EL-MUVAFAKAT *ŞATİBİ*
İCTİHAD / İSTİFTA VE
İKTİDA / İKİNCİ MESELE:
Müsteftinin, meselesini şer'an yetkili
olmayan kişilere sorması sahih olmaz. Çünkü bunun aksi, işin ehil olmayana
havale edilmesi demek olur. Böyle birşeyin sahih
olmayacağına dair ise icma bulunmaktadır. Aslında
böyle bir durum vakıada da mümkün gözükmemektedir. Çünkü soru soran kişi, ehil
olmayan birine meselesini sorarken şöyle demiş olmaktadır: "Bilmediğin
şeyi bana bildir! Ben, ikimizin de aynı şekilde cahil olduğu bir konuda işimi sana
havale ediyorum" Böyle bir durum içerisine giren kimsenin aklı başında
biri olması mümkün değildir. Zira biri diğerine: "Şu çölde, falanca yere
gidecek yolu bana göster!" dese ve derken de onun da aynen kendisi gibi
yolu bilmediğini bilse, böyle bir kimse divane kabul edilir. Şer'i yol daha
önemlidir; çünkü onda ebedi karar yurdu olan ahiretin
helaki söz konusudur. Çöı yolunda ise sadece dünyevi
bir helak vardır. Bu konu hakkında da sözü uzatmaya gerek yoktur. Şu kadar var
ki, bu sözümüz üzerine şu hususu ilave edeceğiz:
Kişinin soru sorması
gerekince, kendisine gereken mutlaka ehil olan bir kimseye sormasıdır. O
beldede ehil olan kişi tek olabilir veya birden fazla olabilir. Tek olması
halinde bir problem yok. Ehil olanların çok olması halinde ise onlar arasında
bir seçim ve tercih yapmak gerekmektedir ve bu konunun açıklanmasını usulcüler
üzerlerine almıştır. Bu anlattıklarımız, mesele hakkında sorudan önce onların
görüşlerini bilmeme haline aittir. Ancak sormadan önce onların konu hakkındaki
fetvalarını biliyor ve onlardan birini almayı istiyorsa, daha önce de geçtiği
üzere bu keyfi olmayacak, mutlaka tercih yoluyla olacaktır; aksi takdirde sahih
olmaz. Çünkü şeriatın asıl amacı kulu, heva ve
heveslerinin peşine düşmekten kurtarmak ve Allah'a (ihtiyari olarak) kulolmasını sağlamaktır. Keyfi seçimde bulunması,
istediğinin fetvasını alabilmesi ise nefsani
arzularının peşine düşmesi gibi bir kapıyı aralar ki, böyle bir sonuca asla
imkan verilemez. Daha önce bu Kitap'ta konu ile ilgili olarak güzel bir açıklama
geçmişti. Bu yüzden burada tekrara gitmeyeceğiz.
Sonraki
sayfa için aşağıdaki link’e tıkla: