ŞUABU’L-İMAN

19.ŞU’BE: KUR’AN’A SAYGI

 

Tevbe Suresi Dışında Her Sureye Besmele ile Başlamak

 

Besmele'nin Fatiha Süresi'nin bir ayeti olduğuna delil olarak şu rivayetleri gösterebiliriz:

 

 

2113- Enes b. Malik der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Demin bana bir sure nazif oldu" buyurdu ve "Bismillahirrahmanirrahim" diyerek Kevser Süresi'ni: "Şüphesiz biz sana Kevser'i verdik ..... [Kevser 1] şeklinde sonuna kadar okudu. Sonra: "Kevser'in ne olduğunu biliyor musunuz?" diye sordu. Oradakiler: "Allah ve Resulü daha iyi bilir" dediler. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O, Rabbimin bana vermeyi vaad ettiği cennetteki büyük bir nehirdir" buyurdu.

 

Ravileri güvenilirdir.

 

Müslim Sahih'de Ebu Kureyb kanalıyla Muhammed b. el-Fudayl'dan rivayet etti. Bu rivayetinde de bazı raviler 'Demin" ibaresini kullanmamışlardır ve sahih olan da budur. - Müslim, salat (1/300-301,330).

 

 

 

2114- Ümmü Seleme bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namazda Fatiha Süresi'ni okurken ''Bismillahirahmanirrahim''[Fatiha 1] ile başladı. Bunu birinci ayet, ''Alemlerin Rabbi olan Allah'a hamd olsun''[Fatiha 2] ayetini ikinci ayet, "O, Rahman ve Rahım'dir''[Fatiha 3] ayetini üçüncü ayet, ''Din gününün sahibidir''[Fatiha 4] ayetini dördüncü ayet, ''Ancak Sana ibadet ederiz ve ancak Senden yardım dileriz"[Fatiha 5] ayetini de beşinci ayet olarak sayıp beş parmağını bir araya getirdi.

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Beyhaki, Sünen (2/44), Hakim, Müstedrek (2/232) ve İbn Huzeyme, Sahih 1/248 (493).

 

 

 

2115- Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hanımı Ümmü Seleme der ki: Hz.

Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Kur'an okurken ayetler arasında dururdu. ''13ismillahirrahmanirrahim''[Fatiha 1] deyip durur, sonra ''Elhamdu lillahi Rabbilalemın''[Fatiha 2] deyip durur, sonra ''Errahmanirrahım''[Fatiha 3] deyip durur, sonra "Maliki yevmiddın''[Fatiha 4] diye devam ederdi.

 

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Tirmizi 5/185 (2927).

 

 

 

2116- Ümmü Seleme bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Fatiha Süresi'ni okurken "Bismillahirahmanirrahim"[Fatiha 1] sözünü ayrı bir ayet olarak okur ve ''Elhamdu lillahi Rabbil-alemin. Errahmanirrahim. Maliki yevmiddin ... ''[Fatiha 2,3,4] diye devam ederdi.

 

Tahric: İsnadı zayıftır. İbn Huzeyme, Sahih 1/248 (493) ve Beyhaki, Sünen (2/44).

 

 

 

2117- İbn Cüreyc, babasından bildirir: Said b. Cübeyr bana: "Andolsun ki, biz sana tekrarlanan yedi ayeti ve yüce Kur'an'ı verdik"[Hicr 87] ayetini okudu ve: "Tekrarlanan yedi ayetten kasıt, Fatiha Süresi'dir (Ümmü'l-Kur'an'dır)" dedi. Sonra bana "Bismillahirahmanirrahim''[Fatiha 1] ayetinden başlayarak Fatiha Süresi'ni sonuna kadar okudu ve: "Bismillahirahmanirrahim, yedinci ayettir" dedi. İbn Cübeyr şöyle devam etti: "İbn Abbas da bu süreyi sana okuduğum şekilde bana okuyup: ''Bismillahirahmanirrahim, yedinci ayettir'' dedi ve şöyle devam etti: "Yüce Allah bunusizin için saklamıştı ve sizden önce hiçbir ümmete vermemişti."

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Hakim, Müstedrek (1/550-552), Abdurrezzak, Musannef 2/90 (609) ve İbn Cerir, Tefsır (14/56-57).

 

Aynı manada bir hadis bize Ali b. Ebi Talib'den bildirilmiştir. Yine Ebu Hureyre'den mevkuf ve merfu olarak da aynısı rivayet edilmiştir.

 

 

 

2118- Hz. Ali ile Ammar der ki: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) farz namazlarda Fatiha Suresi'ni okurken "Bismillahirahmanirrahim"[Fatiha 1] ayetini sesli bir şekilde okuduğunu işittik."

 

İsnadı zayıftır.

 

es-Sünenü'[-Kübra ve diğer eserlerimizde bu hadisin şahidierini zikrettik.

 

 

 

2119- Cabir der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana: "Namazda kıraate nasıl başlıyorsun?" diye sorunca: ''Elhamdu lillahi Rabbil-alemın" ile başlıyorum" dedim. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bismillahirrahmanirrahim''[Fatiha 1] ile başla" buyurdu.

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Bak: Suyuti, Dürrü'l-Mensur (1/22).

 

 

 

2120- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Fatiha Suresi yedi ayettir. ilki de ''Bismillahirrahmanirrahım''[Fatiha 1] ayetidir. Bu sure de Seb 'ul-Mesanl'dir, Fatihatu'l-Kitab'dır, Ümmü'I-Kur'an'dır. ''

 

Abdulhamid b. Cafer senedinden düşmüştür. Ebi Said el-Makburi de Said el-Makburl'dir.

 

Tahric: İsnadında kopukluk vardır. Beyhaki, Sünen (2/45).

 

 

 

2121- Başka bir kanalla bu hadisin aynısı rivayet olunmuştur.

 

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Beyhaki, Sünen (2/376).

 

 

 

2122- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Bismillahirrahmanirrahim[Fatiha 1] (Fatiha Suresi) Ümmü'I-Kur'an'dır, Ümmü'l-Kitab'dır ve Seb'ul-Mesani'dir."

 

Tahric: İsnadı hasendir. 2137. hadise bakınız.

 

 

Ali b. Sabit hadisi bu şekilde nakletmiştir. Cumhurun bu konuda ibn Ebi Zi'b'den olan rivayetini bir sonraki başlıkta zikredeceğiz.

 

 

 

2123- İbn Abbas bildiriyor: Osman b. Affan, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ''Bismillahirrahmanirrahim''[Fatiha 1] ifadesini sounca Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Bu, Allah'ın isimlerinden biridir. Onunla Allah'ın ism-i A'zam'ı arasında da gözün siyahı ile akı arasındaki mesafe kadar bir uzaklik vardır. ..

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Ukayli, ed-Du'afa (2/162), Hatib, Tarih (7/313) ve İbn Ebi Hatim, İlel (2/178).

 

 

 

2124- İbn Abbas der ki: "İnsanlar Allah'ın Kitab'ındaki bir ayetten gafıldider. Bu ayet Hz. Süleyman dışında Resulullah'tan {Sallallahu aleyhi ve Sellem} başka kimseye nazil olmamıştır. O da ''Bismillahirrahmanirrahim''[Fatiha 1] ayetidir.''

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Suyuti, Dürrü'l-Mensur (1/20).

 

 

Beyhaki der ki: "Besmele'nin genelin nakliyle ve ilk müslümanlardan daha sonra gelen müslümanlara aktarılan mushaflara göre Tevbe Suresi dışında diğer bütün surelerin başında yer aldığını, bundan dolayı başında yer aldığı surenin diğer ayetleriyle aynı değerde olduğunu söyleyen arkadaşlarımıza göre ''Bismillahirrahmanirrahim''[Fatiha 1] ayeti Tevbe Suresi dışındaki tüm surelerin başında yer alması gereken bir ayettir. Bu yönde de ibn Abbas, ibn Mes'Cıd ve ibn Ömer'den bize rivayetlerde bulunulmuştur."

 

 

 

2125- İbn Abbas der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ''Bismillahirrahmanirrahım''[Fatiha 1] ayeti nazil olana kadar bir surenin bittiğini bilmezdi."

Lafız İbnu's-Serh'in lafzıdır.

 

Tahric. Ravileri güvenilirdir. Ebu Davud 1/499 (788).

 

 

 

2126- İbrahim b. Yezid der ki: Amr b. Dinar'a: "Fadl er-Rakkaşi "Bismillahirrahmanirrahım"[Fatiha 1] ifadesinin ayet olmadığını söylüyor" dediğimde: "Sübhanallah! Ne cüretkar bir adammış!" karşılığını verip şöyle devam etti: "Said b. Cübeyr'in, İbn Abbas'tan naklen şöyle dediğini işittim: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Bismillahirrahmanirrahim"[Fatiha 1] ayeti nazil olana kadar bir sürenin bitip diğerinin başladığını anlamazdı."

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Taberani, M. el-Kebir 2/82 (12545).

 

 

 

2127- İbn Abbas der ki: "Cebrail, Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Bismillahirrahmanirrahim" ayetiyle geldiği zaman Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir sürenin bitip yeni bir sürenin başladığını anlardı.''

 

İsnadı zayıftır.

 

 

 

2128- İbn Abbas bildiriyor: "Cebrail, Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Bismillahirrahmanirrahim" ayetiyle geldiği zaman Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yeni bir sürenin başladığını anlardı."

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Hakim, Müstedrek (1/231, 2/611), Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar (2/153) ve Taberani, M. el-Kebir 2/82 (12546).

 

 

 

2129- İbn Mes'üd der ki "Bismillahirrahmanirrahim'' [Fatiha 1] ayeti nazil olana kadar bir sürenin nerede bitip diğerinin başladığını bilmezdik.''

 

Tahric: İsnadında tanımadığım ravi vardır. Vahidi, Esbabu'n-Nuzul (s. 15,16).

 

 

 

2130- Ezrak b. Kays der ki: İbnu'z-Zübeyr'in arkasında namaz kıldım. Kıraatine ''Bismillahirrahmanirrahim"[Fatifha 1] ile başlardı. "Ve sapmışların yolunu değil''[Fatiha 7] ayetini okuduktan sonra da diğer süreye yine "Bismillahirrahmanirrahim"[Fatifha 1] ile başlardı.''

 

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Beyhaki, Sünen (2/192) ve İbn Ebi Şeybe, Musannef (1/412).

 

 

 

2131- Nafi' bildiriyor: "İbn Ömer namazda Fatiha Suresi ile diğer süreye başlarken mutlaka "Bismillahirrahmanirrahim"[Fatiha 1] ayetini okurdu."

 

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Abdurrezzak, Musannef2/90 (2608).

 

 

 

2132- Nafı' bildiriyor: İbn Ömer namazda Fatiha Suresi'ne ''Bismillahirrahmanirrahım''[Fatiha 1] ayetiyle başlardı. Bu süre bittikten sonra diğer süreye başlarken de bu ayeti okurdu. Bu konuda da: "Besemele mushafa yazılmışsa ayet olarak okunmak için yazılmıştır" derdi. Namazda Fatiha Süresi'ni bitirdikten sonra diğer süreye başlarken de bu ayeti okurdu.

 

Tahric: İsnadı hasendir. Beyhaki, Sünen (2/43-44).

 

 

 

2133- Süfyan es-Sevri der ki: ''Bismillahirrahmanirrahim, surelerin başlangıç cümlelerinden (fevatihu's-suver) biridir''

 

Ravileri güvenilirdir.

 

 

 

2134- Ahmed b. Hanbel der ki: "Bismillahirrahmanirrahim [Fatiha 1] ayetini okumayan kişi, Kur'an'dan yüz on üç ayeti okumamış olur.''

 

Ravileri güvenilirdir.

 

 

 

2135- Abdullah b. el-Mübarek der ki: "Süre girişlerinde ''Bismillahirrahmanirrahim''[Fatiha 1] ayetini okumayan kişi, Kur'an'dan yüz on üç ayeti okumamış olur.''

 

Ravileri güvenilirdir.

 

Abdullah der ki: Süfyan da: ''Bismillahirrahmanirrahim''[Fatiha 1] sürelerin başlangıç cümlelerinden (fevatihu's-süver) biridir" demiştir.

Abdullah der ki: Hanzala b. Abdullah'ın Şehr b. Havşeb'den bildirdiğine göre İbn Abbas şöyle demiştir: ''Bismillahirrahmanirrahim''[Fatiha 1] ayetini okumayan kişi, Allah'ın Kitab'ından bir ayeti okumamış olur."

 

 

 

2136- Ebu Ahmed Muhammed b. Abdilvehhab der ki: İshak b. İbrahim'e kişinin "Bismillahirrahmanirrahim"[Fatiha 1] ayetini okumaması sorulunca: "Namazda kasıtlı bir şekilde Besmele'yi okumayan kişinin namazı fasittir. Zira Fatiha Suresi yedi ayettir" dediğini işittim.

 

İbnu'l-Mübarek der ki: "Bismillahirrahmanirrahim [Fatiha 1] ayetini okumayan kişi, Allah'ın Kitab'ından yüz on üç ayeti okumamış olur."

 

Not-------: Arapça metinde parantez içindeki kısım asıl nüshada okunamayacak şekilde yer almıştır.

Şekli parantez içinde yazıldığı gibi görünmektedir. Ancak cümleden anlaşılan belirtildiği (tercüme edildiği) gibidir. Doğrusunu Allah bilir.

 

Bir sonraki konu için aşağıdaki link’e tıklayın:

 

BAZI SURE ve AYETLERİN FAZİLETLERİ