Doğruluğun Fazileti ve Yalanın Yerilmesi Konusunda Başka Rivayetler

4545- Ömer b. el-Hattab: "Mümin birinin yalancı olduğunu göremezsin" demiştir.

Tahric: Beyhaki'nin hocası dışında ravileri güvenilirdir. Beyhaki'nin hocasını tanımıyoruz. Hassan da Ömer'i işitmiş değildir. İbn Ebi Dünya, Kitabu's-Samt (492,526).

4546- Ömer b. Abdirrahman b. Dellafın babasından bildirdiğine göre Ömer b. el-Hattab şöyle demiştir: "Birine değer biçerken namazı ile orucuna bakmayın. Ancak konuşurken doğruyu söyleyip söylemediğine, verilen emanete vefa gösterip göstermediğine ve günah karşısında Allah'tan korkup korkmadığına bakın."

Tahric: İsnadında tanımadığımız ravi vardır. Ebu Nuaym, Hilye (3/27).

Aynı isnadla Malik şunu bildirmiştir: Lokman Hekim'e: "Fazilet bakımından bu dereceye nasıl ulaştın?" diye sorulunca: "Sadece doğruları söyleyerek, emanetleri (yerine) iade ederek ve beni ilgilendirmeyen şeylerden uzak durarak" dedi.

Tahric: İbn Ebi Dünya, Kitabu's-Samt (116) Bak: Suyuti, Dürrü'l-Mensur (5/514).

4547- Enes der ki: "Bazen kişi söylediği bir yalandan dolayı gece namazından ve gündüz orucundan mahrum bırakılır."

4548- Hasan( -ı Basri) der ki: Lokman Hekim, oğluna şöyle dedi:

"Evladım! Kaya, demir ve her türlü ağır yük taşıdım, ama kötü komşudan daha ağır bir yükün olmadığını gördüm. Çok acılar tattım, ama fakirlikten daha acı bir şey görmedim. Evladım! Elçi olarak cahil birini gönderme. Bu yönde bilge birini bulamazsan kendi elçiliğini yine kendin yap. Evladım! Yalandan sakın! Serçe eti gibi lezzetlİ olsa da kişiyi doyurmaz. Evladım! Cenazelere katıl, ama düğünlere katılma. Zira cenaze sana ahireti hatırlatırken, düğün seni dünyaya bağlar. Evladım! Tokken yemek yeme! Tokken yiyeceğin yemeği köpeğe atman senin yemenden daha hayırlıdır. Evladım! Çok tatlı olursan yutulur, çok acı olursan da tükürülürsün.''

Tahric: İbn Ebi Şeybe, Musannef (13/215), Hüseyn el-Mervezi, Zevaidü'z-Zühd (991), Ebu Nuaym, Hilye (3/337), İbn Ebi Dünya, Kitabu's-Samt (541), Hattabi, el-Uzle (s. 94) ve Suyuti, ed-Dürrüll-Mensur (6/515).

4549- Beyan bildiriyor: Amir(-i Şa'bi): "Yalan söyleyen kişi münafık olur" dedi. Sonra: "Yalanın mı, yoksa cimriliğin mi cehennem ateşinde daha derinde olacağını bilmiyorum" dedi.

Tahric: İbn Ebi Dünya, Kitabu's-Samt (542, 543) ve Gazali, İhya-i Ulumidddin (3/134).

4550- Süfyan bildiriyor: Mutarrif b. Tarif: "Bir yalana karşılık içindekilerle birlikte dünyanın benim olmasını istemem" dedi. Burada Mutarrif, Allah'ın öfkesine maruz kalmak istemediğini belirtmiştir.

Tahric: İbn Ebi Dünya, Kitabu's-Samt (497).

4551- Asım el-Ahvel der ki: Ebu'ı-Aliye'nin: "Siz öncekilerden daha çok namaz kılıp oruç tutuyorsunuz, ancak yalan dilinizden düşmüyor" dediğini işittim.

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Abdurrezzak, Musannef 11/160 (20199).

4552- Ahnef b. Kays der ki: "Yalancı olanın mertliği, cimri olanın utanması, hasetçinin rahatlığı, kötü ahlik sahibinin saygınlığı ve yöneticinin vefası yoktur."

Tahric: Ahmed, Zühd (s. 236).

4553- Ali b. Zeyd der ki: Ahnefb. Kays, oğluna: "Yalana hazinenmiş gibi davranıp onu sakla ve asla kullanma" dedi.

İsnadında kopukluk vardır.

4554- Muhammed b. Ka'b el-Kurazi der ki: "Kişi ancak kendini değersiz gördüğü için yalan söyler."

Tahric: İsnadı zayıftır. İbn Adiy, el-Kamil (1/49) ve İbn Hibban, Ravdatu'l-Ukala (s. 52).

4555- Şebib b. Şeybe der ki: Muhammed b. Sirin'in: "Dil, imalarla yalan söylemeye gerek bıraktırmayacak kadar geniştir" dediğini işittim.

Tahric: İbn Adiy'in hocasını tanımıyoruz. Diğer ravileri güvenilirdir. İbn Adiy, el-Kamil (1/49), İbn Hibban, Ravdatu'l-Ukala (s. 56) ve Ebu Nuaym, Hilye (2/264).

4556- Matar el-Verrak der ki: "Bir kulda iki özellik bulunduğu zaman diğer tüm amelleri bu ikisine tabi olur. Bunlar da gereği gibi namaz kılma ile doğru sözlü olmaktır."

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Ebu Nuaym, Hilye (3/20).

4557- Murdeveyh es-Saiğ der ki: Fudayl'ın: "İnsanların kendilerini güzelleştirmek için bulabilecekleri en iyi süs, doğruluk ile helalin peşinde olmaktır" dediğini işittim.

Tahric: İsnadı ceyyiddir. Sülemi, Tabakatu's-Safiyye (s. 10).

4558- Abdulaziz b. Ebi Revvad der ki: "Dünyanın peşine düşme, yalan ve hayasızlıkla olur. Bu ikisi dışında bir şeyle dünyanın peşinden gitmek isteyen kişi, yolu da hedefi de şaşırır. Ahiretin peşinde olma ise, haya ve doğrulukla olur. Bu ikisi dışında bir şeyle ahireti arayan kişi, yolu da hedefi de şaşırır.''

Tahric: Hatib, Tarih (7/287).

4559- Seriy es-Sakati der ki: "Dört haslet verilen kişiye dünya ve ahiretin tüm hayırları verilmiş demektir. Bunlar da; doğru sözlülük, emanete vefa, helal lokma ve güzel ahlaktır."

Aynısı Abdullah b. Amr kanalıyla merfu olarak da rivayet edilmiştir ve daha önce zikredilmiştİ.

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Sülemi, Tabakatu's-Sufiyye (s. 51).

3632. hadiste geçti.

4560- Yusuf b. Esbat der ki: "Doğru sözlü olan kişiye tatlılık, zarafet ve saygınlık olmak üzere üç özellik ihsan edilir.''

Tahric: Ebu Nuaym, Hilye (10/170).

4561- Eşcai der ki: Süfyan'ın: "Kişi yalan söylemek istediği zaman bunun yüzünden belli olacağını düşünüyorum" dediğini işittim. Bundan dolayıdır ki Süfyan, kendisiyle hadis konusunda tartışanların tavırlarından ne yapmak istediklerini anlardı.

4562- Muhammed b. Sehl b. Asker der ki: Ali b. el-Medini'nin: "Yalanı hiçbir işe yaramayan eski bir giysiye benzetirim" dediğini işittim.

4563- Eyyub (es-Sahtiyani) bildiriyor: Hasan(-ı Basri): ''Yakıştırdıklarınızdan ötürü yazıklar olsun size"[Enbiya 18] buyruğunu açıklarken: "Vallahi bu hitap kıyamet gününe dek her türlü yalan yakıştırmada bulunanlar içindir" demiştir.

Tahric: Suyuti, Dürrü'l-Mensur (5/620) ve İbn Ebi Şeybe, Musannef (13/506-507).

4564- Ahmed b. Yahya Sa'leb der ki: Bilge adamlardan biri: "Kişi kendisine inallilması için yalan söyler. O zaman doğruyu söyleyip rahatlasm" demiştir.

4565- Ebu Bekr el-Mukri et- Tirazı der ki: Vezir Ebu Muzahim el-Hakati Musa b. Abdillah b. Hakan bize şöyle bir şiirini okudu: "Doğruluk tatlıdır, aynı anda acıdır Hür kişinin elden bırakmayacağıdır Doğruluğun öyle bir cevheri var ki Ona yakut ve inciler bile gıpta eder.''

4566- Hamza b. Şiliab, babasından bildiriyor: "Ahmed b. Bahr bana şu şiiri okudu ... " Sonrasında ravi bir önceki iki beyti aktarır.

4567- Ebu Ravh Hatim b. Yusuf der ki: Fudayl b. İyad'ın kapısına gelip selam verdim ve: "Ey Ebu Ali! Beş hadisim var, eğer izin verirsen sana bunları okumak istiyorum" dedim. "Oku" deyince de okudum. Ancak beş tane değil de altı tane çıkınca bana: "Of! Kalk git evladım! Önce doğru sözlü olmayı öğren, sonra hadis yaz" dedi.

Bir sonraki konu için aşağıdaki link’e tıklayın:

Kişinin Kendisini İlgilendirmeyen Konulara Girmeyip Susmasının Fazileti