TEMETTÜ HACCI SIRASINDA KESECEK KURBAN BULAMAMAK VE ZAMANI

Şafii dedi ki: Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: "Haccı da, umreyi de Allah için tamamlayın. Eğer (düşman, hastalık ve benzer sebeplerle) engellenmiş olursanız artık size kolay gelen kurbanı gönderin. Bu kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. İçinizden her kim hastalanır veya başından rahatsız olur (da tıraş olmak zorunda kalır)sa fidye olarak ya oruç tutması, ya sadaka vermesi, ya da kurban kesmesi gerekir. Güvende olduğunuz zaman hacca kadar umreyle faydalanmak isteyen kimse, kolayına gelen kurbanı keser. Kurban bulamayan kimse üçü hacda, yedisi de döndüğünüz zaman (olmak üzere) tam on gün oruç tutar. Bu (durum), ailesi Mescid-i Haram civarında olmayanlar içindir. Allah'a karşı gelmekten sakının ve Allah'ın cezasının çetin olduğunu bilin?' (Bakara, 196)

Şafii dedi ki: Kitap, hac günlerinde oruç tutacağına delildir. Kitap gereğince aklen kavranılan da oruç tutmanın vacip olduğu hac hakkında söz konusudur. Yine aklen orucun ancak hacca girişinden sonra olması gerekir. Hac aylarında hacdan önce de olmamalı, başka zamanlarda da olmamalıdır.

Şafii dedi ki: "Kim hac zamanına kadar umreden faydalanmak (temettü yapmak) isterse" (Bakara, 196) Şevval, Zülkade ya da Zülhicce'de hac için ihrama girse, hacca başlayacağı zaman oruç tutma hakkı olur. Ayrıca eğer kesecek kurban bulamıyorsa, orucunu tutmadan haccı bitirmemeli ve onun hacda iken tutması gereken üç gününün sonuncusu Arefe gününde tamamlanmalıdır. çünkü kişi Arefenin ertesi günü hacdan çıkmış olur ve oruc tutmanın söz konusu olmayacağı nahr gününe girmiş olur. Aişe ve İbn Ömer'den böylece rivayet edilmiştir.

[1221] Bize İbrahim b. Sad, İbn Şihab'dan haber verdi. O Urve'den, o Aişe (r.anha)'dan temettü haccı yapan bir kimse, eğer kurban bulamayacak ve Arefe gününden önce oruç tutmamışsa Mina günlerinde oruç tutsun.

[1222] Bize İbrahim, İbn Şihab'dan haber verdi. O Salim'den o babasından bunun aynısını rivayet etti.

Şafii dedi ki: Biz de bunu diyoruz ve bu bizim söylediklerimizle aynı manadadır. Allah en iyi bilendir. Kur'anın anlaşılan hükmü de budur.

Şafii dedi ki: Ata ve Amr b. Dinar, temettü haccı yapan kimsenin orucunun vacipliği hususunda ihtilaf etmişlerdir.

[1223] Bize Müslim b. Halid ve Said b. Salim, İbn Cüreyc'den haber verdi.

Onun Atadan rivayetine göre dedi ki: Hac için ihrama girmiş olarak Arafat'a varmadığı sürece oruç tutmak ona vacip değildir.

Amr b. Dinar dedi ki: Hac için ihrama girdi mi ona oruç tutmak vacip olur. Şafii dedi ki: Biz de Amr b. Dinar'ın dediğini kabul ediyoruz. Kur'ana daha yakın odur. Diğer taraftan Aişe ve İbn Ömer'den gelen habere de.

Şafii dedi ki: (Kişi)Hac için ihrama girse, sonra derhal yahut da daha sonra ama oruç tutmadan önce ölse bu mesele hakkında iki görüş vardır.

Birincisi: Ona temettü kurbanı kesmek düşer. Çünkü bu onun üzerine bir borçtur. Zira oruç tutmamıştır. Onun yerine oruç tutulması da caiz değildir. Bu ihtimali olan bir görüştür.

İkincisi: Ona kurban da düşmez oruç da. Çünkü orucun ona vacip olduğu zaman kurban kesme farziyetinin bittiği ve oruç tutmanın daha galip geldiği bir zamandır. Eğer geriye oruç tutma imkanı bulunan bir müddet kalmış ve ihmalkar davranmışsa, üç gün yerine üç müd buğdayonun adına sadaka verilir. Çünkü diğer yedi gün (oruç tutma)ona ancak ailesinin yanına dönüşünden sonra vaciptir.

Şayet aile halkının yanına döndükten sonra ölse ve hacdaki üç günü de diğer yedi günü de tutmamış ise, o takdirde o üç günün, onun adına sadakası verilir. Eğer yedi günden oruç tutma imkanı olmakla birlikte oruç tutmazsa ve bu bir gün ya da daha fazla olursa (yine bugünler için adına sadaka verilir) bu ise kıyas yoluyla ve akli bakımdan sahih bir görüştür. Allah elbette en iyi bilendir.

Şafii temettü haccı yapan kimsenin Mina günlerinde oruç tutması hakkında dedi ki:

[1224] Rasulullah (s.a.v.) Mina günlerinde oruç tutmayı yasakladı.

Bizler Nebi (s.a.v.)'dan yaptığı yasağın ancak lazım olmayan bir oruç için söz konusu olduğuna bir delalet bulunmadığı sürece, yasağın özelolduğunu kabul etmemize imkan yoktur. Bununla birlikte: Temettü haccı yapan bir kimse, Mina günlerinde oruç tutun diyen kimsenin Nebi (s.a.v.)'ın bu günlerde oruç tutmayı yasaklamış olduğunu dikkatinden kaçırmış olabilir. Bu sebeple ben daha önce Mina günlerinde oruç tutmayı uygun görüyorken artık o günlerde oruç tutmayı uygun görmüyorum. Allah'tan muvaffakiyet dilerim.

Şafii dedi ki: Ben Mina günlerinin hac günleri dışında olduklarını gördüm.

Çünkü kişi eğer Beyt'i tavaf edecek olursa, böylelikle kadınlar dahi ona helal olur. Dolayısıyla bunlar hac günlerinin dışında iken benim bu günler hac günlerindedir, demem caiz olmaz. İsterse haccın bazı amellerini henüz tamamlamamış olsun. Birisi dese ki:

- Peki bunun hacda olması dil açısından uygun bir ifade midir? Şöyle denilir:

- Evet. Hacdan eksik bir şey kaldığı sürece dil de bunu zor da olsa -zahiren

değil batınen- kaldırabilir. Eğer haccını bitirdiği için -kadınların da kendisine helal olacağı- tavafı bir ya da iki ay yapmayacak olursa, o takdirde; o üç günleri haccın içinde (yani memleketine dönmeden önce) tutmuş olması itibari ile oruç tutar.

Dedi ki: Eğer Mina günlerinde oruç tutması caiz olsaydı Nahr günü de bu günler arasında caiz olurdu. Çünkü hem Nahr gününün oruç tutulması hem de Mina günlerinde oruç tutmak yasaklanmıştır. Rasulullah (s.a.v.)'ın bugünlerin oruç tutulmasım bir defa yasaklaması Nahr gününde bir defa ve defalarca oruç tutmayı yasaklaması gibidir.

Sonraki için tıkla:

KİŞİNİN YERİNE GETİRMESİ GEREKEN BİR FİDYE VARKEN BUNU YAPAMAYACAK KADAR MUHTAÇ OLMASI HALİ