SELEF YOLUYLA SATIN
ALINANIN YERİNE BAŞKASINI VERMEK
[1602-1603] Bize
er-Rebi' haber verip dedi ki: Bize Şafii haber verip dedi ki: İbn Ömer ile Ebu
Saidüen rivayete göre, onlar şöyle demişlerdir: Kim selef yoluyla bir şey satın
alırsa, onu başka şeye dönüştürmesin ve onu kabzetmedikçe satmasın.
Dedi ki: Bu, -yüce
Allah'ın izniyle- kendilerinden nakledildiği rivayet gibidir. Ayrıca bunda
satın alınmış bir şeyin kabzedilmeden satılmayacağına delalet vardır. Bu da
bizim her bir satış hakkında söylediğimiz, satın alınan tamamen kabzedilmeden
satılmaz, şeklindeki kanaatimize muvafıktır.
[1604] Bize er-Rebi'
haber verip dedi ki: Bize Şafii haber verip dedi ki: Bize Said b. Salim, İbn
Cüreycüen haber verdi. O, Ata'dan rivayet ettiğine göre, ona hazır bulunmayan
bir malı satın alıp parasını nakit olarak veren fakat o satın aldığı malı görünce,
onu beğenmediği için her ikisinin de alım satımlarını, semeni kendisinden
kabzetmeden önce, bir başka mal üzerinde yapmalarını isterlerse, durum ne olur
demesi üzerine Ata: Uygun değildir, diye cevap verdi.
Dedi ki: Sanki o malı,
istenildiği niteliklerde ona getirmiş gibidir. Her ikisinin alışverişi bir
başka mal hakkında değiştirmeleri ise, malı kabzetmeden önce satmak demektir.
Dedi ki: Bir kimse bir
diğerinden dirhemler mukabilinde 100 sa' buğdayı selef yoluyla satın alsa,
arkadaşı da 100 sa' buğday karşılığında ona dirhem verse, her iki buğdayın
nitelikleri de yerleri de aynı yahut farklı olsa, bunda bir sakınca yoktur.
Onların her birinin diğerinden, o nitelik ve o vadede 100 sa' buğday alacağı
olur. Fakat onların her birisinin diğeri ile takas yapma hakkı olmaz. Çünkü
ben, buğdayın buğday mukabilinde takas yapılmasını kabul edecek olursam, o
vakit bu kabzedilmeden önce buğdayın buğdaya ve dirhemlerin de dirhemlere
mukabil satılması demek olur. Çünkü bunların farklı iki günde ödenmeleri bir nesie
/ vadeli (faiz) olur.
Bir kimse ölçek ya da
tartı ile buğdayı selef yoluyla satın alsa ve selefin vadesi gelse, satın almış
olan kişi: Buğdayımı ölç yahut tart ve onu yanında ayrıca bir tarafa bırak. Ben
sana gelip onu oradan taşıyacağım, dese, o da onun dediğini yapsa. Sonra buğday
çalınsa, bu buğday, satanın tazminatı altındadır. Ve bu buğday sahibi
tarafından yapılmış bir kabz sayılmaz. Eğer satıcı müşteriye onun emriyle onu
ölçse ve müşteri ya da onun bir vekili kabzederse, işte o vakit mal, satıcının
tazminatı altında kalmaz, satıcı ondan ibra olur.
Sonraki için tıkla: