|
İBNÜ’L-ESİR |
4. CİLT |
ABBASOĞULLARI
PROPAGANDACILARI (Hicri 109)
Horasan'daki
ilk Abbasi propagandacısı Esed zamanında gelmiş olan Ziyad Ebu Muhammedi'dir.
Bunu Muhammed bin Ali bin Abdullah bin Abbas göndermiş ve şu talimatı vermişti:
"Yemen'e git, Mudar Kabilesi'ne iltifat et'' Ayrıca NeysabUr'dan Galib
isimli kimsenin yanına yaklaşmasını, çünkü onun Fatımaoğulları'na karşı aşırı
bir muhabbeti bulunduğunu tembihledi. (Horasan'a Muhammed bin Ali'nin mesajını
ilk götürenin Belhli Kays bin Sa'lebe'nin azatlısı Harb bin Osman olduğu da
söylenir.)
Ziyad
Horasan'a gelince Ümeyyeoğulları zulmünden ve kötü gidişinden bahsederek
Abbasoğulları'na davet etti, orada halka yemekler yedirdi. Galib denilen şahıs
Ziyad'ın yanına geldi, Ali soyunun ve Abbas soyunun üstünlüğü konusunda
tartıştıktan sonra ayrıldılar.
Ziyad
kışı Merv'de geçirdi. Bu sırada yakınlarından Yahya bin Akil Huzai ve daha
başkaları gelip gittiler.
Ziyad'
ın yaptıkları Esed'e haber verilince kendisini çağırtarak: "Senin
yaptıkların ne oluyor?" diye sordu. Ziyad: "Aslı yok, ben ticaret
için geldim ve malımı halka dağıttım. Onlar toplamnca da aralarından
çıktım." diyerek karşılık verdi. Bunun üzerine Esed: "Ülkemi terk
et." dedi.
Ziyad
çekip gitti, fakat aynı şeyleri tekrar yapmağa başladı. Yine durumu Esed'e
haber verildi, hatta Ziyad tarafından gelecek tehlikeler zikredilerek Esed
biraz da korkutuldu. Bunun üzerine Esed Ziyad'ı getirtip beraberindeki on Kufeli
ile birlikte katletti. İçlerinden sadece Esed'in küçük gördüğü iki delikanlı
kurtulabildi.
Rivayete
göre Esed Ziyad'ın kılıçla ortadan ikiye bölünmesini emretmiş, adamları vurmuş,
fakat kılıç işlememişti. Bundan etkilenen halk tekbir getirmeğe başlamıştı.
Esed adamlarının şaşkınlığını görünce: "Ne oluyor?" diye sormuş,
onlar da: "Bu adama kılıç işlemiyor." diye cevap vermişlerdi. Ziyad'a
başka bir kılıç darbesi indirildi, bu da etki etmedi, nihayet üçüncü vuruşta
iki parçaya ayrıldı.
Ziyad'ın
arkadaşlarına suçsuz olduğunu söyleyenlerin serbest bırakılacağı söylendi. İki
kişi suçsuz olduğunu söyledi, bunlar serbest bırakıldılar. Beraatı kabul
etmeyen sekiz kişiyse katledildi.
Ertesi
gün bu serbest bırakılanlardan biri Esed'e gelerek: "Beni de
arkadaşlarımın yanına göndermeni istiyorum." der, Esed bunu da katleder.
Bunlar
Kurban Bayramı'ndan dört gün önce cereyan etmiştir. Bunlardan sonra Kesir
isminde Küfeli bir adam gelerek Ebu Necm'e konuk olur. Ziyad'a mülaki olanlar
bu adama geliyorlardı. Bu hill bir veya iki yıl devam etti. Bu zat ümmiydi.
ÇEŞİTLİ
OLAYLAR
Bu
yılda Abdullah bin Ukbe Fihri denizden bazı savaşlar yapmıştır.
Muaviye
bin Hişam Anadolu'da savaşlar yapmış ve Tibe denilen kaleyi fethetmiştir.
Antakya ehlinden bazıları ğa bu savaştan zarar görmüşlerdir.
Malik
bin Münzir bin Carud isminde biri Ömer bin Yezid Useydi'yi öldürmüştür.
Sebebiyse şudur: Ömer bin Yezid, Yezid bin Mühelleb'e karşı yapılan savaşta
büyük gayret ve başarı göstermiş, Yezid bin Abdülmelik (övgüyle): "İşte bu
Irak'ın eridir." demişti. Bu da Halid bin Abdullah'ı kızdırmağa yetmişti.
Halid Basra güvenlik kuvvetlerinin başında bulunan Malik bin Münzir'e O'na
saygı göstermesini ve hiç bir emrine isyan etmemesini emretti. Malik Ömer bin
Yezid'i öldürmek için bir hatasını kollamağa başladı. Abdüla'la bin Abdullah
bin Amir'e durumu haber vererek danışıklı dövüş misali Abdüla'la'ya iftira
etti. Bunu duyan Ömer bin Yezid: "Abdüla'la gibi birisine iftira
etme." dedi. Bunun üzerine Malik O'na sert ve ağır konuşup öldürünceye
kadar kırbaçladı.
Mesleme
bin Abdülmelik bu yılda Azerbaycan tarafında Türklerle savaşıp pek çok ganimet
ve esir alarak sağ salim dönmüştür.
Bu
sene hac emirliğini yine İbrahim bin Hişam yapmış ve okuduğu hutbede:
"Bana sorunuz, çünkü soru sormak için benden daha bilgili birini
bulamazsınız." demişti. Bunun üzerine Iraklı bir adam kurban kesmenin
vacip olup olmadığını sordu. İbrahim ne diyeceğini bilemeyerek minberden indi.
İbrahim Medine, Mekke ve Taif Valisi'ydi.
Basra
ve KUfe Valisi Halid bin Abdullah Kasri idi. Halid Basra'da namaz kıldırmak
için Eb'an Sabare Yesribi'yi, güvenlik teşkilatının başına Bilal bin Ebi
Bürde'yi, kaza işlerine de Sümame bin Abdullah bin Enes'i getirmişti. Horasan
Valisiyse Eşres idi.
Ebu
Miclez Lahik bin Humeyd Basri bu yılda ölmüştür.
Afrika
Amili Bişr bin Safvan Sicilya Adası ehliyle savaşmış, pek çok ganimet ele
geçirdikten sonra Kayrevan'a gelmiş ve aynı yıl orada ölmüştür. Hişam Bişr'den
sonra oraya Ubeyde bin Abdurrahman bin Ebi'l-Earr Sülemi'yi tayin etmiştir.
Ubeyde, Yahya bin Seleme Kelbi'yi Endülüs'ten azlederek yerine Huzeyfe bin
Ahves Eşcai'yi getirmiştir. Huzeyfe 110 senesi rebiyülevvel ayında Endülüs'e
gelmiş, altı ay valilik yaptıktan sonra azledilmiş, yerine Osman bin Ebi Nes'a
Has'ami getirilmiştir.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
HİCRETİN YÜZ
ONUNCU YILI OLAYLARI (M. 728-729)
ESRES'İN SEMERKANT'TAKİ FAALİYETLERİ