SIRTLAN'IN YENİLMESİ
Şafii (Allah ondan razı
olsun) dedi ki: Bize Süfyan ve Müslim, İbn Cüreyc'den haber verdi o, Abdullah
b. Ubeyd b. Umeyr'den rivayet etti.
Şafii (Allah'ın rahmeti
ona) dedi ki: Sırdan ed eri bizde Mekke'de Safa ile Merve arasında satılır.
Arkadaşlarımızdan herhangi bir kimseden helal olduğu hususunda herhangi bir
görüş ayrılığı bellemiş değilim. İbn Ebu Ammar'ın Cabir'e sorduğu: O (sırdan)
bir av hayvanı mıdır deyince Cabir: Evet demiştir. Yine o yenir mi diye sormuş
Cabir evet demiştir. Yine ona: Sen bunu Nebi (s.a.v.)'den mi duydun diye
sormuş, o evet demiştir.
İşte bu, şanı yüce
Allah'ın ihramh kimseye öldürmeyi yasakladığı av hayvanının yenilmesi helalolan
av hayvanları olduğuna ve onların av hayvanlarını onu öldürmek suretiyle
oynamak ve eğlenmek için değil de yemek için öldürdüklerine delildir. Bu
delilin bir benzeri de Ali'nin (selam ona) rivayet ettiği hadistir. Kur'an-ı
Kerim'de de buna benzer buyruklar vardır ki, bunlardan birisi de yüce Allah'ın:
"Şayet onun
ayetlerine iman edenler iseniz artık üzerlerine Allah'ın adı anılanlardan
yiyin" (Enam, 118) buyruğudur. Yani Allah'ın yenilmesini helal kılmış olduğu
şeylerden (yiyin). Çünkü Allanın kendisine haram kılmış olduğu bir şeyi kesse
ve üzerine Allah'ın adını ansa bile, kesilen o hayvanın üzerine Allah'ın adının
anılması onu helal etmez.
Cabir'in Nebi
(s.a.v.)'den sırtlana dair hadisinde de bu söylediklerimize delil
bulunmaktadır. Şöyle ki, yırtıcı hayvanlardan azı dişi olan her bir hayvan,
insanların üzerine kibirlenerek saldıran hücum eden hayvandır. Sırtlanın
yenilmesi -yırtıcı bir hayvan olmakla birlikte- helaldir. Fakat bu hayvan
insanların üzerine kibirle hücum edip saIdırmaz. İnsanların besledikleri
davarlara, diğer bütün yırtıcı hayvanlardan daha zararlıdır. Bu hayvan
özellikle insanların üzerine büyüklenerek kibirle hücum edip saldırmadığından
dolayı helal kılınmıştır. Ayrıca bunda hakkında haram kılındığına dair bir nas
ve bir haberin bulunmayıp Araplarında yediklerinin helal kılınmış olduğuna ve
bunları saldırganlardan haram kabul ettiklerine dair bir delil de vardır. Çünkü
o güne kadar Araplar, sırtlanı yerlerdi. Diğer taraftan aslan, kaplan ve
kurtları yemeyi tiksinmeleri sebebiyle haram görerek yememeyi sürdürüyorlardı.
İşte sünnet onları helal ve haram kıldıkları hususlarda açıkladığım şekilde
Kitap ile birlikte muvafakat etmiştir. Allah en iyi bilendir.
Ayrıca bunda şuna da
delil vardır: İhramlı bir kimse, av hayvanları arasından yenilmesi hel al
olmayanların değil, yenilmesi helal olanların cezasını öder. Çünkü Nebi
(s.a.v.), ihram halinde saldırgan köpeğin öldürülmesini emretmiştir. O ise
öldürülmesi hel al olmayan şeyin öldürülmesini emretmez. Sahibine de onu
öldürdüğü için herhangi bir tazminat ödetmez. İşte bu Yüce Allahın ihramlı iken
öldürülmeyi haram kıldığı av hayvanlarının eti yenilenler olduğunun delilidir.
Ayrıca buna Cabir b. Abdullah'ın o hadisi de -ve açıkladığım üzere- delildir.
Yerde / karada yaşayan
hayvanlardan insanlara saldırmayan her bir yırtıcı hayvanın yenilmesinde bir
sakınca yoktur. Parsa kıyasla tilki ve başka hayvanalar gibi. Yerde / karada
yaşayan ve yırtıcı hayvanların dışında kalanların hepsi ise iki bakımdan ötürü
yenilirler: Yırtıcı olmakla birlikte, saldırmayanların yenilmesi helaldir.
Yırtıcı olmayanlara gelince, eğer Araplar onu zaruret hali olmadan yiyor
idilerse, onu yemekte bir sakınca yoktur. Çünkü ayetin manasına dahildir ve
Araplara göre pis ve murdar şeylerin dışındadır. Arapların onu haram kabul
etmek anlamında yemedikleri ise, eti pistir ve hiçbir durumda yenilmez.
Yenilmesi emr olunan her bir hayvanın ise, öldürmesi halinde, ihramb tarafından
fidyesi vardır. Karada yaşayan yırtıcılardan ve diğerlerinden azı dişli olanlar
müstesna olmak üzere, sırtlan benzeri hayvanların da durumu böyledir, Arapların
yediklerinin yenilmesinde bir sakınca yoktur. Esasen ben bunu bundan önce de
açıklamış bulunuyorum.
Sonraki için tıkla:
YENİLMESİ HELAL
VE HARAM OLAN KUŞLAR