İBNÜ’L-ESİR |
5. CİLT |
EMİN'İN
ÖZELLİKLERİ, YAŞI ve HALİFELİĞİ
Bir
rivayete göre, Emin 19 Cemaziyelevvel 193 perşembe günü (lO Mart 809 çarşamba günü)
halifeliğe geçti ve 24 Muharrem 198 pazar gecesi (24 Eylül 813 cumartesi
gecesi) öldürüldü. Diğer bir rivayete göre de Emin halifeliğe 15 Cemaziyelahir
193 (7 Nisan 809)'de geçmişti.
Emin'in
künyesi Ebu Musa, bir rivayete göre Ebu Abdullah'dır. Baba tarafından nesebi
Muhammed el-Emin b. er-Reşid Harun b. Ebi Abdullah el-Mehdi b. Ebi Ca'fer
el-Mansur'dur. Annesi ise, Mansur'un oğlu büyük Ca'fer'in kızı Zübeyde'dir.
Halifeliği dört sene, sekiz ay, beş gün (diğer rivayete göre, dört sene, yedi
ay, bir gün) sürmüştür. Yirmi sekiz yıl yaşamıştır.
Emin
düz saçlı, kılsız, küçük gözlü, ince burunlu, uzun boylu, yakışıklı, geniş
omuzlu ve eklem kemikleri iri bir kimseydi. Rusafe'de dünyaya gelmişti.
Emin'in
öldürüldüğü haberi Me'mun'a ulaşınca, durumu kumandanlara ilan etti ve
öldürüldüğünü bildiren mektubu Fadl b. Sehl kumandanlara okudu. Bunun üzerine
kumandanlar Me'mun'u zaferle tebrik ettiler ve duada bulundular.
Pek
çok şair, Emin ile ilgili bir hayli mersiye ve hicviyeler yazdılar.
Fakat
biz bunların bir çoğunu tarihi konuları ihtiva etmediği için burada
zikretmiyoruz.
Emin
hakkında mersiye yazanlardan birisi de Hüseyn b. ed-DahMk'tır.
Hüseyn
b. ed-Dahhak, Emin'in nedimlerindendi ve öldürüldüğüne inanmıyor, geri
döneceğini umuyordu.
Ayrıca
Huzeyme b. Hasan, Emin için annesi Zübeyde'nin dilinden Me'mun'a hitap eden bir
mersiye yazdı. Me'mun bu mersiyeyi okuduğu zaman ağladı ve şöyle dedi:
"Allah'a yemin ederim ki, kardeşimin intikamının takipçisi olacağım. Allah
O'nu öldürenlerin belalarını versin!"
Hüseyn
b. ed-Dahhak Emin için yazdığı mersiyede taşkın hareket ederek Me'mun'u
yermişti. Bu yüzden Me'mun huzuruna kabul etmedi ve bir müddet kendisi için
yazdığı methiyeleri dinlemedi. Bir gün Me'mun O'nu yanına çağırdı ve kendisine
şöyle dedi: "Söyle bakalım, kardeşim Emin'in öldürüldüğü gün hiç bir
Haşimi öldürülüp şerefine dokunuldu mu?" Hüseyn b. ed-Dahhak:
"Hayır." dedi. Bunun üzerine Me'mun: "O halde:
''Kalbimi
üzen, gözyaşlarımı sık sık sildiren şeylerden biri de Peygamber ailesine mensup
olan kişilerin kanlarının dökülmesinin helat sayılmasıydı ... ''
mısralarıyla
başlayan mersiyene ne diyeceksin?" dedi. Bunun üzerine Hüseyn b. ed-Dahhak
şunları söyledi: "Ey Müminlerin Emiri! Bir sevgi ateşi beni kapladı, ani
bir korku sardı beni. İçinde yüzdüğüm nimetler elimden gitti, teşekkür ettiğim
ihsanlar beni konuşturdu ve bir efendiyi kaybetmem beni çok üzdü. Eğer beni
cezalandırırsan bu senin hakkındır, eğer affedersen bu senin faziletinin
icabıdır." Bu sözleri dinleyen Me'mun'un gözleri yaşardı ve O'na:
"Seni
affettim, bundan sonra maaşının devamlı verilmesini ve geçmişte kaybettiğin
bahşişlerinin tamamlanmasını emrettim. Ancak suçunun cezası olarak seni
hizmetlerimde istihdam etmeyeceğim." dedi. Bundan sonra Hüseyn b.
ed-Dahhak'ten memnun kaldı ve kendisi için yazdığı methiyeleri dinlemeğe
başladı. Emin için yazılan hicviyelerden birisi:
''Ey
Ebu Musa! Senin için ağlayıp mersiye yazmayacağız. Hem niçin yazalım ve
ağlayalım? Taşkın coşkuların ve terviç ettiğin eğlencelerin için mi? Ayrıca şaraba
düşkünlüğünden beş vakit namazı vakitlerinde kılmadığın için mi ... ''
mısralarıyla
başlamaktadır. Emin hakkında bundan başka söylenen bir hayli hicviye vardır.
Fakat uzatınamak için onları buraya almıyoruz.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
EMİN'İN HAL ve
HAREKETLERİNDEN BAZI ÖRNEKLER