|
Ramazan Gecelerini İbadetle Geçirmek |
2997- Müminlerin annesi
Hz. Aişe'nin bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gece
Mescid'de namaz kılınca, bazıları ona uyup namaz kıldılar. Diğer gece de
kılınca daha çok sayıda kişi ardında namaz kıldı. Üçüncü veya dördüncü gece ise
halk toplandı; ancak Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanlarına
çıkmadı. Sabah olunca da: "Yaptığınızı gördüm. Yanınıza çıkmamamın nedeni,
sadece bu namazın size farz kılınmasından korkmamdır" buyurdu. Bu olay,
Ramazan'da vaki olmuştu.
Buhari ve Müslim bu
hadisi Sahih'te Malik'ten naklettiler.
Tahric: İsnadı sahihtir
ve ravileri güvenilirdir. - Buhari, teheccüd (44), Cuma (222), teravih (252) ve
Müslim, salat (ı 78).
2998- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), farz olduğunu
emretmeksizin Ramazan gecelerini namaz kılarak geçirmeye teşvik eder ve şöyle derdi:
"Kim inanarak ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan gecelerini namaz
kılarak geçirirse, geçmiş günahları bağışlanır."
İbn Şihab der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat ettiği zaman durum bu
şekildeydi (insanlar, teravih namazını tek başına kıldılar). Ebu Bekr'in
hilafetinde ve Hz. Ömer'in hilafetinin başlangıcında da durum aynıydı."
Tahric: İsnadı sahihtir
ve ravileri güvenilirdir. Buhari, teravih (251-252) ve Müslim, salat (174).
2999- Abdurrahman b. Abdilkari
der ki: Bir Ramazan gecesi Ömer b. el-Hattab ile beraber Mescid'e çıktığımızda
baktık ki insanlar bölük bölük bir halde, kimi tek başına namaz kılıyor,
kimilerine bir kişi namaz kıldınYOL Bunun üzerine Ömer b. el-Hattab şöyle dedi:
"Vallahi; ben bunları tek bir imamın arkasında toplasam daha iyi
olur." Sonra insanları Ubey b. Ka'b'ın imamlığında topladı. Sonra bir
başka gece yine Hz. Ömer'le birlikte Mescid'e çıktım. İnsanlar imamın arkasında
namaz kılıyorlardı. Hz. Ömer: "Bu ne güzel bidat, ancak bu namazı bunların
uyuduğu vakitte kılmak (gecenin sonunda), şu anda kılmalarından daha
faziletlidir" dedi. İnsanlar o zaman gecenin başında teravihi
kılıyorlardı.
Buhari bu hadisi
Sahih'te rivayet etti.
Tahric: İsnadı sahihtir.
- Buhari, teravih (2S2).
3000- Yezid b. Ruman der
ki: "İnsanlar Ömer b. el-Hattab zamanında Ramazan ayında (gece namazını)
yirmi üç rekat kılıyorlardı."
Tahric: İsnadı
munkatıdır. Malik, Muvatta (115); Abdürrezzak, Musannef 4/262 (7734).
3001- Abdurrahman b.
Hurmuz el-A'rec der ki: "Sahabe zamanında ashabın Ramazan ayında
namazlarında (kunutta) kafirlere lanet okudukları na şahit oldum. O zaman kari
(imam) Bakara Suresini sekiz rekatta okuyordu. Zira imam bu sureyi on iki
rekatta bitirince namazı cemaate kısa kıldırmış diye düşünürlerdi."
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. Malik, Muvatta (115); Abdürrezzak, Musannef 4/262 (7734).
3002- Abdullah b. Ebi
Bekr der ki: Babamın şöyle dediğini işittim:
"Ramazan ayında
gece namazını bitirince, tan ağarmasından endişe ederek hizmetçiye yemeği
(sahur yemeğini) çabuk getirmesini söylerdik.''
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. Malik, Muvatta (116).
3003- Arfece es-Sekafi
der ki: "Ali b. Ebi Talib, insanlara Ramazan'da gece namazı kılmalarını
emreder, erkeklere ayrı, kadınlara ayrı imam tayin ederdi." Arfece ekledi:
"Ben, kadınların imamıydım."
Tahric: İsnadı zayıftır.
Ebu Nuaym, Ahbaru İsbehan (1/111-112)
3004- Ebu Osman en-Nehdi
der ki: "Ömer b. el-Hattab üç kariyi çağırdı ve onların okumasını dinledi.
En hızlı okuyana da Ramazan'da (her rekatta) otuz ayet okumasını emretti. Vasat
okuyana yirmi beş ayet, en yavaş okuyana da yirmi ayet okumasını emretti.''
Tahric: İsnadında
tanımadıklarım vardır. İbn Ebi Şeybe, Musannef (2/392) ve Abdürrezzak,
Musannef4/261 (7732).
3005- İbn Şavzeb der ki:
Eyyub Razaman ayında Mescidindeki cemaate imamlık yapar ve her rekatta otuz
ayet okurdu. Halka'da kendisi: ''Namaza, namaza!" diye seslenirdi. Kunut
duasını okuyunca da Kur'an'daki dualardan yapar, ardındaki cemaat amin derdi.
Duasının sonunda da Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) salavat getirip:
"Allahım! Bizi onun sünnetini yaşamakta kullan, onun yolunda yürümeye
düşkün kıl ve takva sahiplerine önder eyle" dedikten sonra tekbir
getirerek secdeye varırdı.
Tahric: İsaadında
tanımadığı biri vardır. Zehebi, Siyer (6/21).
3006- Halid b. Dureyk
der ki: Basra'da Ramazan ayında (teravili)
namaz(ın)ı bize üç günde
bir hatimle kıldıran bir imamımız vardı. Bu imam hastalanınca, başkası bize
namaz kıldırdı ve her dört günde hatmi bitirince biz onun az okuduğunu
düşündük.
İsaadında tanımadığım
biri vardır.
3007- Ebu Zer der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber oruç tuttuk Ramazan ayının
son haftasına kadar bize farz namazdan başka bir namaz kıldırmadı. Ramazanın
yirmi dördüncü gecesi, gecenin üçte biri geçinceye kadar namaz kıldırdı,
altıncı gün namaz kıldırmadı, beşinci gün gecenin yarısına kadar bize namaz
kıldırdı. Yirmi altıncı gece, gecenin yarısı geçinceye kadar bize namaz kıldırdı.
Biz: "Ey Allah'ın Resulü! Bu gecenin geri kalan kısmında da bize nafile
namaz kıldırsan" deyince, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Her kim imam namazı bitirinceye kadar onunla namaz kılarsa geceyi
ibadetle geçirmiş gibi sevap alır" buyurdu. Ramazanın yirmi yedinci gecesi
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize gece namazı kıldırmadı. Yirmi
sekizinci gece Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ailesini topladı.
İnsanlar da toplandılar ve Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) neredeyse
fe lah geçinceye kadar bize namaz kıldırdı. Ebu Zer'e: "felah"
nedir?" diye sorduğumuzda: "Sahur" cevabını verdi. Sonra şöyle
devam etti: "Yeğenim! Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunun
dışında Ramazan ayı boyunca bize gece namazı kıldırmadı."
Beyhaki der ki: Bu hadis
teravih namazını cemaatle kılmanın faziletine dair bir delildir.
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. Ahmed, Müsned (5/159-160).
3008- Ebu Zer der ki: Ramazanın
yirmi üçüncü gecesi Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gecenin üçte
birine yakın bir zamana kadar bize namaz kıldırdı. Yirmi beşinci gece de
gecenin yarısına kadar bize namaz kıldırdı. Biz: "Ey Allah'ın Resulü! Bu
gecenin geri kalan kısmında da bize nafile namaz kıldırsan" deyince, Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Her kim imam namazı bitirinceye
kadar onunla namaz kılarsa geceyi ibadetle geçirmiş gibi sevap alır"
buyurdu. Sonra Ramazanın son üç gününe kadar bize namaz kıldınnadı. Ramazanın
bitmesine üç gün kala ailesini, hanımlarını ve halkı toplayıp neredeyse felah
geçinceye kadar bize namaz kıldırdı. Ebu Zer'e: "Felah" nedir?"
diye sorduğumuzda: "Sahur" cevabını verdi. Sonra şöyle devam etti:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunun dışında Ramazan ayı
boyunca bize gece namazı kıldırmadı.
Beyhaki der ki:
"Teravih namazını tek başına kılmak isteyen Kur'an hafızı için bu hadis
delil teşkil etmektedir."
Tahric: Ravilerden Yahya
el-Hımmaru hadis "çalmakla" itham edilmiştir. Diğer ravileri
güvenilirdir. Tirmizi 3/169 (806); Ebu Davud 2/105 (1375); Nesai (3/83-84) ve
İbn Mace 1/420-421 (1327).
3009- Zeyd b. Sabit'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Ramazan ayında
hasırdan bir oda yaptırıp iki gece orada namaz kılınca, sahabeden bazılarının
ona uyup namaz kıldıklarını gördü. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
bunu anlayınca oturmaya başladı. Sonra yanlarına çıkıp şöyle buyurdu:
"Yaptığınızı gördüğüm şu işi beğendim. Ancak ey insanlar! Siz (bu namazı)
evlerinizde kılın. Çünkü farz olanı dışında, insanın namazının en faziletlisi,
kendi evinde kıldığı namazdır.''
Buhari bu hadisi
Sahih'te Abdu'l-A'la b. Hammad'dan, Müslim ıse başka bir yolla Vuheyb'den
rivayet etti .
Tahric: Ravileri güvenilirdir.
- Buhari, ezan (178). - Müslim, salat (214).
3010- Damra b. Rabia der
ki: Evzai'ye Ramazan ayında kılınan namazın evde mi yoksa mescidde mi
kılınacağını sorduğumda: "Nerede daha çok namaz kılıyorsa, orada kılmaya
baksın" cevabını verdi.
3011- Ebu Bekre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Sizden biri; ''Ramazanın tamamında namaz kıldım'' demesin."
"Ravi der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kişinin
nefsini tezkiye etmesini hoş görmedi de ondan mı, yoksa uykudan kaçış
olmayacağı için mi (böyle) söyledi bilmiyorum."
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. Ebu Davud 2/802 (2415) ve Nesai (4/130).
3012- Temim ed-Dari'nin
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Kıyamet
günü kulun hesaba çekileceği ilk şey namazıdır. Eğer namazını tam kılmışsa
sevabı tam olarak yazılır. Eğer tam değilse Allah meleklerine: ''Kulumun nafile
namazı olup olmadığına bakm ve bu eksikleri onunla tamamlaym'' buyurur. ''
Sevri bu hadisi Davud'dan
mevkUf olarak nakletmiştir.
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. Ebu Davud 1/541 (866) ve İbn Mace 1/458 (1426).
3013- Hasan(-ı Basri:)
der ki: Ebu Hureyre bir adamla karşılaşınca:
"Sanki buralı
değilsin" dedi. Adam: "Doğru" karşılığını verince, Ebu Hureyre:
"Sana Resulullah'tan işittiğim bir şeyi anlatayım mı?" dedi. Adam:
"Anlat"
karşılığını verince Ebu Hureyre şöyle dedi: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurduğunu işittim: "Kıyamet günü kulun hesaba çekileceği
ilk şey namazdır. Allah, bildiği halde meleklerine: ''Kulumun namazına bakm''
buyurur. Melekler kulun namazının tam olduğunu görürlerse sevabını tam
yazarlar. Eksik olduğunu görürlerse, Allah meleklere: ''Kulumun nafile namazı
olup olmadığına bakm'' buyurur. Bu şekilde namazı nafileyle tamamlanır. Diğer
amellerin de bu şekilde hesabı görülür. ''
Tahric: Yahya b. Ebi
Talib dışındaki ravileri güvenilirdir. Bu kişiyi Ebu Ahmed el-Hakim
eleştirmiştir.
Aynı manada bir hadisi
Abdulvehhab, Avf kanalıyla Hasan'dan, o da Ebu Hureyre' den, o da
Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) nakletmiştir.
3014- Hasan(-ı Basri),
Benu Salit kabilesinden bir adamın şöyle dediğini bildiriyor: Ebu Hureyre bana:
"Nerelisin?" diye sorunca: "Basra halkındanım" cevabını
verdim. Ebu Hureyre: "Sana bir hadis anlatayım mı? Umulur ki yanlarına
gideceğin kişiler bu hadisten faydalanır" deyince: "Olur"
karşılığını verdim. Ravi buradan sonra önceki hadisle aynı manada bir rivayette
bulundu.
Başkası ise bu hadisi
"Yunus b. Ubeyd -Hasan -Enes b. Hakim edDabbi -Ebu Hureyre" kanalıyla
rivayet etti. Bazıları ise bunu Ebu Hureyre'den onun sözü olarak nakletmiştir.
Beyhaki der ki: Allah en
doğrusunu bilir; ancak hadiste eksikliği kastedilen sünnetlerin eksikliğidir
Tahric. İsnadında
meçhuller vardır. Tirmizi 2/270-271 (413) ve Nesai (1/233),
3015- Hz. Ali'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Ey Ali! Namazını tam kılmayan, hamile olup doğum vakti yaklaşınca düşük yapan,
böylece ne hamileliği kalan, ne de çocuğu olan kadın gibidir. Namaz kılan kişi
tüccar gibidir, Ana malını almadan bu kişi kar etmiş sayılmaz, Aynı şekilde
farzı tam olmadıkça kişinin kıldığı nafile namazı kabul edilmez,''
Beyhaki der ki: Eğer
hadis sahihse, kastedilen namazin vaciplerinde eksiklik yapmaktır.
Tahric: Musa b, Ubeyde
sebebiyle senedi zayıftır. Ebu Ya'la, Müsned 1/267-268 (315) ve Rimehürmüzi,
Emsalu'l-hadis (55),
3016- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Kıyamet günü kulun hesaba çekileceği ilk şey namazıdır. Eğer namazı tam
olursa bu kişi kurtuluşa ve başanya ermiş olur. Eğer. namazın hesabı bozuk
olursa, kaybetmiş ve hüsrana uğramış olur."
İsnadında durumu
bilinmeyenler vardır.
3017- İbnu'l-Mübarek der
ki: "Edebi (namazın adabım) ihmal edene, sünnetlerden mahrum olma cezası
verilir. Sünnetleri ihmal edene de farzlardan mahrum olma cezası verilir.
Farzları ihmal edene de marifetten mahrum olma cezası verilir.''
Ravilerden Muhammed b.
Abdilaziz b. Şazan asılsız hikayeler anlatan biridir.
3018- Said b. Cübeyr'in
bildirdiğine göre bir adam İbn Abbas'a gelerek: "Ne gök, ne de yer onların
ardından ağladı ... "[Duhan 29] ayeti konusunda: "Yer ile gök
birisinin ardından ağlar mı?" diye sorunca, İbn Abbas şu karşılığı verdi:
"Evet, ağlar. Mahlükattan her birinin göğe açılan bir kapısı vardır. Bu
kapıdan onun rızkı iner ve ameli de aynı kapıdan göğe yükselir. Mümin öldüğü
zaman, amelinin göğe yükseldiği ve rızkının indiği kapı onun ardından ağlar.
Müminin üzerinde namaz kıldığı yer de onun ölümünden sonra yokluğuna ağlar.
Firavun'un suda boğulan kavmine gelince, onların ne yerde iyi bir işleri, ne de
göğe çıkan salih bir amelleri vardı. Bundan dolayı onların ardından ne gök, ne
de yer ağladı."
Bu hadis Hz. Ali'den
muhtasar olarak ta nakledilmiştir.
Tahric. Ravileri
güvenilirdir. İbn Cerirı Tefsir (25/124-125); İbnu'l-Mübarekı Zühd (114/336);
Suyuti, Dürrü'l-Mensur (7/413)
3019- Mücahid der ki:
"Yeryüzü müminin ardından kırk sabah ağlar."
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. İbn Cerir, Tefsir (25/125) ve İbn Ebi Şeybe, Musannef
(13/569570).
3020- İbn Abbas der ki:
"Biri vefat ettiği zaman yeryüzü onun ardından kırk sabah ağlar."
Tahric: Ravileri güvenilirdir.
İbnu'l-Mübarekı Zühd (114/338) ve İbn Cerirı Tefsir (25/125).
Aynı zamanda bu hadis
Said b. Cübeyr kanalıyla İbn Abbas'tan, müminin yokluğuyla ilgili olarak
nakledilmiştir. Ayrıca Yezid er-Rakkaşi 2 bunu Enes'ten merfu olarak
nakletmiştir. - Hakim (2/449). - Tirmizi 5/380 (3255).
Bir sonraki konu için aşağıdaki link’e
tıklayın: