan
dolayı Hz. Aişe: "Hasta olanı, canının çektiklerinden mahrum etmeyin"
derdi.
Beyhaki der ki: Kişi
vefat anı gelen bir hastanın yanına girdiği zaman ona Yasın Suresi'ni okur.
Bu konuda Hz.
Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ölmek üzere olan
yakınlarınızin yanında bu sureyi okuyun ve fazla ısrar etmeden her iki şahadeti
getirmesini telkin edin" buyurduğu bize bildirilmiştir. Bu şekilde ölmek
üzere olan kişinin yanında her iki şahadet, söylemesi yönünde ısrar etmeden
sadece zikredilir. Bu şekilde ölmek üzere olan kişi belki bunları söyler.
Telkın, dualar ve son sözü "La ilahe illallah" olan kişiler konuları
içinde bu hadisi aktardık.
8796- Ma'kil b. Yesar'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ölmek üzere olan
yakınlarınızin yanında bu sureyi (Yasin Suresi'ni) okuyun" buyurmuştur.
Tahric: İsnadı zayıftır.
Ebu Davud 3/489 (3121) ve İbn Mace 1/465 (1448).
8797- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ölmek üzere olan yakınlarınıza ''La ilahe illallah'' sözünü telkin
edin" buyurmuştur.
Müslim, Sahih'de Kuteybe
kanalıyla Abdulaziz b. Muhammed b.
Ubeydillah
ed-Daraverdi'den rivayet etti.
Tahric: İsnadı hasendir.
- Müslim, cenaiz (ı).
8798- Muaz b. Cebel'in bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Son sözü ''La ilahe
illallah'' olan kişiye cennet vacip olur" buyurmuştur.
Tahric: İsnadı hasendir.
Ahmed, Müsned (S /247) ve Hakim, Müstedrek (1/351).
8799- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Ölüm meleği ölmek üzere olan bir adamın yanına geldi.
Organlarını açıp bakınca hayırlı bir amel bulamadı. Kalbini açıp bakınca yine
hayırlı bir şey bulamadı. Ağzını açınca dilinin ucunun yanağına yapışmış
olduğunu ve ''La ilahe illallah'' dediğini gördü. ihlas sözü olan bu söz
yüzünden de adam bağışlandı. ''
Tahric: İsnadı zayıftır.
Hatibı Tarih (9/125), Deylemi, Müsnedü'l-Firdevs (2/137) ve Gazali, İhya
(4/450).
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) yine şöyle buyurmuştur: "Yüce Allah bir kulun cehenneme
atılmasını emretti. Kul getirilip kenarında durdurulunca döndü ve: ''Rabbim!
Valiahi sana yönelik hüsnü zannım vardı'' dedi. Bunun üzerine Yüce Allah: ''Onu
geri getirini Zira kuluma, benim hakkımdaki zannına göre davranırım'' buyurdu.
"
8800- Ebu Cafer Muhammed
b. Ali es-Savi Verrak b. Ebi Zür'a er-Razi der ki: Ebu Zür'a çarşıda iken eceli
geldi. O sırada yanında Ebu Hatim, Muhammed b. Müslim, Münzir b. Şazan ve bazı
alimler vardı. Akıllarına telkinle ilgili hadis geldi ve Ebu Zür'a'ya tevhid
sözünü telkin etmek istediler. Bunun üzerine aralarında: "Gelin bu
konudaki hadisi zikredelim" dediler. Ebu Abdillah Muhammed b. Müslim:
"Dahhak b. Mahled Ebu Asım'ın Abdulhamid b. Cafer'den, onun da Salih'ten,
onun da ... " demeye başladı. Ancak sadece "Filanın filandan ...
" diyor ve daha da ileriye götüremiyordu.
Ebu Hatim de:
"Bundar'ın Ebu Asım'dan, onun da Abdulhamid b. Cafer'den ... " dedi
ve susup daha da ileriye götüremedi. Diğerleri de susup dinliyordu. Bunun
üzerine son nefesini vermekte olan Ebu Zür'a: "Bundar'ın Ebu Asım'dan,
onun da Abdulhamid b. Cafer'den, onun da İbn Ebi Arib'den, onun da Kesir b.
Murra el-Hadrami'den, onun da Muaz b. Cebel'den bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Son sözü "La ilahe illallah" olan kişi cennete
girer'' buyurmuştur" dedi ve vefat etti. - Beyhaki'nin hocasını
tanımıyorum. Hasen bir hadistir. Hatib, Tarih (10/335), Mizzi, Tehzibu'l-Kemal
(883) Bak: Zehebi, Siyer (13/76-77) ve Kurtubi, et-Tezkiretü fi ahvali'l-mevta
(s. 45-46).
8801 - Şafii der ki:
Süfyan, hasta olan Fudayl'ı ziyarete geldiğinde Fudayl ona: "Ey Ebu
Muhammed! Ziyaretçiler olmasa hastalık ne güzel bir nimettir" dedi.
Süfyan: "Ziyaretçilerin neyinden hoşlanmıyorsun?" diye sorunca,
Fudayl: "Şikayetlerden" dedi.
8802- Sabır konusunda
merfU olarak bize şu hadis bildirilmiştir: Ebu Hureyre der ki: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) buyurdu ki: "Yüce Allah şöyle buyurur:
"Mümin kulumu hastalığa maruz bıraktığımda şayet gelen ziyaretçilerine
şikayette bulunmazsa tüm bağlarından (hastalığından) kurtanrım ve etini daha
hayırlı bir etle, kanını daha hayırlı bir kanla değiştiririm. Amellerine de
günahsız bir şekilde yeniden başlar.''
Tahric: İsnadı sahihtir.
Hakim, Müstedrek (1/348-349) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (3/375).
8803- Enes b. Malik der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) müslümanlardan olmayan hasta
birini ziyarete gittiğinde yanında oturmazdı. Artık hangi dinden ise sadece
"Ey Yahudi! Nasılsın?" veya: "Ey Hıristiyan! Nasılsın?"
diye halini sorardı.
İsnadı zayıftır.
8804- Galib el-Kattan der
ki: Hasan'a: "Bize iyilikleri dokunan, hastalarımızı ziyaret eden ve
cenazelerimize katılan Hıristiyan komşularımız var" dediğimde: "Sen
de aynı şekilde karşılık ver" cevabını verip şöyle devam etti:
"Kapılarına geldiği zaman: ''Kimse var mı? Girebilir miyim?'' de. Girdiğin
zaman: ''Hastanız nasıl oldu? Durumunu nasıl görüyorsunuz?'' diye sor. Yanında
kalkmak istediğin zaman da: ''Şifa ve afiyet Allah'ın elindedir'' de."
İsnadında mesrur ravi
vardır.
Bir sonraki konu için aşağıdaki link’e
tıklayın:
64.Şube:
Müslüman’ın cenaze namazını kılmak